Wartość europejskiego dronowego rynku szacuje się na 100 mld euro. Zaledwie trzy lata temu w Polsce było zarejestrowanych sześciu operatorów bezzałogowych statków powietrznych, dziś jest ich już ponad 3,5 tysiąca. Dron to bezzałogowy statek powietrzny, który może odbywać lot autonomiczny (samodzielnie, z użyciem autopilota lub innego systemu na pokładzie) lub zdalnie sterowany (kierowany przez operatora) poza zasięg wzroku. Takie urządzenia stają się coraz bardziej popularne i łatwodostępne. Proste drony może kupić każdy, a koszt takiego urządzenia waha się od ok. 1000 zł do kilku tysięcy złotych. Ale dron to nie tylko rekreacyjna zabawka. Może to być doskonałe narzędzie pracy. Ostatnio powstają wyspecjalizowane firmy, które umożliwiają wynajęcie drona do wybranych zadań lub same oferują złożone usługi z wykorzystaniem tego sprzętu.
Czytaj też: Pracownia muffinów na własność
Narzędzie do wszystkiego
Współcześnie dorny wykorzystuje się w wielu dziedzinach. Najbardziej popularne z nich to sesje i filmy ślubne, produkcje telewizyjne, teledyski. Ale urządzenia takie wykorzystuje się również do prezentacji rozmaitych obiektów (hoteli, spa, juraparków, deweloperskich osiedli), map geodezyjnych, zdjęć upraw rolniczych, a nawet do szacowania szkód wyrządzonych przez żywioły (np. po gradobiciach czy powodziach).
Ścisłe przepisy
Profesjonalnych dronów nie może używać każdy. Zasady obsługi tego sprzętu ściśle regulują przepisy. Jeszcze kilka lat wstecz drony latały na takich prawach jak...balony. Jednak wraz z popularnością tych statków powietrznych wszystko się zmieniło. Od 7 września 2016 roku weszły w życie nowe przepisy regulujące ruch dronów nad terytorium Polski. Najważniejsza zmiana, to wprowadzenie obowiązkowej licencji (świadectwo kwalifikacji operatora bezzałogowego statku powietrznego) na obsługę drona ważącego więcej niż 0,6 kg. Osoby chcące latać zarobkowo lub cięższymi modelami muszą zdać egzamin państwowy w jednej z dwóch kategorii:
1. UAVO VLOS (ang. Visual Line of Sight) – uprawnia do lotów w zasięgu wzroku pod warunkiem zachowania bezpiecznej odległości i odpowiedniego oznakowania (operator musi mieć kamizelkę, a dron musi mieć tabliczkę identyfikacyjną).
2. UAVO BVLOS (ang. Beyond Visual Line of Sight) – uprawnia do lotów poza zasięgiem wzroku (sterowanie za pomocą obrazu przesyłanego z drona).
Można też zdobyć uprawnienia INS – uprawnienia instruktorskie. Szczegółowa lista osób upoważnionych do przeprowadzenia egzaminu UAVO znajduje się na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
Operatorem drona nie zostanie każdy. Aby w ogóle podejść do egzaminu, trzeba spełnić kilka warunków. Przede wszystkim przejść fachowe szkolenie organizowane przez ośrodek szkoleniowy, który jest wpisany na listę ośrodków szkoleniowych Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Do szkolenia i egzaminu może podjeść osoba, która ukończyła 18 lat i ma orzeczenie lekarskie zezwalające na daną pracę. Koszt szkolenia UAVO VLOS to wydatek rzędu 2 tys. zł , a za UAVO BVLOS ceny zaczynają się od ok. 3 tys. zł wzwyż. Do tego trzeba doliczyć koszty badań lekarskich (ok. 200 zł) i egzaminów ok. 200 zł. Warto jeszcze podkreślić, że operator drona powinien mieć wykupioną polisę OC na komercyjne loty tymi maszynami.
Sprawdź: Jak otworzyć szkołę dobrych manier
Widowiskowa praca
Operator drona zwykle stoi na lądzie ze sterami i tabletem z poglądem obrazu w dłoni. Ze względów bezpieczeństwa powinien mieć kamizelkę odblaskową na sobie. Obsługa drona nie jest taka prosta jak się może wydawać. Urządzenie łatwo schodzi z kursu. Jak podkreślają doświadczeni „droniarze" zawsze robią wrażenie na przechodniach. Gdy tylko rozpoczynają pracę zaraz w pobliżu pojawiają się gapie. Powód jest prozaiczny – nowoczesne drony bardzo ciekawie wyglądają, niektóre modele przypominają nawet ministatki kosmiczne. Operatorzy nazywają swoje statki, nadają im imiona lub je numerują.
