GOZ – Gospodarka Obiegu Zamkniętego: więcej niż recykling

Europejski Zielony Ład

Unia Europejska ma stać się pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem na świecie. Taki jest cel zaplanowanego z rozmachem Europejskiego Zielonego Ładu, który został ogłoszony w grudniu 2019 r. Program zakłada przyjęcie rozwiązań legislacyjnych i wdrażających je środków, w tym wielkich nakładów finansowych. Środki, którym towarzyszy wstępny plan najważniejszych działań, obejmują m.in. ambitne ograniczenie emisji, inwestowanie w nowatorskie badania i innowacje, technologie ekologiczne, zrównoważone rozwiązania i nowe przedsiębiorstwa oraz ochronę środowiska naturalnego naszego kontynentu.

Celem Europejskiego Zielonego Ładu jest:

* osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku

* ochrona życia ludzkiego, zwierząt i roślin poprzez ograniczenie zanieczyszczeń

* wspieranie przedsiębiorstw na drodze do światowego przywództwa w dziedzinie czystych produktów i technologii

* zapewnienie, aby transformacja odbywała się w sposób sprawiedliwy i włączający.

Zobacz też: Ciepło będzie droższe. Tak wzrosną ceny ogrzewania

Czym jest GOZ

Gospodarka Obiegu Zamkniętego to dużo więcej niż recykling, czyli powtórne wykorzystywanie odpadów w celu wytworzenia nowego produktu. To działania obejmujące środki dotyczące całego cyklu życia produktów. Jego celem jest jak najdłuższe wykorzystywanie raz użytych zasobów w unijnej gospodarce. Odpady traktowane są jako surowce w kolejnych etapach produkcyjnych.

Mamy tu dużo do zrobienia. Obecnie jedynie 12 proc. surowców wtórnych i zasobów ponownie trafia do gospodarki. Wiele produktów psuje się zbyt łatwo, nie można ich ponownie użyć, naprawić ani poddać recyklingowi, lub są to wyroby jednorazowego użytku. Sektory, w których wykorzystuje się najwięcej zasobów i w których potencjał zastosowania obiegu zamkniętego jest wysoki to m.in elektronika i sprzęt ICT, baterie, opakowania, tworzywa sztuczne, wyroby włókiennicze czy żywność.

Ambitne cele

Odchodzimy od zasady „weź – wyprodukuj – zużyj – wyrzuć”, w której odpady często traktowane są jako ostatni etap cyklu życia. Dlatego do 2025 roku kraje UE wprowadzą selektywne zbieranie tekstyliów oraz odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych. Natomiast do 2024 selektywnie zbierane lub kompostowane będą odpady ulegające biodegradacji. Państwa członkowskie ograniczą też marnotrawienie żywności o 30 proc. do 2025 r. i 50 proc. do 2030 r. Będą też dążyć do tego aby od 2030 r. wszystkie odpady nadające się do recyklingu nie zostały przyjęte na składowiska. Udział odpadów komunalnych na składowiskach ma wynieść maksymalnie 10 proc. do 2035 r.

Śmieci tylko w worku z kodem kreskowym? Nadchodzą zmiany w segregacji i opłatach

Co zrobi Polska

Na poczet przyjętego unijnego Pakietu GOZ Polska do 2025 roku, podda recyklingowi co najmniej 55 proc. odpadów komunalnych pochodzących z gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Do roku 2030 cel ten wzrośnie do 65 proc. Do 2030 roku, 70 proc. odpadów opakowaniowych będzie musiało zostać poddanych recyklingowi. Odrębne cele wyznaczone zostały też dla konkretnych materiałów opakowaniowych, takich jak papier i tektura, tworzywa sztuczne, szkło, metal i drewno.

Jakie niesie korzyści niesie GOZ

Gospodarka Obiegu Zamkniętego stworzy nowe miejsca pracy, nada nowe prawa konsumentom europejskim, pozwoli na wykorzystanie innowacji i cyfryzacji, a także zapewni, że nic się nie będzie marnować. Produkty wprowadzane do obrotu będą bardziej trwałe, łatwiejsze do ponownego wykorzystania, naprawy i recyklingu i w jak największym stopniu wykorzystywały materiały pochodzące z recyklingu zamiast surowców pierwotnych. Produkcja wyrobów jednorazowego użytku zostanie ograniczona, wyeliminowane zostanie przedwczesne skracanie cyklu życia produktów, a niszczenie niesprzedanych dóbr trwałego użytku – zakazane. Co ważne - konsumenci będą mieli dostęp do wiarygodnych informacji na temat takich kwestii, jak możliwość naprawy i trwałość produktów, co pomoże im w dokonywaniu zrównoważonych środowiskowo wyborów.