Od 25 września 2024 r. wszystkie firmy zatrudniające co najmniej 50 pracowników muszą mieć już wdrożone przepisy dotyczące zgłoszeń wewnętrznych w ramach ochrony sygnalistów. Ustawa nakłada na pracodawców obowiązek stworzenia bezpiecznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości w firmie oraz ochrony osób ujawniających nadużycia. Nowe przepisy mają m.in. zapewnić większe bezpieczeństwo osobom, które poinformują przełożonych o naruszeniu prawa w miejscu pracy.
Dobre traktowanie pracowników jako jeden z kluczowych walorów firmy
Dzisiejsi pracownicy cenią etyczne podejście w biznesie. I nie chodzi tylko o osobistą perspektywę jak otrzymanie stabilnego zatrudnienia, które dla 68 proc. ankietowanych jest niezbędne, aby określić daną instytucję mianem pracodawcy godnego zaufania – wynika z badania przeprowadzonego w ub.r. na zlecenie Fundacji XBW przez Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna. Zwłaszcza młodsze pokolenia mają na uwadze szerszy kontekst: uczciwość oraz transparentność, które jako kluczowe filary instytucji współtworzą przyjazne i bezpieczne środowisko pracy.
Ponad 1/5 respondentów jest zdania, że na atrakcyjność pracodawcy wpływa dobre traktowanie pracowników, które przekłada się budowę przyjaznego środowiska pracy i poczucie bezpieczeństwa wśród członów zespołu. Jak wynika z najnowszych badań zrealizowanych przez Fundację XBW, respondenci aktywni zawodowo nie chcą zatrzymywać się na podstawowych priorytetach. Coraz częściej doceniają także otwartą kulturę organizacyjną oraz transparentność w działaniach organizacji.
- W ostatnich latach widać dużą zmianę w podejściu do zatrudnienia zarówno po stronie pracowników, jak i przedsiębiorców. Te zmiany są ściśle powiązane z dynamicznymi procesami zachodzącymi w gospodarce, demografii oraz kulturze. W dzisiejszym świecie, gdzie tempo życia i pracy nieustannie rośnie, pracownicy szukają miejsc, które nie tylko zapewnią im stabilność finansową, ale również zadbają o ich zdrowie psychiczne i jakość życia – działając według idei work-life balance – podkreśla Urszula Jóźwiak, prezeska Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego, i dodaje:
– Nasze badania pokazują ciekawe trendy w oczekiwaniach pracowników. Okazuje się, że ponad jedna trzecia ankietowanych preferuje zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, co świadczy o poszukiwaniu stabilności i bezpieczeństwa zawodowego. Dla blisko 30% badanych równie istotne są dobre zarobki, co sugeruje, że wynagrodzenie wciąż odgrywa kluczową rolę w wyborze miejsca zatrudnienia. Jednak w ostatnich latach zaobserwowaliśmy także zmianę w podejściu do ogólnego funkcjonowania firmy. Współczesny zespół oczekuje od pracodawcy nie tylko korzystnych warunków finansowych, ale również uczciwych i przejrzystych praktyk. Coraz częściej pracownicy zwracają uwagę na to, jak firma prowadzi swoją działalność, i nie boją się wskazywać na występujące nieprawidłowości czy naruszanie przepisów prawa.
Ochrona sygnalistów szansą dla pracodawców?
W ślad za coraz bardziej wymagającym rynkiem pracy, już od 25 września 2024 r. wszystkie firmy zatrudniające co najmniej 50 pracowników muszą mieć wdrożone przepisy dotyczące zgłoszeń wewnętrznych w ramach ochrony sygnalistów. Wprowadzenie nowych przepisów ma na celu umożliwienie składania zawiadomień o naruszeniach prawa i zapewnienie większego bezpieczeństwa osobom, które je zgłaszają w swoich miejscach pracy. Ustawa z 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów wprowadza istotne zmiany, które zobowiązują przedsiębiorców do wdrożenia odpowiednich procedur i gwarantuje ochronę przed działaniami odwetowymi wobec osób ujawniających nieprawidłowości.
