Ile zarabiają nauczyciele? Z czego składają się ich wynagrodzenia?

System wynagradzania nauczycieli, podobnie jak w przypadku wielu innych zawodów należących do sfery budżetowej, jest skomplikowany. Przede wszystkim na wysokość ich pensji wpływa stopień awansu zawodowego (od nauczyciela stażysty, przez kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego).

Dodatkowo na ostateczną kwotę, która trafia na konta nauczycieli składa się wynagrodzenie zasadnicze (jego wysokość uzależniona jest od wysokości tzw. kwoty bazowej ustalanej przez rząd) oraz system dodatków. Rodzaj tych dodatków określony jest Karcie Nauczyciela (czyli obowiązuje na terenie całego kraju), ale już ich wysokość na swoim terenie określają poszczególne samorządy.

Czytaj również: MEN zapowiada podwyżki dla nauczycieli, ale dopiero od 2018 r.

Oczywiście nie oznacza to, że mogą robić, co chcą. Rząd co roku określa odgórnie średnie kwoty, jakie powinni zarabiać nauczyciele na poszczególnych szczeblach awansu zawodowego. I to właśnie te średnie, do których wlicza się zarówno wynagrodzenie zasadnicze, jak i dodatki, podawane są najczęściej, kiedy mówi się o wynagrodzeniach nauczycieli.

Zgodnie z tymi zasadami w 2016 r. średnie zarobki brutto nauczycieli wyglądają następująco:
nauczyciel stażysta  - 2 717 zł
nauczyciel kontraktowy - 3 016 zł
nauczyciel mianowany - 3 913 zł
nauczyciel dyplomowany - 5 000 zł.

W budżecie na 2017 r. rząd przewidział wzrost kwoty bazowej, dzięki czemu pensje nauczycieli mają wzrosną o 35-63 zł brutto. W efekcie od przyszłego roku nauczyciele na poszczególnych szczeblach awansu zawodowego mają średnio zarabiać (kwoty brutto):
nauczyciel stażysta - 2 752 zł
nauczyciel kontraktowy - 3 054 zł
nauczyciel mianowany - 3 962 zł
nauczyciel dyplomowany - 5 063 zł.

Nauczyciele od lat, kiedy słyszą te kwoty podkreślają, że istnieją one tylko na papierze. W rzeczywistości bowiem do średnich wliczane są dodatki, których wielu z nich nie otrzymuje, albo otrzymuje okazjonalnie.

Zobacz: Będą nowe zasady wynagradzania nauczycieli?

Związkowcy pytani o zarobki nauczycieli mówią, że w Polsce średnio nauczyciel dyplomowany zarabia ok. niewiele ponad 3 tys. zł brutto. Zbliżone kwoty przynosi najnowsza edycja Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń realizowanego przez Sedlak&Sedlak. Wynika z niego, że mediana wynagrodzeń nauczycieli (na wszystkich stopniach awansu zawodowego) wynosi 3 259 zł brutto.

Informacje na temat średnich pensji nauczycieli, z podziałem na typ szkoły, gromadzi także GUS.
Z danych opublikowanych przez Urząd w ubiegłym roku wynika, że średnia pensja nauczyciela w szkole podstawowej wynosi ok. 4,2 tys. zł brutto. Pedagodzy ze gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych zarabiają prawe 4,3 tys. zł brutto.

MK