Emerytura 2024: Kiedy przejść na emeryturę, żeby zyskać najwięcej?

Spis treści

1. Najlepszy moment przejścia na emeryturę
2. Kiedy ważny jest staż pracy?
3. Wyliczenie wysokości emerytury
4. Lata nauki a staż emerytalny
5. Kapitał początkowy
6. Kapitał emerytalny
7. Jak wyliczana jest emerytura?
8. Nowe tablice średniego dalszego trwania życia
9. Co się zmieniło?
10. Gdzie sprawdzić wysokość swojej emerytury?

Nie ma uniwersalnej odpowiedzi, kiedy najlepiej przejść na emeryturę. ponieważ zależy to od indywidualnej sytuacji. Należy wziąć pod uwagę takie czynniki jak: wysokość składek ZUS, stan zdrowia, plany na przyszłość i aktualną sytuację na rynku pracy. Warto rozważyć wcześniejszy pobór emerytury, jeśli ma się niskie składki, ale należy liczyć się z jej niższą wysokością. Można też przepracować dłużej, aby zwiększyć kwotę świadczenia.

Najlepszy moment przejścia na emeryturę

Moment przejścia na emeryturę wpływa na wysokość pobieranego co miesiąc świadczenia. Jeden z dwóch najkorzystniejszych terminów w tym roku już upłynął. Był nim luty, z powodu marcowej waloryzacji rent i emerytur, a także wypłaty „trzynastek”. Ponieważ dodatkową emeryturę otrzymały osoby, które miały prawa emerytalne na dzień 31 marca. Drugim w bieżącym roku dobrym momentem na złożenie wniosku o emeryturę ze względu na (przeprowadzaną w czerwcu) roczną waloryzację kapitału emerytalnego, jaki zgromadziliśmy w ZUS, będzie lipiec. Złożenie wniosku o emeryturę w lipcu może też oznaczać otrzymanie „czternastki”. Maksymalna wysokość 14. emerytury, jaka trafi na konta seniorów jesienią to 1780,96 zł. Nie każdy senior może jednak liczyć na właśnie tyle, ponieważ wszystko zależy od wysokości jego emerytury zasadniczej. 14. emeryturę w wysokości najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca dostaną osoby, których świadczenie podstawowe, np. emerytura lub renta, nie przekracza kwoty 2900 zł brutto. Jeśli przekracza tę kwotę, 14. emerytura będzie pomniejszona w ramach zasady złotówka za złotówkę. W ten sposób kwota dodatku będzie mogła być zmniejszana do minimalnej kwoty 50 zł, która jest najniższą możliwą wypłatą w wypadku „czternastki”. Jeśli chodzi o termin wypłaty 14. emerytury, to prawdopodobnie seniorzy dostaną ją wraz z wrześniowym przelewem z ZUS.

Kiedy ważny jest staż pracy?

Do uzyskania emerytury nie jest wymagane osiągnięcie określonego stażu pracy. Okresy ubezpieczenia (okresy składkowe) są brane pod uwagę jedynie przy ustalaniu kapitału początkowego, czyli hipotetycznej emerytury za pracę przed 1999 r. Okresami składkowymi są okresy ubezpieczenia oraz okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Za okresy składkowe wpływające na wysokość świadczeń emerytalno-rentowych uważa się wszystkie okresy opłacania składek z tytułu wykonywania umowy zlecenia.

Staż pracy najczęściej obejmuje okres, w którym pracownik świadczył pracę w ramach stosunku pracy, czyli na podstawie umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę, mianowania lub wyboru. Wielkość etatu, jak i tryb rozwiązania stosunku pracy nie mają znaczenia. Staż emerytalny – 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn – jest ważny, gdy chodzi o osoby, którym z samego wyliczenia emerytury ZUS wypada niższa wysokość ich świadczenia od aktualnej najniższej emerytury (1780,96 zł brutto). Zgromadzenie odpowiedniej liczby lat składkowych i nieskładkowych daje gwarancję otrzymywania emerytury w najniższej ustawowej wysokości. Aby obliczyć swój staż pracy, wystarczy dodać do siebie długość wszystkich okresów zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz wszystkie inne okresy, które wlicza się do stażu pracy, np. studia wyższe. Można przy tej okazji skorzystać z kalkulatorów stażu pracy w Internecie. 

Wyliczenie wysokości emerytury

Wysokość emerytury wylicza się, dzieląc sumy zgromadzone w ramach składek emerytalnych w ZUS – na kontach i subkoncie – przez liczbę miesięcy dalszego trwania życia, pobieraną z tablic GUS. Gdy z dzielenia wyjdzie kwota niższa od najniższej ustawowo gwarantowanej emerytury, osoba ubiegająca się o emeryturę otrzymywać będzie to, co wyszło. Jednak osoba legitymująca się odpowiednim stażem (20 lub 25 lat) dostanie w takim przypadku emeryturę w wysokości 1780,96 zł, a po kolejnych waloryzacjach wyższą, gdy najniższa emerytura będzie rosnąć.

Lata nauki a staż emerytalny

Do okresów nieskładkowych dla stażu emerytalnego bierze się pod uwagę wyłącznie okres nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki, w wymiarze określonym w programie studiów. Jest to tak zwany okres nieskładkowy. By jednak okres ten był zaliczony do stażu, musi być przepracowany także odpowiedni okres zsumowany z okresów składkowych, to jest takich, w których trakcie konta ZUS były zasilane przez składki na ubezpieczenie emerytalne. Łączna długość okresów zatrudnienia musi co najmniej trzykrotnie przekroczyć długość ostatniego okresu edukacji. Jeśli więc czyjeś studia trwały 4 lata, by mogły być zaliczone do stażu pracy, musi im towarzyszyć 12 lat okresów składkowych, a jeżeli trwały 5 lat, 15 lat okresów składkowych.

