Świadczenie "Aktywny rodzic". Kto może liczyć na 1500 zł miesięcznie?

Spis treści

1. Od kiedy babciowe?
2. Trzy różne świadczenia dla rodziców 
3. Aktywni rodzice w pracy - 1500 zł
4. Aktywnie w żłobku - do 1500 zł
5. Aktywnie w domu - 500 zł 

Obserwujemy zróżnicowanie w podejściu do aktywności zawodowej u ojców i matek. Ojcowie zazwyczaj pozostają aktywni zawodowo bez względu na liczbę małych dzieci w rodzinie. Z kolei w przypadku kobiet aktywność zawodowa jest ściśle powiązana z liczbą posiadanych dzieci oraz wiekiem najmłodszego (lub jedynego) potomka. Stąd wynika potrzeba wsparcia matek i w efekcie program AKTYWNY RODZIC, popularnie zwany BABCIOWYM.

Szczególnie problematyczny dla kobiet okazuje się powrót na rynek pracy po zakończeniu urlopu rodzicielskiego, gdy dzieci są w wieku między ukończeniem 1,5 roku a 3 latami. W tym wieku maluchy nie kwalifikują się jeszcze do przedszkola, a opieka nad nimi wiąże się z wieloma wyzwaniami. To właśnie matki dzieci żłobkowych najczęściej napotykają trudności w pogodzeniu obowiązków zawodowych z życiem rodzinnym.

Istnieje szereg czynników, które wpływają na tę sytuację. Należą do nich m.in.:

• Brak dostępu do żłobków i przedszkoli: W wielu miejscach placówki te są przepełnione, a kolejki oczekujących na miejsce są długie.
• Wysokie koszty opieki nad dziećmi: Zatrudnienie opiekunki lub niani wiąże się ze znacznymi wydatkami, które nie dla każdej rodziny są możliwe do udźwignięcia.
• Stereotypy i nierówny podział obowiązków domowych: Wciąż pokutuje przekonanie, że to kobiety ponoszą główną odpowiedzialność za opiekę nad dziećmi i domem. To one częściej rezygnują z pracy lub ograniczają wymiar czasu pracy, aby móc zająć się potomstwem.

Wspólnym wysiłkiem możemy stworzyć system, który będzie bardziej przyjazny dla pracujących rodziców, a w szczególności dla matek. Dzięki temu kobiety będą miały większe szanse na realizowanie swoich aspiracji zawodowych bez konieczności rezygnowania z macierzyństwa.

Od kiedy babciowe?

Każda mama, która będzie chciała iść do pracy po 18. miesiącu życia dziecka, będzie mogła uzyskać pomoc w postaci 1,5 tys. zł. Na co przeznaczą te środki, będzie zależało od rodziców. Będą mogli np. sfinansować z nich opiekę sprawowaną przez babcię (w tym emerytkę) na podstawie umowy uaktywniającej (umowy zawieranej z nianią). Warunek jest jeden: rodzic ma przystąpić do pracy. Jeżeli ktoś nie chce lub nie może korzystać z „aktywnych w pracy”, i tak będzie otrzymywał 500 zł w ramach „aktywnych w domu”. „Jeśli Sejm i prezydent nie zrobią nam kłopotów, to świadczenie powinno być dostępne od 1 października” – powiedział premier Tusk.

Nowy zasiłek ma funkcjonować na następującej zasadzie: babcia (za babciowe) zajmie się małym dzieckiem, a mama pójdzie do pracy. Pracująca mama zwiększy domowy budżet, dzięki czemu rodzinę będzie stać na wynajem (albo kupno na kredyt) własnego mieszkania. To z kolei ma spowodować, że rodziny będą decydowały się na kolejne dzieci, dzięki czemu wzrośnie w Polsce dzietność, której poziom jest obecnie bardzo niski.

Ustawa o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu małego dziecka „Aktywny rodzic” po wejściu w życie ma określić zasady wypłaty 3 różnych świadczeń pieniężnych dla rodziców małych dzieci, w tym świadczenia nazywanego już potocznie „babciowym”. Babciowe ma być przeznaczone na opłacenie opieki nad małym dzieckiem.

Trzy różne świadczenia dla rodziców 

Ustawa jest kompleksową pomocą dla rodziców dzieci w wieku żłobkowym, między 18 a 36 miesiącem życia. Zapewnia im różnorodne formy wsparcia w zależności od ich potrzeb i sytuacji życiowej.