Wiele modeli do wyboru
Firmę droniarską trzeba odpowiednio wyposażyć. Podstawą są rzecz jasna same drony. Można indywidualnie zbudować dobrego drona, co wychodzi zdecydowanie taniej niż kupno konkretnej maszyny. Profesjonalny dron wykorzystywany np. do robienia teledysków to wydatek ok. 3,5 tys. zł. Drony, które kosztują od 3 tys. mają zwykle GPS dzięki czemu łatwo je zlokalizować i mamy pewność, że maszyna do nas wróci. Technologia bardzo się szybko rozwija. W tym roku wyszedł dron, który sam omija przeszkody. Dodatkowo do profesjonalnego drona trzeba kupić tablet służący do podglądu pola obserwowanego. Niezbędny jest też pakiet baterii do drona, który wytrzymuje co najmniej 20 minut (cena ok. 600 zł). To nie koniec wydatków. Oprócz tego trzeba dysponować lepszej jakości komputerem z odpowiednim oprogramowaniem służącym do przygotowywania materiałów filmowych. Rzecz jasna nie obędzie się też bez samochodu służbowego.
Znajomość przepisów
Właściciel firmy świadczącej usługi z wykorzystaniem dronów musi znać mnóstwo lokalnych i ogólnokrajowych przepisów. Przed realizacją zleceń musi dokładnie wiedzieć, czy w danym miejscu faktycznie może świadczyć swoje usługi. Na przykład są strefy, w których nie można latać (np. w Parkach Narodowych), są strefy, gdzie można latać za zgodą właściciela terenu (np. gdy na zdjęciach są prywatne domy) i są takie, gdzie można latać swobodnie.
Zobacz też: Na jakich zasadach działa pracownia kaletnicza
Rejestracja firmy
Firmę oferująca usługi związane z wykorzystaniem drona może założyć każdy dorosły. Trzeba jednak zawsze pamiętać o tym, że operator drona musi posiadać niezbędne kwalifikacje. Zwykle jednak takie uprawnienia ma sam właściciel. Aby firma działała legalnie, należy wpisać ją do CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej). Firmę można zarejestrować elektronicznie – pod warunkiem, że posiadasz podpis elektroniczny lub masz profil zaufany na platformie e-PUAP. W przeciwnym razie należy załatwić niezbędne formalności w urzędzie gminy zgodnym z adresem siedziby firmy.
Działania w sieci
Firma oferująca usługę filmowania z powietrza musi promować się w internecie. Profesjonalna strona to podstawa. Przygotowanie jej najlepiej zlecić profesjonaliście (agencji interaktywnej). W zakładce „oferta" należy dokładnie opisać zakres oferowanych usług i zamieścić przykładowe realizacje. Jeśli współpracujesz z producentami ważnych programów telewizyjnych, filmów czy autorami znanych akcji reklamowych lub eventów, pochwal się tym. W taki sposób zyskasz zaufanie nowych klientów i co bardzo istotne, będziesz mógł nieco wywindować cennik.
Przykładowa wycena
Wiele firm wycenia zlecenia indywidualnie. Jednak w branży znane są przykładowe stawki i tzw. widełki obejmujące wybrane usługi. Dla przykładu zwykłe filmowanie dronem - pakiet standard (do 5 wylotów, do 60 min nagrania, do 100 fotografii, do 4 godz. na planie zdjęciowym lub w miejscu realizacji) kosztuje 1 tys. zł, pakiet premium (do 10 wylotów, do 120 min nagrania, do 200 fotografii, do 8 godz. na planie zdjęciowym/miejscu realizacji) kosztuje 1,5 tys. zł, a transmisja na żywo (10 min transmisji w pojedynczym wylocie) to koszt rzędu 2 tys. zł. Znacznie wyżej wycenia się pracę nad filmami. Tutaj pakiet standard (ujęcia z drona i kamer naziemnych, montaż, napisy w filmie, tło muzyczne, do 4 godz. na planie zdjęciowym) kosztuje 3 tys. zł, a pakiet premium (ujęcia z drona i kamer naziemnych, montaż, napisy, grafika 3D, dedykowana muzyka, lektor, stworzenie scenariusza, 8 godz. i więcej na planie zdjęciowym) to już nawet 5 tys. zł.
Przeczytaj! Pogotowie hudrauliczne - świetny pomysł na własną firmę
Piotr Dąbkowski, operator drona z Warszawy
Od zawsze fascynowały mnie kamery specjalne, które można zamieścić w mało dostępnym miejscu. Pasjonowałem się też modelami zdalnie sterowanymi. Na początku miałem pomysł na to, by samemu konstruować drony. W związku z tym, że mam zdolności modelarskie, zacząłem się bawić dronami sportowymi. Niestety, nie nadawały się one do profesjonalnego nagrywania. Jednak nigdy nie odłożyłem dronów na boczny tor. Firmę samodzielnie prowadzę drugi rok. Chciałem połączyć pasję z pracą i to się udało. Zainwestowałem w profesjonalny sprzęt. Robię zdjęcia głównie do materiałów telewizyjnych – mam na koncie znane produkcje, ale zdarzyła się też współpraca z magazynem fotograficznym. Zanim wystartowałem z własną firmą, musiałem zdać egzamin państwowy na operatora drona. Jeszcze kilka lat temu egzaminy zdawało się w jednym miejscu w Polsce. Teraz sytuacja się zmieniła i branża mocno się rozwinęła. Operatorów dronów i możliwości wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych wciąż przybywa. Jednak by móc swobodnie pracować, trzeba posiadać świadectwo kwalifikacji na drona poprzedzone kursem i egzaminem państwowym sprawdzającym wiedzę z budowy bezzałogowych statków powietrznych, prawa lotniczego, działania dronów.