- Warto pamiętać, że sygnaliści to osoby, które troszczą się o uczciwość i przejrzystość w organizacji. Nowe przepisy mają na celu zagwarantowanie skutecznej ochrony tych osób i stworzenie środowiska, w którym pracownicy nie boją się zgłaszać nieprawidłowości, a pracodawcy mają narzędzia, aby skutecznie na nie reagować. W tym celu zadaniem podmiotów prywatnych i instytucji publicznych jest opracowanie prostych i dostępnych procedur zgłaszania naruszeń, zarówno wewnętrznie w organizacji, jak i zewnętrznie do Rzecznika Praw Obywatelskich i innych właściwych organów publicznych – mówi Marcin Malecko, Dyrektor Zespołu do Spraw Sygnalistów w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.
Jak podkreśla Marcin Malecko, ustawa obejmuje szeroki zakres naruszeń, które mogą zostać zgłoszone przez sygnalistę – od korupcji i oszustw finansowych po naruszenia przepisów dotyczących ochrony środowiska. Powinna się ona przyczynić do poprawy przestrzegania prawa i kultury pracy w Polsce.
Zgodnie z ustawą, naruszeniem prawa jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa, dotyczące, oprócz wspomnianej korupcji, m.in.: zamówień publicznych, ochrony danych osobowych i prywatności, ochrony zdrowia publicznego i zwierząt, bezpieczeństwa sieci teleinformatycznych, zdrowia publicznego czy ochrony konsumentów. Co istotne, zgodnie z najnowszymi przepisami prawa, osoba zgłaszająca nieprawidłowości jest chroniona przed działaniami odwetowymi ze strony pracodawców, w tym wypowiedzeniem lub nieodnowieniem umowy o pracę, obniżeniem wynagrodzenia, przeniesieniem na niższe stanowisko lub stosowaniem mobbingu.
Pracodawca Godny Zaufania – już XIV edycja
Konkurs „Pracodawca Godny Zaufania” od 2010 r. promuje dobre wzorce pracodawcy, w tym społeczne zaangażowanie, wolontariat pracowniczy, dostępność i inkluzywność firmy. Pracodawcy mogą ubiegać się o tytuł w jednej z 10 kategorii, takich jak: motywacja, rozwój i cyfryzacja, zdrowie czy lider ESG. Firma musi zatrudniać też, co najmniej 50 pracowników, choć ten wymóg nie dotyczy kategorii MŚP (Małe i Średnie Przedsiębiorstwa).
Trwa nabór do XIV edycji Konkursu Pracodawca Godny Zaufania, podczas którego nagrodzone zostaną firmy stwarzające przyjazne środowisko pracy i stawiające na innowacje.
Kapituła konkursu składa się z członków organizacji pozarządowych, think thanków i pracowników uczelni, w tym: Krajowej Izby Gospodarczej, Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”, Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego, Instytutu ESG, Instytutu Staszica, Centrum im. Adama Smitha, Warsaw Enterprise Institute, Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, Instytutu Biznesu, Stowarzyszenia Integracja i Współpraca (organizatora Welconomy in Toruń), Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.
Harmonogram Konkursu
Zgłoszenia można nadsyłać do 30 września 2024 roku. Kampania edukacyjna dot. dobrych praktyk w biznesie , na którą składa się szereg działań promocyjnych i wydarzeń specjalnych trwa do listopada 2024 r. Rozstrzygnięcie Konkursu odbędzie się podczas uroczystej gali 6 listopada 2024 roku.
Ankieta zgłoszeniowa do konkursu dostępna jest pod TYM linkiem. Więcej o inicjatywie „Pracodawca Godny Zaufania”: www.pracodawcagodnyzaufania.pl.
Patroni i partnerzy wydarzenia
Patronat honorowy nad tegoroczną edycją objęli: Rzecznik Praw Obywatelskich, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Minister Rozwoju i Technologii, Minister Zdrowia, JM Rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, Główny Inspektor Pracy, Prezydent miasta stołecznego Warszawy.
Patronat nad Konkursem objęli: Polska Agencja Inwestycji i Handlu, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Związek Banków Polskich. Partnerami merytorycznymi są: Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna, Instytut Staszica i Francusko-Polska Izba Gospodarcza. Partnerami medialnymi są: AMS, Dziennik Gazeta Prawna, Kurier365.pl, Obserwator Gospodarczy, oESG.pl, PracodawcaGodnyZaufania.pl, RaportCSR.pl, Super Biznes.