14. emerytura niższa o 1000 zł? To możliwe już w tym roku!
Dr Tomasz Lasocki z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, zauważa, że po waloryzacji w 2024 roku przeciętna emerytura może wynieść nawet 3900 zł brutto. Jednocześnie ustawowy próg 14. emerytury wynosi 2900 zł, powyżej tej kwoty świadczenie jest pomniejszane. Mimo, że rosną emerytury, próg dochodowy czternastki się nie zmieni, przez co wypłaty dodatkowego świadczenia będą niższe.
- Skoro przeciętna emerytura będzie ok. 1000 zł wyższa od progu uprawniającego do czternastki, to kwota czternastej emerytury zostanie pomniejszona również o ok. 1000 zł. Czyli przeciętny emeryt dostanie ok. 800 zł brutto czternastki - mówi dr Lasocki. Zwracałem uwagę na ten problem od dwóch lat, ale poprzednia ekipa nie chciała go rozwiązać – dodaje.
Przy tym mechanizmie czternasta emerytura powinna być niższa o ok. 550 zł już w ubiegłym roku, jednak w 2023 roku rząd zdecydował się na jednorazową podwyżkę świadczenia. Decyzja zapadła po głośnym przemówieniu Jarosława Kaczyńskiego, który obiecał 2200 zł "czternastki" netto, gdy czternasta emerytura jest wysokości świadczenia minimalnego (które wynosiło w 2023 roku 1588 zł brutto).
- Już w 2023 roku czternastka powinna być niższa, tylko rząd ją "przypudrował”. Gdy Jarosławowi Kaczyńskiemu zarzucano, że pomylił brutto z netto, mówiłem, że to niekoniecznie było przejęzyczenie. Sadzę, że przed wyborami próbowano ukryć przed ludźmi, że w ustawie jest mechanizm „autodestrukcji” czternastki. Dorzucili dodatkowe miliardy nie tylko dlatego, że zbliżały się wybory, ale także dlatego, żeby nie wyszło na jaw, że czternastka to "lipa", która sama wali się pod własnym ciężarem - wyjaśnia ekspert.
Czternastka będzie coraz mniejsza, aż w końcu zniknie? Rząd może ją zastąpić innymi rozwiązaniami
Warto przypomnieć, że ustawowy próg 14. emerytury nie podlega waloryzacji, kwota 2900 zł brutto jest określona w ustawie. Jednocześnie co roku emerytury rosną, więc tym samym czternasta emerytura będzie z roku na rok coraz niższa, przed czym przestrzegaliśmy niespełna rok temu. Ponadto wiele wskazuje na to, że poprzedni rząd nie planował znowu podnosić świadczenia.
- Na co dalej mają liczyć emeryci? W sierpniu 2023 roku gdy opracowywano projekt budżetu na rok 2024, to już wtedy nie planowano dorzucić do 14. Emerytury. Ta kwestia nie uległa zmianie, a w tym roku „dosypanie” do 14. emerytury jest o tyle trudniejsze, że inaczej niż rok temu nie można tego zrobić bez nowelizacji budżetu. Znaczenie „czternastki” będzie nadal malało i brak jest sygnałów, by nowy rząd miał zamiar ratować to świadczenie – z resztą bardzo słusznie. Lepszym rozwiązaniem jest choćby druga waloryzacja - tłumaczy dr Lasocki.
Wiele więc wskazuje na to, że 14. emerytura z czasem zniknie. Zdaniem dr Tomasza Lasockiego rząd nie powinien już "ratować" tego świadczenia, a zamiast tego wprowadzać inne, bardziej "sprawiedliwe" rozwiązania do systemu, jak druga waloryzacja, czy renta wdowia.
- Mechanizm pomniejszania czternastki już zwraca uwagę seniorów i mediów, ale najgorsze w tym świadczeniu jest kryterium jego przyznawania - na podstawie wysokości emerytury. Przykładowa osoba która ma niską emeryturę, bo żyła z rentierstwa i ma 10 mieszkań, czasem wpłacała trochę składek i ma świadczenie poniżej minimalnego, otrzymuje czternastą emeryturę w pełnej kwocie. Inny przykład, Portugalka, która przepracowała w Polsce miesiąc i ma 61 lat - w Portugalii nie osiągnęła wieku emerytalnego, ale w naszym systemie dostaje np. 2 zł, to jeszcze dostanie pełną czternastkę, pomimo tego, że w Portugalii zarabia teraz np. 5000 euro. A ktoś, kto w Polsce dużo składkował, czternastej emerytury nie dostanie. To absolutnie złe świadczenie, które musi zostać zniesione. Ale skoro obiecano, że "zostanie, to co było dane", to czternastka nie zostanie zlikwidowana. Widać, że rząd szuka lepszych rozwiązań, jak druga waloryzacja, czy renta wdowia, w które można oceniać jako bardziej sprawiedliwe niż czternastki - mówi dla Super Expressu dr Tomasz Lasocki.
Polecany artykuł:
Podcasty
Playlisty tematyczne
