Komu przysługują zasiłki z pomocy społecznej

Na pomoc społeczną mogą liczyć osoby i rodziny, w szczególności z powodu:
- ubóstwa,
- bezdomności,
- niepełnosprawności,
- długotrwałej lub ciężkiej choroby,
- przemocy w rodzinie.

O pomoc mogą się też starać osoby nieradzące sobie z prowadzeniem gospodarstwa domowego, zmagające się z alkoholizmem czy mające trudności w przystosowaniu się do normalnego życia po zwolnieniu z zakładu karnego. Również zdarzenia losowe, klęski żywiołowe lub ekologiczne czy sytuacje kryzysowe mogą być podstawą do ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej.

Pomoc finansowa

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:
- osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 477 zł;
- osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 351 zł, przy czym za rodzinę uważa się osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Idź do ośrodka

Osoba lub rodzina ubiegająca się o pomoc społeczną powinna zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania (ośrodki takie znajdują się w każdej gminie). Zanim ośrodek zdecyduje o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, pracownik socjalny ma obowiązek przeprowadzenia wywiadu rodzinnego (środowiskowego) w twoim miejscu zamieszkania. Od decyzji ośrodka przysługuje ci prawo odwołania.

Oprócz informacji dotyczących źródeł dochodów, sytuacji zawodowej, zdrowotnej, rodzinnej pracownik socjalny może domagać się od osoby występującej o pomoc złożenia oświadczenia o posiadanym stanie majątkowym. Jeśli odmówisz złożenia takiego oświadczenia, może to być powodem do wydania odmownej decyzji w sprawie przyznania świadczenia z pomocy społecznej.

Jakie dokumenty?

Pracownik socjalny ustala te wszystkie informacje na podstawie aktualnych dokumentów świadczących o stanie twojego zdrowia oraz sytuacji osobistej, rodzinnej i materialnej. Są to m.in:
- dowód osobisty;
- orzeczenie komisji ds. inwalidztwa i zatrudnienia w przypadku osób, które uzyskały takie orzeczenie przed 31 sierpnia 1997 r. lub po tej dacie decyzja organu rentowego przyznająca świadczenie z ubezpieczenia społecznego albo zaświadczenie o stopniu niepełnosprawności wydane na podstawie odrębnych przepisów;
- zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia;
- dowód otrzymania renty lub emerytury z miesiąca poprzedzającego datę złożenia wniosku;
- zaświadczenie z urzędu gminy o wielkości gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;
- decyzja urzędu pracy o prawa do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego.

Zasiłek stały

Jeśli twoje dochody nie wystarczają na utrzymanie, a jesteś całkowicie niezdolny do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, możesz w ośrodku pomocy społecznej dostać zasiłek stały. Jego wysokość zależy od tego, czy mieszkasz samotnie, czy z rodziną. Jeśli jesteś osobą samotnie gospodarującą, comiesięczny zasiłek przysługuje ci w wysokości różnicy pomiędzy kwotą 477 zł a twoim dochodem, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie. Gdy gospodarujesz razem z rodziną, macie prawo do zasiłku w wysokości różnicy między kwotą 351 zł a dochodem na osobę w rodzinie. W tym wypadku kwota zasiłku nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie, natomiast maksymalnie może wynieść 444 zł.

Zasiłek okresowy

Jeśli przejściowo znalazłeś się w szczególnie trudnej sytuacji, możesz starać się w gminie o zasiłek okresowy. Przysługuje ci, gdy nie masz żadnych dochodów lub twoje dochody są bardzo niskie i nie wystarczają na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, zwłaszcza ze względu na długotrwałą chorobę czy niepełnosprawność albo gdy masz problemy z uzyskaniem prawa do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.

Minimalna wysokość zasiłku okresowego wynosi:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej - 35 proc. różnicy pomiędzy kwotą 477 zł a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
- w przypadku rodziny - 25 proc. różnicy między kwotą 351 zł a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej w zależności od sytuacji danej osoby.

Zasiłek celowy

Z ośrodka pomocy społecznej możesz też dostać zasiłek celowy na sfinansowanie określonych wydatków. Są to pieniądze, które możesz przeznaczyć na zakup żywności, leków, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu czy kosztów leczenia. Może to być:

- zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego
Jest to świadczenie, o które może się starać osoba albo rodzina, która poniosła straty wskutek jakiegoś zdarzenia losowego (np. ciężki wypadek). W takiej sytuacji pomoc może być przyznana niezależnie od dochodu i nie musisz jej zwracać.

- zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną
Jest to świadczenie, które przysługuje osobie albo rodzinie, która poniosła straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej (np. powódź). Przy jego przyznawaniu nie bierze się pod uwagę twoich dochodów, a otrzymanych pieniędzy nie musisz zwracać.

- specjalny zasiłek celowy
Jest świadczeniem z pomocy społecznej, które może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

- zasiłek celowy na zasadach zwrotu
Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku.

Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie

Może być przyznawana:
- w formie pieniężnej - w postaci jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki. Pożyczka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli okaże się, że pomoc była skuteczna;
- w formie rzeczowej - polega na udostępnieniu maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających niepełnosprawnym pracę. Przedmioty te i urządzenia są udostępniane na podstawie umowy użyczenia.

Pomoc w postaci schronienia, posiłku, odzieży

Ośrodek pomocy społecznej może pomóc osobie bezdomnej w znalezieniu schronienia (w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach dających schronienie np. w ośrodkach interwencji kryzysowej, hostelach) oraz zorganizować wyżywienie i ubranie osobom tego potrzebującym.

Gdyby nie pomoc MOPS, nie miałabym za co żyć

- Mam na utrzymaniu dwójkę dorastających synów. Gdyby nie pomoc z MOPS-u, nie miałabym za co kupić im książek do szkoły, o nowych butach czy spodniach mogliby tylko marzyć - mówi Teresa Markiewicz (55 l.) z Jamna (woj. zachodniopomorskie).