Cyberprzestępcy czają się na...oszczędzających energię! Jak się ustrzec przed atakiem?

Coraz wyższe koszty utrzymania gospodarstwa domowego, galopująca inflacja, rosnąca świadomość ekologiczna, a także gospodarcze konsekwencje rosyjskiej inwazji na Ukrainę – to tylko niektóre z czynników decydujących o tym, że oszczędność energii elektrycznej znalazła się w 2023 roku wysoko na liście noworocznych postanowień wielu Polaków.  

Jednocześnie, zgodnie ze statystykami, na jedno europejskie gospodarstwo domowe przypada już nawet 17 urządzeń podłączonych do sieci elektrycznej i internetowej. Polskie domy nie odbiegają pod tym względem od średniej, a w okresie przedświątecznym i świątecznym wiele z nich wzbogaciło się o nowe urządzenia, takie jak np. telewizory typu Smart, inteligentne odkurzacze i inne urządzenia AGD czy konsole do gier. Przy takiej skali nie dziwią dane pokazujące, że niedziałające urządzenia stale podłączone do prądu mogą zwiększać miesięczne koszty mediów nawet o 5-10 procent. Odłączanie niepracującego sprzętu od sieci to podstawa, ale można zrobić o wiele więcej, aby korzystać z urządzeń elektronicznych w sposób jak najbardziej ekonomiczny, ekologiczny, a jednocześnie wciąż bezpieczny.

Oszczędnie, czyli jak? Top 5 porad

• Nie pracuj w trybie ciągłym na urządzeniach mobilnych podłączonych do sieci energetycznej. Gdy laptop lub tablet zostanie w pełni naładowany, odłącz go i korzystaj z baterii.
• Zapoznaj się z dostępnymi na urządzeniach ustawieniami takimi jak np. tryb oszczędzania energii w telewizorze czy tryby „usypiania” ekranów – odpowiednio skonfiguruj je i wykorzystuj na co dzień.
• Rozważ użycie nowoczesnych listew zasilających, które zostały zaprojektowane tak, aby uniemożliwić sprzętom pobieranie energii, gdy nie są one używane. Ich zaletą są również przydatne funkcje, takie jak timery i monitory aktywności, które warto wykorzystywać.
• Jeśli dopiero planujesz zakup nowych urządzeń, poszukaj tych z certyfikatem Energy Star i/lub dobrą klasą energetyczną. Badania pokazują, że komputery z oznaczeniem Energy Star zużywają nawet o 30-65% mniej energii niż inne.
• Użyj inteligentnego licznika, aby monitorować zużycie energii w domu w czasie rzeczywistym. Pomoże ci to lepiej zrozumieć, w jaki sposób różne urządzenia wpływają na zużycie, a także wykryć ewentualne podejrzanie wysokie zużycie energii i poszukać jego przyczyn.

Uwaga na fałszywe smsy i oferty

Niestety, w minionym roku cyberprzestępcy umiejętnie wykorzystywali obawy użytkowników związane z niestabilnością i rosnącymi kosztami na rynku energii, planując zarówno szeroko zakrojone, jak i mniejsze ataki, wpisujące się w tę tematykę.

 "Pojawiła się m.in. duża kampania phishingowa, w której bombardowano użytkowników SMS-ami, podszywając się pod popularne spółki energetyczne. Komunikaty dotyczyły rzekomych zaległości w płatnościach, mających skutkować odłączeniem od sieci. Linki w nich zawarte kierowały na fałszywe strony z płatnościami, wyłudzające dane logowania do bankowości elektronicznej. Kolejnym, popularnym w 2022 roku oszustwem, związanym tematycznie z kosztami energii elektrycznej, były także telefoniczne próby kontaktu w imieniu rzekomych nowych dostawców energii. Cyberprzestępcy przedstawiali odbiorcom fałszywe, wyglądające na niezwykle korzystne oferty nowych taryf" – ostrzega Beniamin Szczepankiewicz, starszy specjalista ds. cyberbezpieczeństwa ESET.

W praktyce tego typu działania to najczęściej próby wyłudzenia danych osobowych, często także haseł do kont bankowych. Z kolei linki prowadzące do fałszywych stron logowania w mediach społecznościowych mogą być dla cyberprzestępców furtką do uzyskania danych logowania do wielu innych serwisów, w których korzystamy z tego samego hasła. Kolejnym krokiem bywają wówczas próby kontaktu ze znajomymi użytkownika poprzez komunikatory i tzw. oszustwa "na BLIKa".

Nowe zagrożenia, związane z energią elektryczną

Specjaliści cyberbezpieczeństwa zwracają także uwagę na relatywnie nową kategorię zagrożeń, w ramach której cyberprzestępcy próbują „zaoszczędzić” energię elektryczną kosztem użytkowników. To cryptojacking, z którym mamy do czynienia, gdy hakerzy wykorzystują, bez wiedzy użytkowników ich sprzęt, a także energię elektryczną do kopania kryptowalut. Wydobywanie takich środków to czasochłonne obliczenia wymagające dużo energii elektrycznej. Cyberprzestępcy próbują instalować na sprzętach użytkowników złośliwe oprogramowanie, które pozwala im wykorzystywać zasoby ofiary. Jak rozpoznać, że sprzęt wykorzystywany jest do tego celu? Alarmowe sygnały to m.in. znaczące spowolnienie działania komputera, głośniejsza praca i większe niż dotychczas zużycie prądu, gdyż komputer bardzo często działa z pełną mocą przez długi czas.

 "Cyberprzestępcy uważnie obserwują zachowania użytkowników, a ich uwagę zwracają przede wszystkim nowe trendy i znaczące wydarzenia na świecie, pozwalające na zaplanowanie szeroko zakrojonych kampanii, wymierzonych w jak największą liczbę osób. Można się spodziewać, że w 2023 roku wątek energii elektrycznej będzie nośny i wróci także w kolejnych kampaniach phishingowych. Pamiętajmy zatem m.in. o tym, aby nie klikać odruchowo w każdy link w wiadomościach, weryfikować wszelkie informacje i komunikaty u źródła, np. na stronie czy infolinii danego dostawcy energii elektrycznej i na bieżąco aktualizować oprogramowanie antywirusowe" – podsumowuje Beniamin Szczepankiewicz.