Niektórzy dostaną nawet 1500 zł miesięcznie, inni mogą liczyć jedynie na 500 zł wsparcia:

Aktywni rodzice w pracy - 1500 zł

To 1500 zł miesięcznie na opiekunkę do dziecka (w tym np. babcię). Świadczenie jest kierowane do aktywnych zawodowo rodziców dziecka w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Będzie przysługiwać przez okres 24 miesięcy od 12 do 35 miesiąca życia dziecka. Warunek: aktywność zawodowa rodziców. W przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki, lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, świadczenie to będzie przysługiwało w podwyższonej wysokości 1900 zł miesięcznie. Gdy rodzice (rozwiedzeni, żyjący w separacji lub w rozłączeniu), zgodnie z orzeczeniem sądu, sprawują nad dzieckiem opiekę naprzemienną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia „aktywni rodzice w pracy” ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego świadczenia, czyli 750 zł. Świadczenie będzie przysługiwało aktywnym zawodowo:

• matce albo ojcu,
• opiekunowi faktycznemu dziecka (osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o jego przysposobienie),
• osobie pełniącej funkcję rodziny zastępczej i osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka.

Za osobę aktywną zawodowo uznaje się osobę podlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, w szczególności osobę będącą pracownikiem, wykonującą pracę nakładczą, członka spółdzielni rolniczej, osobę wykonującą pracę lub świadczącą usługi na podstawie umowy zlecenia, lub umowy agencyjnej, osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Także osobę pobierającą w trakcie zatrudnienia zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy albo świadczenie rehabilitacyjne. Za osobę aktywną zawodowo, zgodnie z omawianą ustawą, nie będzie uznawana osoba przebywająca na urlopie wychowawczym, jak i osoba, która zawiesiła pozarolniczą działalność gospodarczą.

Minimalny wymiar aktywności, od której uzależnione będzie prawo do świadczenia „aktywni rodzice w pracy”:

Zarówno zawodowo aktywna osoba ubiegająca się lub otrzymująca to świadczenie, jak i aktywna zawodowo osoba wspólnie z nią wychowująca dziecko, z tytułu aktywności zawodowej, muszą podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od podstawy, której łączna wysokość wynosi nie mniej niż 100 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę .Podstawa, od której opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe każdej z nich, nie może być niższa niż:

• połowa minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia „aktywni rodzice w pracy”,
• 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” – w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą,
• 100 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” w przypadku osób, które samodzielnie wychowują dziecko.

Od rodziców będzie zależało, na co przeznaczą te środki:

Będą mogli np. sfinansować z nich opiekę sprawowaną przez babcię (w tym emerytkę) na podstawie umowy uaktywniającej (to jest umowy zawieranej z nianią). W przypadku wykorzystania przez rodziców umowy uaktywniającej, składki od tej umowy będą dodatkowo finansowane. Pozwoli to na dokonywanie corocznej waloryzacji wysokości emerytury osoby zatrudnianej na tę umowę. Jest to szczególnie istotne dla osób w wieku emerytalnym.

Aktywnie w żłobku - do 1500 zł

To do 1500 zł miesięczne na opłacenie żłobka. Świadczenie to zastąpi funkcjonujące obecnie dofinansowanie w wysokości do 400 zł do opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Wynosić będzie 1500 zł, nie więcej jednak niż wysokość opłaty, jaką rodzic ponosi za pobyt dziecka w instytucji opieki. 

Maksymalna wysokość świadczenia wyniesie 1900 zł miesięcznie, nie więcej jednak niż kwota opłaty za pobyt dziecka w instytucji opieki, w przypadku gdy dziecko legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazanymi: konieczności stałej lub długotrwałej opieki, lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Gdy rodzice (rozwiedzeni, żyjący w separacji lub w rozłączeniu), zgodnie z orzeczeniem sądu, sprawują nad dzieckiem opiekę naprzemienną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia „aktywnie w żłobku” ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego świadczenia, czyli 750 zł (950 zł w przypadku dziecka niepełnosprawnego) miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż wysokość opłaty ponoszonej przez danego rodzica za pobyt dziecka w instytucji opieki.

Aktywnie w domu - 500 zł 

To 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące dla rodziców np. nieaktywnych zawodowo. Warunek – rezygnacja z rodzinnego kapitału opiekuńczego. Świadczenie to będzie stanowiło wsparcie dla rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, którzy nie będą uprawnieni lub z własnej woli nie zdecydują się na skorzystanie ze świadczeń "aktywni rodzice w pracy", lub "aktywnie w żłobku". W szczególności dotyczyć to będzie rodziców pozostających nieaktywnymi zawodowo i stąd bez prawa do obu powyższych świadczeń. Świadczenie „aktywnie w domu” będzie przysługiwało na takich zasadach, na jakich obecnie przysługuje rodzinny kapitał opiekuńczy. Różnica jest taka, że będzie je można uzyskać na każde, w tym na pierwsze i jedyne dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Będzie przysługiwało wyłącznie w wysokości 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące. Nie będzie więc można pobierać 1000 zł przez 12 miesięcy, jak ma to miejsce w przypadku rodzinnego kapitału opiekuńczego.

Uwaga! Na to samo dziecko, za dany miesiąc, może być pobierane tylko jedno z powyższych trzech świadczeń wspierających rodziców. Rodzic będzie miał możliwość zmiany, nawet wielokrotnej, jednego świadczenia na inne, w zależności od swojej sytuacji i potrzeb.