Kapitał początkowy

Kapitał początkowy to kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, które zostały opłacone (przez pracownika lub jego płatnika) przed 1 stycznia 1999 roku. Ma ona wpływ na wysokość emerytury. Kapitał początkowy może mieć ustalony każdy, kto urodził się po 31 grudnia 1948 roku, pracował przed 1 stycznia 1999 roku i miał opłacane składki na ubezpieczenie społeczne, na przykład przez pracodawcę. O wyliczenie tego kapitału składa się wniosek do ZUS wraz z informacją o okresach składkowych i nieskładkowych oraz dokumentami potwierdzającymi okresy składkowe i nieskładkowe przed 1 stycznia 1999 roku. Dla osób urodzonych od 1 stycznia 1949 r., które pracowały przed rokiem 1999, w związku z czym mają prawo do ustalenia kapitału początkowego, staż pracy – okresy składkowe i nieskładkowe – są ważne, biorąc pod uwagę sposób, w jaki jest wyliczany kapitał początkowy. Im dłuższy staż pracy, tym kapitał początkowy wyższy. Wynik wyliczenia jest dostarczany osobie, która złożyła wniosek, najpóźniej z decyzją o ustaleniu prawa do emerytury.

Kapitał emerytalny

Informacje o kapitale zgromadzonym na indywidualnym koncie emerytalnym są udostępnione na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Żeby sprawdzić informacje o swoim koncie, należy zalogować się do PUE ZUS, a następnie wejść w zakładkę „ubezpieczony”. Tam trzeba wybrać przycisk „informacja o stanie konta”, a następnie „informacja za 2023 r.”. W ten sposób zyskamy dostęp do informacji o wysokości zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, wysokości naszego zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz zwaloryzowanych składek na subkoncie. W przypadku osób, które mają już przyznane prawo do emerytury (złożyły wniosek emerytalny), ale nadal pracują i nie dostają jeszcze comiesięcznych wypłat z ZUS –w IOSKU (informacji o stanie konta ubezpieczonego w ZUS) nie ma podanej wysokości zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne ani zwaloryzowanego kapitału początkowego. Jest tam tylko kwota zwaloryzowanych składek na subkoncie oraz kwota składek odprowadzonych do OFE. Wszystko zostanie ponownie przeliczone dopiero po złożeniu wniosku o przeliczenie i rozpoczęcie wypłaty emerytury.

Jak wyliczana jest emerytura?

Podstawą do obliczenia wysokości emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego są okresowo waloryzowane kwoty zapisane na kontach i subkontach w ZUS. Wysokość emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. ustala się na podstawie zewidencjonowanego kapitału, czyli kwoty składek zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego – za cały okres wykonywania pracy zarobkowej objętej składkami na ubezpieczenia społeczne, w tym również składkami opłacanymi z tytułu umowy zlecenia.

Wysokość emerytury zależy zatem od kilku czynników, z których najważniejsze to:

• Zewidencjonowany kapitał: Jest to suma składek na ubezpieczenia emerytalne zgromadzonych na indywidualnym koncie ubezpieczonego przez cały okres jego pracy zarobkowej. Dotyczy to osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku.
• Średnie dalsze trwanie życia: Określa ono statystyczną liczbę miesięcy, jaką dana osoba przeżyje po osiągnięciu wieku emerytalnego. Im wyższa jest ta wartość, tym niższa będzie emerytura.
• Wiek emerytalny: Im później przejdzie się na emeryturę, tym wyższa będzie jej kwota.

Swoją emeryturę można obliczyć, wykorzystując kalkulator emerytalny ZUS. Emeryturę oblicza się, dzieląc podstawę obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia. Podstawa obliczenia emerytury to kwota składek na ubezpieczenia emerytalne: składki zaksięgowane na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje mu wypłata emerytury.

Nowe tablice średniego dalszego trwania życia

Od 1 kwietnia 2024 r. stosuje się nowe tablice średniego dalszego trwania życia. Zawarte w nich dane mają wpływ na wysokość świadczeń emerytalnych osób, które przejdą na emeryturę w okresie od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca 2025 r.

Co się zmieniło?

• Statystyczny czas życia wydłużył się. Oznacza to, że osoby przechodzące na emeryturę będą pobierać świadczenie przez dłuższy czas.
• Niższa miesięczna emerytura. Skutkiem wydłużenia się średniego dalszego trwania życia jest obniżenie kwoty miesięcznej emerytury.
• Przykładowe zmiany:

– 60-latek może liczyć na przeżycie 264,2 miesiąca (ponad 22 lata), co w porównaniu z 2023 r. (254,3 miesiąca) oznacza wydłużenie o prawie 10 miesięcy.

– 65-latek może liczyć na przeżycie 218,9 miesiąca (ponad 18 lat), co w porównaniu z 2023 r. (210 miesięcy) oznacza wydłużenie o 9 miesięcy.

Gdzie sprawdzić wysokość swojej emerytury?

Przewidywaną wysokość emerytury można sprawdzić na Portalu Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) lub w oddziale ZUS.