Gdy firma nie płaci na ZUS

Dlatego powinieneś pilnować, czy firma, w której pracujesz, właściwie wywiązuje się z obowiązku składania w ZUS prawidłowo wypełnionych dokumentów rozliczeniowych oraz opłacania składek, bo od tego zależy m.in. wysokość twojej przyszłej emerytury.

Żądaj "pasków"

Masz prawo co miesiąc żądać informacji o przekazanych za ciebie składkach, a pracodawca ma obowiązek przekazać ci te informacje na piśmie lub za twoją zgodą w formie dokumentu elektronicznego (na formularzu ZUS RMUA lub w innej formie, np. tzw. paski z wynagrodzeniami, o ile zawierają wszystkie wymagane dane).

W comiesięcznej informacji - oprócz twoich danych identyfikacyjnych - powinny znaleźć się następujące informacje:

* podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (tj. emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe),

* tytuł ubezpieczenia,

* wymiar czasu pracy,

* kod oddziału NFZ,

* zestawienie składek na ubezpieczenia społeczne w podziale na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe (a w nim m.in. podział na składki należne od pracownika i pracodawcy),

* podstawa wymiaru i kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne,

* rodzaje i okresy przerw w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne,

* informacje o wypłaconych zasiłkach oraz wynagrodzeniach z tytułu niezdolności do pracy wypłaconych na podstawie kodeksu pracy oraz zasiłkach finansowanych z budżetu państwa,

* oświadczenie płatnika składek, że dane zawarte w raporcie są zgodne ze stanem faktycznym, potwierdzone podpisem płatnika składek lub osoby przez niego upoważnionej,

* data i podpis pracodawcy.

Złóż reklamację w ZUS

Jeżeli stwierdzisz, że dane zawarte np. w druku ZUS RMUA są niezgodne ze stanem faktycznym, powinieneś zgłosić do pracodawcy (na piśmie lub do protokołu) wniosek o ich sprostowanie w terminie 3 miesięcy od otrzymania informacji. Pracodawca ma obowiązek sprawdzić, czy przekazał do ZUS prawidłowe dane i w terminie jednego miesiąca od dnia otrzymania wniosku musi cię poinformować na piśmie o sposobie jego rozpatrzenia. Jeśli twój wniosek nie zostanie rozpatrzony (lub firma już nie istnieje), składasz reklamację w ZUS.

Tak samo postępujesz, gdy zauważysz nieprawidłowości (np. brakuje składek za niektóre miesiące albo są zaniżone) w "Informacji o stanie konta ubezpieczonego", którą okresowo przekazuje ci ZUS. Jednak w tym przypadku płatnik zobowiązany jest poinformować cię o sposobie rozpatrzenia wniosku w terminie 60 dni od dnia jego otrzymania. W razie, gdy płatnik nie uwzględni twojego wniosku lub gdy już nie istnieje, powinieneś złożyć w ZUS wniosek o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego.

Gdy reklamacja dotyczy braku składek lub nieprawidłowej wysokości składek, do reklamacji powinieneś dołączyć:

* dokumenty potwierdzające wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne,

* kopię otrzymanej od pracodawcy informacji o sposobie rozpatrzenia wniosku o sprostowanie danych lub oświadczenie, że pracodawca odmówił ci wydania ww. dokumentów lub że pracodawca już nie istnieje.

Gdy reklamacja dotyczy kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego, wskazane jest podanie daty wystawienia i znaku decyzji ZUS w sprawie wysokości kapitału początkowego.

Jak reklamować

Reklamację możesz:

* przesłać pocztą,

* złożyć bezpośrednio w jednostce ZUS,

* przekazać drogą internetową - poprzez stronę: http://eup.zus.pl/ wykorzystując formularz ZUS - ERU (uwaga: wymagane jest posiadanie bezpiecznego podpisu elektronicznego),

* zgłosić telefonicznie (pod numerem infolinii 0 801 400 400) - jeśli nie jest wymagane załączenie jakichkolwiek dokumentów.

Reklamacje pisemne mogą być przekazywane do ZUS:

* na formularzu ZUS ZRU, który jest dostępny w każdej jednostce terenowej ZUS oraz na jej stronie internetowej, a także na stronach: www.zus.pl, www.mojaskladka.zus.pl, www.mojaemerytura.zus.pl,

* w formie dowolnie sformułowanego pisma, z podaniem danych umożliwiających identyfikację ubezpieczonego w systemie informatycznym ZUS (tj. nazwiska i imienia, numerów PESEL i NIP, a w przypadku braku tych numerów lub jednego z nich - serii i numeru dowodu osobistego lub paszportu) oraz adresu.

