- Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przedstawiło projekt nowelizacji ustawy medialnej, który ma znieść abonament RTV i finansować TVP oraz PR z budżetu państwa (2,5 mld zł).
- Kluczowe zmiany obejmują likwidację Rady Mediów Narodowych, wzmocnienie apolityczności władz mediów publicznych oraz wprowadzenie jawnych konkursów na stanowiska kierownicze.
- Projekt zakłada również zmiany w składzie i sposobie wyboru członków KRRiT oraz ograniczenia w wydawaniu prasy samorządowej, aby wspierać niezależne media lokalne.
- Nowe przepisy mają zapewnić mediom publicznym niezależność, stabilne finansowanie i profesjonalizm, a ustawa może trafić pod obrady Sejmu na początku przyszłego roku
Abonament RTV do likwidacji. Co go zastąpi?
Resort kultury przedstawił kluczowe założenia nowelizacji ustawy medialnej, która ma gruntownie zreformować działanie mediów publicznych w Polsce. Najważniejszą informacją dla obywateli jest zapowiedź likwidacji abonamentu radiowo-telewizyjnego. Ministra kultury Marta Cienkowska określiła go jako „absolutnie nieskuteczny”, „archaiczny twór” i „bardzo słabo ściągalną opłatę”. Zamiast tego, Telewizja Polska i Polskie Radio mają otrzymywać stałe środki bezpośrednio z budżetu państwa. Nowy model ma zapewnić stabilne finansowanie mediów publicznych, które zostanie uzupełnione o waloryzację i inflację.
Na ten cel rząd planuje przeznaczyć 2,5 mld zł rocznie. Jak poinformowała ministra Cienkowska, jest to kwota wypracowana po audycie w TVP oraz rozmowach z Ministerstwem Finansów, uwzględniająca zarówno troskę o budżet państwa, jak i konieczność realizacji misji publicznej przez media.
Jak będą wybierane nowe władze mediów publicznych?
Projekt ustawy zakłada głębokie zmiany instytucjonalne, mające na celu zagwarantowanie apolityczności i profesjonalizmu. Zlikwidowana ma zostać Rada Mediów Narodowych, a jej kompetencje przejmie Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Sama KRRiT również przejdzie reformę. Jej skład ma zostać poszerzony do dziewięciu członków powoływanych na sześcioletnią kadencję, z wymianą jednej trzeciej składu co dwa lata. Członków wybierać będą Sejm (czterech), Senat (dwóch) i prezydent (trzech).
Kluczowe mają być nowe, restrykcyjne wymogi dla kandydatów. Jak podkreśliła szefowa MKiDN, „potrzebujemy transparentnych konkursów, które będą oparte o kryteria kompetencji”. Kandydaci do wszystkich ciał związanych z mediami publicznymi będą musieli wykazać się apolitycznością, co oznacza m.in. „brak przynależności do partii politycznej przez pięć lat wstecz od momentu kandydowania” oraz niekandydowanie w wyborach przez ostatnie 10 lat. Drugim filarem jest eksperckość, czyli co najmniej pięcioletnie doświadczenie w branży medialnej lub kulturalnej. Procesy rekrutacyjne, w tym na jednoosobowe zarządy spółek, mają być w pełni jawne, z publicznymi wysłuchaniami i transmisjami online.
Koniec z "gazetkami wójtów"? Zmiany w mediach samorządowych
Nowelizacja ma również wzmocnić rynek niezależnych mediów lokalnych poprzez ograniczenie działalności wydawniczej samorządów. „Do zadań jednostek samorządu terytorialnego (JST) nie należy wydawanie prasy” – oceniła ministra Cienkowska. Zgodnie z projektem, samorządy będą mogły wydawać jedynie biuletyny informacyjne, które „nie będą zawierały treści publicystycznych ani reklam”. Każdy taki biuletyn będzie musiał być wyraźnie oznaczony jako materiał finansowany ze środków publicznych. Jednocześnie resort kultury zapowiedział prace nad programem wsparcia dla mediów lokalnych, który ma zostać ogłoszony w przyszłym roku.
Harmonogram zmian i przyszłość spółek w likwidacji
Projekt nowelizacji ma jeszcze w czwartek trafić do Zespołu ds. Programowania Prac Rządu, a następnie zostanie skierowany do konsultacji publicznych i międzyresortowych. Według zapowiedzi ministry kultury, ustawa może trafić pod obrady Sejmu na początku przyszłego roku. Co ważne, obecny stan likwidacji TVP i Polskiego Radia zostanie zakończony dopiero w momencie wejścia w życie nowych przepisów. „Wtedy, kiedy będziemy mogli wprowadzić zmiany, media publiczne będą całkowicie odpolitycznione, będą miały nowe zasady funkcjonowania, będziemy mieć nowe zarządy, nowy budżet, stabilne finansowanie” – podkreśliła Marta Cienkowska, deklarując, że cofnięcie likwidacji nie nastąpi wcześniej.
