Cyberbezpieczeństwo Polski powinno być priorytetem rządzących

Jak Pan ocenia projekt ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, czy spełnia on oczekiwania rynku?

Krzysztof Dyki, prezes ComCERT SA: Aktualny projekt ustawy jest krokiem naprzód jeżeli chodzi o docelowy i oczekiwany poziom cyberbezpieczeństwa w kraju. Natomiast widać dystans pomiędzy oczekiwaniami rynku, a faktycznymi zapisami w ustawie.

Branża telekomunikacyjna nie ukrywa zaskoczenia propozycją powołania rządowej spółki Polskie 5G dla najważniejszych instytucji i służb w państwie. Czy budowa infrastruktury krytycznej dla wszystkich operatorów jest rozwiązaniem bezpiecznym?

Jeden operator to kumulacja zadań i odpowiedzialności. Trzeba się zastanowić czy nasze państwo jest gotowe na taką koncentrację obowiązków w jednym miejscu i, co podkreślam, odpowiedzialności. Szczególnie, gdy rozmawiamy o obszarze najnowszych technologii. Otwartym pozostaje pytaniem kto miałby odpowiadać za wszystkie zadania i obowiązki wynikające z ustanowienia jednego podmiotu. Czy mamy w kraju wymagany potencjał merytoryczny skupiony w jednym miejscu. Jeżeli nie, to czy będziemy w stanie zgromadzić takie kompetencje, które pozwolą realizować funkcje, jakie oczekuje się od tego podmiotu.

Nowelizacja ustawy zakłada, że do postępowania w sprawie uznania dostawców sprzętu lub oprogramowania potencjalnie zagrażającego cyberbezpieczeństwu państwa może dołączyć tylko przedsiębiorca o przychodach ponad 100 mln zł. Czy to oznacza uprzywilejowanie dużych firm kosztem małego i średniego sektora?

Na krajowym rynku telekomunikacyjnym i tak liczą się przed wszystkim duże podmioty, natomiast próg 100 mln zł rzeczywiście stanowi wyzwanie dla pozostałych podmiotów. To nie jest rynek z dużą liczbą małych czy średnich podmiotów, dlatego ten zapis, w mojej ocenie, nie niesie za sobą krytycznego ryzyka dla gospodarki. Polski rynek jest wysoce konkurencyjny w skali dużych graczy telekomunikacyjnych. Wierzę więc, że zarówno bezpieczeństwo, jaki i konkurencja rynkowa, zostaną zachowane.

Zdaniem branży jest już obecnie za późno, aby przeprowadzić aukcję 5G w tym roku. Prace nad nowelizacją ustawy o KSC są prowadzone już od dwóch lat i nadal jeszcze nie weszły na ścieżkę legislacyjną Sejmu i Senatu. Czy ustawa o KSC jest potrzebna, które rozwiązania są konieczne, z których można by zrezygnować?

Zacznę od końca. Jeżeli chodzi o potrzebę posiadania i korzystania z sieci 5G w Polsce, to jest ona bezwzględna. Jednak, z technologicznego punktu widzenia, dzisiaj nie jest to potrzeba pilna. Usługi, które obecnie funkcjonują w sieci czwartej generacji, funkcjonują poprawnie. Oczywiście sieć 5G ma więcej zalet niż sieć 4G, którą obecnie wykorzystujemy, ale nie ma pilnej i bezwzględnej potrzeby natychmiastowego posiadania sieci 5G.Zwracam też uwagę, że zanim rozpoczniemy wyścig o 5G, naszym nadrzędnym celem powinno być skupienie się na cyberbezpieczeństwie kraju oraz stosowanych w nim technologii. Wzrost zagrożenia cyberatakami widać za naszą wschodnią granicą. Jesteśmy państwem o wysokim ryzyku zagrożeń cyberbezpieczeństwa, dlatego priorytetem powinno być wzmocnienie naszego potencjału obronnego. Powinny powstać ośrodki, które będą w stanie analizować, badać i kontrolować bezpieczeństwo urządzeń oraz oprogramowania, a także będą w stanie certyfikować sprzęt i oprogramowanie. Dlatego uważam, że problemem nie jest oddalająca się perspektywa sieci 5G. Należy jak najszybciej zredefiniować cyberbezpieczeństwo Polski, nie tylko z powodów tego, co dzieje się za naszą wschodnią granicą.

Czy zatem projekt noweli o KSC należy zmienić czy może lepiej napisać go od nowa?

Nie ma idealnych przepisów a same regulacje prawne ze swojej istoty i natury wymagają cyklicznych zmian. Omawiana ustawa dotyczy sektora nowych technologii, który ulega dynamicznemu rozwojowi. Potrzeba optymalizacji dotyczy więc nie tylko stanu dzisiejszego, ale ciągłego procesu zmian gwarantującego możliwie optymalny poziom regulacji prawnych i technologicznych, korzystnych gospodarczo dla naszego kraju.