- Producenci nie są gotowi na pełne wdrożenie systemu kaucyjnego
- W sklepach trudno znaleźć butelki objęte systemem kaucyjnym
- Większość okaucjowanych opakowań wejdzie do sprzedaży od 1 stycznia
- Żaden duży producent nie planuje wprowadzić butelek z kaucją na początku października
Producenci nie są w stu procentach gotowi na system kaucyjny?
Jak pisze "Rzeczpospolita" żaden z dużych producentów współpracujących z jednym z operatorów systemu kaucyjnego nie planuje wprowadzić okaucjowanych towarów w październiku. Mniejsi operatorzy również zauważają podobny trend. Katarzyna Bojko, dyrektor sprzedaży w Krajowym Systemie Kaucyjnym Zwrotka, zaznacza, że większość ich klientów planuje pełne wdrożenie dopiero od 1 stycznia 2026 roku.
„Rz” zwraca uwagę na słabe oceny gotowości producentów do startu z początkiem października. Systemy zapobiegania oszustwom są w powijakach, małe sklepy są niedoinformowane, a przygotowań nie skończyły nawet te duże. Dwie sieci handlowe dopiero niedawno rozstrzygnęły przetarg na butelkomaty, które mają dać im przewagę konkurencyjną. Dla sieci handlowej zbieranie większej liczby butelek, niż sprzedała, to zysk i metoda przyciągania klientów.
Opóźnienia we wdrożeniu systemu kaucyjnego potwierdzają również sami producenci. Jak powiedział nieoficjalnie jeden z dużych producentów napojów, zamierzają oni skorzystać z okresu przejściowego, który przewidział ustawodawca.
Jakie opakowania obejmuje system kaucyjny i ile Wynosi Kaucja?
System kaucyjny obejmuje trzy rodzaje opakowań:
- Butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów
- Metalowe puszki do 1 litra
- Szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra (od 1 stycznia 2026 r.)
Co jednak najważniejsze, butelki muszą być oznaczone symbolem systemu kaucyjnego, a jak pisaliśmy - o takie obecnie trudno w sklepach.
Kaucja za butelki z tworzyw sztucznych i puszki wynosi 50 groszy, natomiast za szklane butelki wielorazowe – 1 złoty. Ważne jest, że pozostałe opakowania po napojach, w tym jednorazowe szklane butelki oraz wszystkie opakowania po mleku i produktach mlecznych, nie będą objęte kaucją i nie będzie się ich zwracać.
Do pobierania dodatkowej opłaty za butelki zobowiązane będą wszystkie punkty sprzedaży oferujące napoje w opakowaniach objętych kaucją. Jednak nie w każdym z tych punktów będzie można odzyskać kaucję.
Zbierać opakowania i zwracać kaucję będą wszystkie punkty sprzedające napoje w butelkach i puszkach kaucyjnych, których powierzchnia handlowa przekracza 200 m kw. Obowiązek ten dotyczy nie tylko sklepów, ale także dużych drogerii, aptek czy sklepów sportowych, jeśli sprzedają napoje w opakowaniach kaucyjnych.
Mniejsze sklepy (poniżej 200 m kw.) będą zobowiązane do zbiórki butelek i puszek, jeśli sprzedają napoje w butelkach szklanych wielokrotnego użytku, w których obecnie sprzedawane jest głównie piwo. Pozostałe punkty handlowe mogą prowadzić zbiórkę dobrowolnie.
Warunki zwrotu butelek
Aby odzyskać kaucję, opakowania muszą spełniać określone warunki:
- Muszą być puste
- Muszą być niezgniecione
- Muszą mieć czytelny kod kreskowy na etykiecie
- Butelki powinny mieć nakrętkę
Kaucja będzie zwracana w formie gotówki lub specjalnego bonu, który będzie można wykorzystać podczas zakupów w danym sklepie, lub na życzenie klienta zamienić na gotówkę.
Przedsiębiorcy objęci systemem kaucyjnym będą zobowiązani do umieszczenia w widocznym miejscu informacji o warunkach i trybie zwrotu pustych opakowań oraz o możliwości zwrotu pobranej kaucji. Operatorzy systemu przygotowują również internetowe mapy, na których będzie można znaleźć punkty zbiórki.
W przypadku nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu kaucyjnego, należy zgłaszać je do Inspekcji Handlowej, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) lub rzeczników konsumentów. Sklepy będą również kontrolowane przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska.
System kaucyjny jest wprowadzany w Polsce głównie po to, aby osiągnąć unijne cele dotyczące zbiórki opakowań. Zgodnie z regulacjami UE, w latach 2025-2028 poziom selektywnej zbiórki odpadów ma sięgnąć 77 proc. w przypadku butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, metalowych puszek oraz butelek szklanych wielokrotnego użytku. Od 2029 roku próg ten wzrośnie do 90 proc.
