Kiedy tracisz prawo do bezpłatnego leczenia?
Narodowy Fundusz Zdrowia jasno wskazuje trzy podstawowe sytuacje, w których prawo do darmowej opieki medycznej wygasa po 30 dniach od ustania ubezpieczenia:
- zakończenie umowy o pracę lub innej formy zatrudnienia – po utracie pracy prawo do ubezpieczenia obowiązuje jeszcze przez 30 dni,
- zakończenie lub zawieszenie działalności gospodarczej – osoby, które przestają opłacać składki, tracą prawo do świadczeń po upływie miesiąca od daty zakończenia działalności,
- urlop bezpłatny lub inne przerwy w zatrudnieniu, podczas których nie przysługuje składka zdrowotna.
W praktyce oznacza to, że nawet krótka luka między jednym zatrudnieniem a drugim, czy kilkutygodniowe zawieszenie firmy, może skutkować utratą prawa do świadczeń. Często pacjenci dowiadują się o tym dopiero w gabinecie lekarskim, kiedy konieczne jest opłacenie wizyty lub leków.
Wyjątki od reguły 30 dni
Nie wszyscy tracą prawo do świadczeń od razu. Istnieją grupy, które zachowują dostęp do bezpłatnej opieki medycznej dłużej:
- absolwenci szkół ponadpodstawowych – prawo do świadczeń przysługuje przez 6 miesięcy od dnia zakończenia nauki lub skreślenia z listy uczniów,
- absolwenci szkół wyższych i doktoranci – prawo do świadczeń przysługuje przez 4 miesiące od ukończenia studiów lub skreślenia z listy studentów,
- osoby z zawieszonym prawem do renty socjalnej – mogą korzystać z opieki przez 90 dni od ustania ubezpieczenia,
- członkowie rodziny zgłoszeni przez ubezpieczonego – zachowują prawo do świadczeń nawet bez własnego ubezpieczenia.
Dodatkowo, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej mają osoby ubezpieczone obowiązkowo, osoby ubezpieczone dobrowolnie oraz inne osoby uprawnione po spełnieniu warunków określonych w ustawie.
Jak sprawdzić status ubezpieczenia i co zrobić w przypadku jego utraty?
Warto zawczasu upewnić się, czy nasze prawo do świadczeń jest aktualne. Można to zrobić za pośrednictwem elektronicznego systemu eWUŚ, który korzysta z danych ZUS i KRUS. Status ubezpieczenia można również sprawdzić na Internetowym Koncie Pacjenta.
Jeśli Twoje prawo do świadczeń wygasło, a chcesz nadal korzystać z opieki zdrowotnej w ramach NFZ, musisz uzyskać inny tytuł do ubezpieczenia. Możliwości są trzy:
- zgłoszenie przez członka rodziny – np. małżonka, rodzica lub dziecko.
- podpisanie umowy o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ – wiąże się to z comiesięczną składką.
- uzyskanie nowego tytułu obowiązkowego – np. nowa praca, rejestracja w urzędzie pracy, rozpoczęcie działalności gospodarczej.
W przypadku dobrowolnego ubezpieczenia, jeśli przerwa w ubezpieczeniu była dłuższa niż 3 miesiące, NFZ może naliczyć dodatkową opłatę, której wysokość zależy od długości tej przerwy (od 20% do nawet 200% podstawy wymiaru składki). Dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ może jednak odstąpić od pobrania opłaty dodatkowej lub rozłożyć ją na raty w uzasadnionych przypadkach.
Brak ważnego ubezpieczenia niesie ze sobą poważne konsekwencje finansowe. Dlatego tak ważne jest regularne sprawdzanie swojego statusu ubezpieczenia i szybkie reagowanie w przypadku jego utraty.
Podcasty
Playlisty tematyczne
