Pilnuj swoich składek
Powinieneś regularnie sprawdzać, czy twoje składki wpływają do ZUS i OFE. Od tych pieniędzy zależy m.in. wysokość twojej przyszłej emerytury.
Pracodawca ma obowiązek zgłosić każdego pracownika do ZUS i przekazywać tam składki na ich przyszłe emerytury. Zdarza się jednak, że tego nie robi albo odprowadza składki w zaniżonej wysokości. Dlatego powinieneś pilnować, czy firma, w której pracujesz, właściwie wywiązuje się ze swoich obowiązków.
Część twoich składek emerytalnych za pośrednictwem ZUS trafia do wybranego przez ciebie otwartego funduszu emerytalnego (OFE). Fundusze emerytalne powinny przekazywać swoim członkom informację o składkach, jakie wpłynęły na ich konta emerytalne nie rzadziej niż raz w roku, ale nie wszystkie OFE wywiązują się ze swojej powinności. Dlatego co jakiś czas warto, a nawet trzeba sprawdzić, czy te pieniądze wpływają, ile ich jest, jak fundusz nimi zarządza i czy jego wyniki finansowe (a przez to przyszła emerytura) są zadowalające.
Masz prawo na bieżąco kontrolować, czy twój pracodawca przekazuje składki do ZUS. Firma obowiązkowo musi cię o tym informować raz w roku, a na twoją prośbę - nawet raz w miesiącu. Możesz także sprawdzić stan swoich składek bezpośrednio w ZUS. Poza tym ZUS wysyła do przyszłych emerytów listy z informacją o stanie ich konta w ZUS. Natomiast OFE ma obowiązek informować cię o środkach, jakie zgromadziłeś na przyszłą emeryturę co najmniej raz w roku, a także na twoją prośbę.
Warto sprawdzać, czy dane zawarte w informacjach ZUS i OFE zgadzają się ze stanem faktycznym.
Sprawdź u pracodawcy
Gdy stwierdzisz nieprawidłowości w przekazywaniu przez firmę składek (np. brakuje ich za niektóre miesiące albo są zaniżone), powinieneś zgłosić do pracodawcy (płatnika składek) - na piśmie lub do protokołu - wniosek o sprostowanie danych przekazanych do ZUS w dokumentach ubezpieczeniowych lub przekazanie do ZUS brakujących dokumentów ubezpieczeniowych. Twój pracodawca ma obowiązek sprawdzić, czy przekazał do ZUS prawidłowe dane i w terminie 60 dni od otrzymania wniosku o sprostowanie danych - poinformować cię na piśmie o sposobie rozpatrzenia wniosku. Jeśli sprawy nie uda się wyjaśnić z pracodawcą, trzeba złożyć reklamacje w ZUS. Wtedy do reklamacji powinieneś dołączyć:
dokumenty potwierdzające wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne,
kopię otrzymanej od pracodawcy informacji o sposobie rozpatrzenia wniosku o sprostowanie danych, z której wynika, że nie stwierdził on u siebie błędów lub nie uwzględnił wniosku ubezpieczonego i nie będzie korygował danych
lub
oświadczenie, że płatnik składek odmówił ci wydania ww. dokumentów lub że płatnik składek już nie istnieje.
Złóż reklamację
ZUS sprawdzi dokumentację, którą dysponuje. Jeżeli okaże się, że twój pracodawca figuruje w kartotece ZUS, natomiast nie ma tam żadnej informacji o tobie jako jego pracowniku, przeprowadzi postępowanie wyjaśniające i kontrolę w firmie, w której jesteś zatrudniony. ZUS zwróci się do pracodawcy o złożenie wyjaśnień i w trakcie kontroli sprawdzi m.in. zakres i sposób realizacji obowiązku zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, prawidłowość i rzetelność obliczania składek i potrącenia ich z przychodów pracownika, prawidłowość ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, prawidłowość ich wypłacania i dokonywania rozliczeń z tego tytułu z ZUS.
Po przeprowadzeniu kontroli - jeśli okaże się, że nie zostałeś zgłoszony przez pracodawcę do ubezpieczenia - ZUS może zapisać na twoim koncie brakujące składki (ustalić tzw. przypis składek) wraz z odsetkami. Może również wydać decyzję o przypisie składek, jeśli twój pracodawca opłacał je w niższej kwocie niż powinien.
Jeśli w ciągu 3 miesięcy od upływu terminu opłacenia składki stwierdzisz, że nie została ona opłacona, możesz wystąpić do ZUS o udzielenie informacji, czy podjęto działania zmierzające do ściągnięcia zaległości.
Od nieopłaconych w terminie składek pracodawca musi zapłacić obowiązkowe odsetki za zwłokę (10 proc. w skali roku). ZUS może skierować wniosek do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa naruszania praw pracownika wynikających z ubezpieczenia społecznego. Takie zawiadomienie możesz również sam złożyć jako osoba pokrzywdzona. Pracodawca, który złośliwie lub uporczywie nie płaci składek, może być ukarany grzywną (do 5 tys. zł), a nawet pozbawienia wolności do 2 lat.
Gdy niesolidny pracodawca nadal nie chce płacić, ZUS może wszcząć postępowanie egzekucyjne, wystąpić do sądu o ogłoszenie upadłości płatnika lub zakazanie mu prowadzenia działalności gospodarczej. Ma też prawo do skierowania wniosku o wpisanie dłużnika do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.
Jak zgłosić reklamację
Jeśli nie jesteś pewny, czy szef wpłaca do ZUS twoje składki, możesz to sprawdzić osobiście w punkcie informacyjnym ZUS (nawet co miesiąc). Musisz mieć tylko ze sobą dowód osobisty. Możesz też poprosić, by pracownik ZUS wydrukował ci informację o twoich składkach.
Reklamację możesz także:
przesłać za pośrednictwem poczty,
złożyć bezpośrednio w jednostce ZUS,
przekazać drogą internetową - poprzez stronę: http://pue.zus.pl/, wykorzystując formularz ZUS - ZRU (uwaga: wymagane jest posiadanie zarejestrowanego profilu na Nowym Portalu Informacyjnym ZUS),
zgłosić telefonicznie za pośrednictwem Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS:
- 801-400-987 dla telefonów stacjonarnych
- 22 560-16-00 dla telefonów stacjonarnych i komórkowych.
Jeśli chcesz złożyć reklamację na piśmie, możesz ją przekazać do ZUS:
na formularzu ZUS-ZRU, który jest dostępny w każdej jednostce terenowej ZUS oraz na tej stronie internetowej (pobierz plik), a także na stronie: www.mojaemerytura.zus.pl.
w formie dowolnie sformułowanego pisma, z podaniem danych umożliwiających twoją identyfikację w systemie informatycznym ZUS (tj. nazwiska i imienia, numerów PESEL i NIP, a w przypadku braku tych numerów lub jednego z nich - serii i numeru dowodu osobistego lub paszportu) oraz adresu i numeru telefonu.
Reklamację możesz zgłosić w dowolnej placówce ZUS, ale zostanie rozpatrzona przez jednostkę właściwą ze względu na twoje miejsce zamieszkania. Postępowanie wyjaśniające w sprawie niewłaściwej wysokości lub braku składek powinno być zakończone przez ZUS w ciągu 3 miesięcy, a postępowanie szczególnie skomplikowane nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania reklamacji.
Zobacz: Emerycie! Harówka albo bieda, to szykują Ci politycy