Uwaga! Wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie może być udowadniana zeznaniami świadków.

Reklamacja może być zgłaszana w dowolnej jednostce ZUS, ale jej rozpatrzenia dokonuje jednostka właściwa ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego.

Postępowanie wyjaśniające w sprawie niewłaściwej wysokości lub braku składek powinno być zakończone przez ZUS w ciągu 3 miesięcy, a postępowanie szczególnie skomplikowane nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania reklamacji.

Sprawdź pracodawcę

Żeby sprawdzić, czy składki trafiają na twoje konto albo też uzyskać inne informacje znajdujące się w ZUS, możesz odwiedzić oddział lub inspektorat ZUS w celu otrzymania i złożenia formularza o nazwie ZUS ZZU - "Zgłoszenie zapytania o ubezpieczonego". Formularz ten możesz pobrać również na stronie internetowej www.zus.pl. i przekazać do ZUS za pośrednictwem poczty lub drogą internetową poprzez stronę http://eup.zus.pl/.

Wypełniając ten formularz, możesz się dowiedzieć, jakie twoje dane zostały przekazane przez pracodawcę do ZUS oraz jakie składki i za jaki okres tu trafiły. Możesz także zapytać, jakie świadczenia pracodawca ci wypłacił (chodzi o zasiłki macierzyńskie, rodzinne i pielęgnacyjne, chorobowe, opiekuńcze, porodowe czy inne) i dowiedzieć się o inne dane niż te wymienione w treści druku.

W celu uzyskania takiej informacji możesz też złożyć dowolnie sformułowane pismo. Pismo to powinno zawierać twoje niezbędne dane identyfikacyjne (tj. imię i nazwisko, PESEL i NIP).

UWAGA! Jeśli obawiasz się, że twój pracodawca nie zgłosił cię do ubezpieczenia i nie przekazuje za ciebie składek do ZUS, weź ze sobą umowę o pracę. Jeśli masz wątpliwości, czy przekazuje za ciebie składki w odpowiedniej wysokości, zabierz ze sobą druk RMUA lub inne informacje o wysokości odprowadzanych składek.

Co grozi pracodawcy

Od nieopłaconych w terminie składek pracodawca płaci odsetki za zwłokę. ZUS może także wymierzyć mu dodatkową opłatę albo wystąpić do sądu z wnioskiem o ukaranie niesolidnego płatnika karą grzywny. ZUS ma także obowiązek prowadzić dochodzenie nieopłaconych należności z tytułu składek. Może wystąpić z wnioskiem o ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, przenieść odpowiedzialność na osoby trzecie albo złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości płatnika.

Pracodawca, który ma zaległości w składkach ZUS, nie dostanie zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, co może mieć wpływ na udzielenie kredytu, udział w przetargach, a także w ubieganiu się o środki unijne.

Jeżeli pracodawca nie przekazuje części składek finansowanych przez pracownika, ZUS może skierować wniosek do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa naruszania praw pracownika wynikających z ubezpieczenia społecznego. Zawiadomienie do prokuratury może również złożyć sam pracownik jako osoba pokrzywdzona.

Inspekcja może pomóc

Możesz zainteresować sprawą Państwową Inspekcję Pracy. Adresy PIP znajdziesz na stronie internetowej: www.pip.gov.pl. Po zgłoszeniu sprawy (danych zgłaszającego PIP nikomu nie udostępnia) w firmie pojawi się kontrola z inspekcji pracy. Może wyjaśnić sporne kwestie, wydać odpowiednie nakazy dla pracodawcy i terminy wykonania zaleceń pokontrolnych.

Przez rok firma nie płaciła za mnie składek

- Co miesiąc każdy pracownik powinien otrzymać od swojego pracodawcy zaświadczenie o opłaceniu składek. Od mojego poprzedniego pracodawcy nigdy takiego zaświadczenia nie otrzymałam. Zaniepokoiło mnie to na tyle, że sama poszłam do ZUS sprawę wyjaśnić - mówi Agnieszka Kaczmarek (26 l.) z Koszalina. - Okazało się, że od prawie roku nie były wpłacane za mnie składki! Dobrze, że w tym czasie nie zachorowałam, nie wiem, co by się wtedy ze mną stało. Napisałam pismo do ZUS i sprawa jest wyjaśniana - dodaje.