Urlop wypoczynkowy i urlop na żądanie 2022. Ile dni wynosi i kiedy zgłosić wniosek? Jakie są zasady przyznawania i jak liczyć urlop w 2022?

Urlop wypoczynkowy i urlop na żądanie 2022

Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego, natomiast pracownik nie może zrzec się tego prawa i nie może odmówić wykorzystania urlopu. Zatrudniony na etacie ma prawo do nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego. Na wniosek pracownika może on zostać podzielony z zastrzeżeniem, że część wypoczynku musi trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych, wliczając w ten okres weekendy i święta. Wynagrodzenie za czas urlopu wynosi tyle, ile pracownik zarobiłby, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia oblicza się za pomocą przeciętnego wynagrodzenia z 3 ostatnich miesięcy. W razie znacznych wahań wysokości wynagrodzenia dopuszcza się przedłużenie tego okresu.

Wymiar urlopu wypoczynkowego według kodeksu pracy

Pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę przysługuje 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. 26 dni urlopu przysługuje osobom:

•  które ukończyły szkołę wyższą i posiadają 2-letni staż pracy
•  ukończyły szkołę policealną i posiadają 4-letni staż pracy
•  ukończyły 5-letnią szkołę średnią zawodową i posiadają 5-letni staż pracy
•  ukończyły 4-letnią szkołę średnią zawodową i posiadają 6-letni staż pracy
•  ukończyły szkołę średnią ogólnokształcącą i posiadają 6-letni staż pracy
•  ukończyły 3-letnią szkołą średnią zawodową i posiadają 7-letni staż pracy
•  ukończyły zasadniczą szkołę zawodową i posiadają 8-letni staż pracy
•  ukończyły szkołę podstawową (lub żadną) i posiadają 10-letni staż pracy

Osoby nie spełniające powyższych warunków mają prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego. Pracownikom nie pracującym na pełen etat, przysługuje proporcjonalna liczba dni urlopu, np. 10 lub 13 dni dla ½ etatu.

Komu przysługują dodatkowe dni urlopu wypoczynkowego?

W niektórych przypadkach pracownikom przysługują dodatkowe dni urlopu wypoczynkowego.

Prawo do nich mają:

•  osoby niepełnosprawne - dodatkowe 10 dni co roku
•  inwalidzi wojenni i kombatanci - dodatkowe 10 dni co roku
•  pracownicy socjalni - dodatkowe 10 dni raz na 2 lata, po 5 latach stażu w zawodzie
•  sędziowie i prokuratorzy - dodatkowe 6 dni co roku po 10 latach pracy, a po 15 latach pracy dodatkowe 12 dni rocznie.

Prawo do wyższego urlopu w trakcie roku

Jeśli pracownik nabył prawo do 26 dni urlopu w trakcie roku np. osiągnął odpowiedni staż pracy lub ukończył szkołę, pracodawca zobowiązany jest przyznać kolejne 6 dni urlopu wypoczynkowego.

Urlop okolicznościowy

Na umowie o pracę przysługuje urlop okolicznościowy, który związany jest z wydarzeniami rodzinnymi. Taki urlop przysługuje ze względu na:

• piekę nad dzieckiem, które nie przekroczyło 14. roku życia (2 dni)
• ślub lub urodzenie się dziecka albo zgon i pogrzeb małżonka lub dziecka, ojca, matki, ojczyma i macochy (2 dni)
• ślub dziecka albo zgon i pogrzeb siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na naszym utrzymaniu lub pod naszą bezpośrednią opieką (1 dzień)

Urlop na żądanie

Pracownik zatrudniony na umowie o pracę ma prawo do urlopu na żądanie – łącznie czterech dni w ciągu roku (może je wykorzystać dzień po dniu lub oddzielnie). Dni urlopu na żądanie pobierane są z puli urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie musi tłumaczyć, w jakim celu bierze urlop na żądanie. Jedynym jego obowiązkiem jest poinformowanie o wzięciu wolnego najpóźniej tego samego dnia, kiedy nie będzie go w pracy.

Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego

Pracodawca ma prawo odwołania pracownika z urlopu, kiedy pojawią się okoliczności, które nie mogły być przewidziane w chwili rozpoczynania przez pracownika urlopu i jego obecność w pracy jest niezbędna. Odwołując pracownika musisz pokryć koszty poniesione w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Wydatki te muszą być potwierdzone dokumentami, można doliczyć do nich również koszt wypoczynku rodziny pracownika, jeżeli wskutek odwołania z urlopu reszta rodziny nie mogła kontynuować wypoczynku.

Urlop wypoczynkowy pracowników młodocianych

Młodocianym jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie ukończyła 18 lat. Pracownikowi młodocianemu przysługuje też prawo do urlopu wypoczynkowego. Zasady jego nabywania różnią się od urlopu przyznawanego normalnym pracownikom. Podstawowy wymiar urlopu dla osoby młodocianej to 26 dni. Wymiar urlopu jest jednak inny w pierwszym roku pracy zawodowej oraz w roku, w którym młodociany ukończy 18. rok życia.

Urlop wypoczynkowy w pierwszym roku pracy osoba młodociana nabywa w wymiarze 12 dni po przepracowaniu pierwszych 6 miesięcy oraz w wymiarze 26 dni po kolejnych 6 miesiącach pracy. W roku kalendarzowym, w którym pracownik kończy 18 lat, prawo do urlopu zmniejsza się do 20 dni.

Kiedy przysługuje urlop bezpłatny?

Pracownikowi poza urlopem wypoczynkowym przysługuje prawo do skorzystania z urlopu bezpłatnego. Może być on wykorzystany na dowolny cel, również w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy. Urlop bezpłatny jest udzielany na wniosek pracownika, pracodawca ma prawo nie wyrazić zgody i nie udzielić urlopu.

Zaległy urlop w 2022

Wielu pracownikom nie udało się wykorzystać wszystkich dni urlopowych w 2021 roku. Nie oznacza to, że one przepadają. Niewykorzystanego w ustalonym terminie urlopu musisz  udzielić pracownikowi najpóźniej do 30 września 2022 roku. Termin 30 września nie oznacza, że do tego momentu pracownik musi wykorzystać cały zaległy urlop. Wystarczy, że go zacznie. Wówczas nie zostaną naruszone przepisy prawa pracy. Dopilnuj tego terminu, bo grozi ci kara finansowa. Grzywna może wynieść od 1 do 30 tys. złotych.

Czy można wysłać pracownika na przymusowy urlop?

Pracodawca ma prawo wysłać pracownika, który ma zaległy urlop, na urlop przymusowy.