Mamy złotą erę złota

Mark Mobius, światowej sławy menedżer zarządzający funduszami inwestycyjnymi, radzi nadal kupować złoto, bez względu na to ile ono kosztuje. Ale ta strategia podawana jest coraz częściej w wątpliwość. Głównie dlatego, że dzisiaj ceny złota są jeszcze bardziej nieprzewidywalne niż ceny akcji. Jedna uncja kruszcu kosztuje w tej chwili ok. 7 tys. zł. O tym jak bardzo wzrosła cena złota, ale i o jej chwiejności, świadczą fakty. Przed poprzednim kryzysem (w 2008 r.) za uncję złota płacono 2 tys. zł, w 2012 r. ponad 5 tys. zł, ale w roku 2014 już tylko 4 tys. zł. Ostatnie tygodnie przyniosły ogromny wzrost cen złota, nie wiadomo jednak na jak długo.
Fascynujące pochodzenie kruszcu
Fascynujące jest samo pochodzenie kruszcu zwanego złotem, powstającego w wyniku kosmicznych eksplozji. Astrofizycy z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics są zdania, że pojawienie się na świecie złota należy wiązać ze zderzeniem dwóch gwiazd neutronowych. Jest to zdarzenie rzadkie, występujące średnio raz na 10 tys. lat. Zderzenie powoduje wyrzucenie w kosmos ogromnych ilości metali ciężkich, w tym złota. Oszacowano, że pojedyncza kolizja gwiazd neutronowych powoduje powstanie masy złota ponad 10 razy większej niż masa Księżyca.

Skąd się biorą żyły złota
Za 80 procent światowych złóż złota odpowiadają trzęsienia Ziemi, które tylko w przenośni „wytrzęsły” z niej ciężkie metale, w tym i złoto. W rzeczywistości cenny kruszec powstaje na głębokości 5-30 kilometrów pod powierzchnią ziemi, a za jego powstanie odpowiada proces waporyzacji, czyli błyskawicznego odparowania bogatej w minerały wody dostającej się do skalnych szczelin na skutek trzęsienia ziemi. Zgromadzony w skałach płyn w trakcie wstrząsów gwałtownie się rozpręża, a minerały osadzają się wtedy na skałach, tworząc żyły, również te ze złotem.
Obecnie złoto jest wydobywane w ponad 90 krajach, ale 20 spośród nich to wiodący producenci, odpowiadający za 75 procent produkcji. Blisko 500 ton złota rocznie produkują Chiny, mające jednocześnie największy popyt na swoje złoto. Następna za Chinami jest Australia z produkcją sięgającą 300 ton złota rocznie. Ten kruszec to jeden z najważniejszych eksportowanych przez nią towarów. Blisko 250 ton złota rocznie produkuje Rosja, mająca bogate złoża tego metalu na Syberii. Stany Zjednoczone produkują 200 ton, a ilość złota przechowywanego w ich słynnym Forcie Knox szacuje się na 8 tysięcy ton, zaś jego wartość na 140 mld dolarów.
Nielegalne wydobycie
Kolejnymi topowymi producentami złota, wytwarzającymi rocznie po 150 ton tego kruszcu, są Peru i Kanada. W Peru nielegalne wydobycie złota dewastuje środowisko, zanieczyszczając wody gruntowe rtęcią, towarzyszącą złożom złota. Kanada ze swoją rzeką Klondike w północnej części Gór Skalistych, oraz z legendami dotyczącymi gorączki złota na przełomie XIX i XX wieku, na zawsze zapisała się złotymi zgłoskami w historii wydobycia. W RPA, która jeszcze na początku XXI wieku była największym producentem złota na świecie, złoża się wyczerpują. Dlatego dzisiaj zajmuje miejsce za Peru i Kanadą.
Złoża złota w Polsce nie są bogate. Ich zasobność (głównie w Sudetach i Karkonoszach) szacuje się na ok. 350 ton.
Złoto topi się w temperaturze 1200°C w tyglach z grafitu lub żelaza. Najcenniejsze jest tzw. złoto czyste, 24-karatowe. Stapianie czystego złota z innymi metalami prowadzi do zmian jego koloru. Czyste złoto jest żółte, ale to zawierające pallad i cynk jest różowe, to z domieszką palladu i niklu białe, z domieszką miedzi czerwone, z żelazem niebieskie, a z domieszką aluminium fioletowe.

Zasoby złota na Ziemi się wyczerpują
Według szacunków, złota na Ziemi ma wystarczyć jeszcze na niespełna pół wieku. Niezmierzone i niedostępne pokłady tego kruszcu skrywa ziemskie jądro, ponieważ to do niego spłynęła większość ciężkich metali w trakcie formowania się naszej planety.
Złoto na przestrzeni dziejów bywało przyczyną wojen, stanowiło tło wielu konfliktów. Podbój Ameryki przez Kościół, mający charakter świętych wypraw, miał w tle rabowanie Indianom złota. W tekście „Requerimiento”, nawołującym pogan do nawrócenia się, przyjęcia prawdziwej wiary i uznania władzy papieża znalazło się zdanie „A jeśli tego nie uczynicie lub przewrotnie ociągać się będziecie, oświadczamy, że z boską pomocą wystąpimy przeciwko wam z całą naszą potęgą i wydamy wam wojnę wszędzie i wszelkimi środkami, i nałożymy wam jarzmo, i zmusimy do posłuszeństwa wobec Kościoła i Majestatu Ich Królewskich Mości, i zabierzemy wam żony i dzieci, i uczynimy z nich niewolników, i sprzedamy ich, i będziemy nimi rozporządzać zgodnie z wolą Majestatu Ich Królewskich Mości, i zabierzemy wam wasze dobra, i uczynimy wam wszelkie zło i szkody, jakie będą w naszej mocy”. Słowa o zabraniu dóbr dotyczyły właśnie rabowania złotych i srebrnych zabytków kultur preinkaskich i przetapiania ich w Europie na kościelne precjoza. Żądza indiańskiego złota doprowadziła do tego, że w ciągu zaledwie kilku lat chrześcijańscy najeźdźcy obalili wielusetletnie zaawansowane społecznie imperia Meksyku, Ameryki Środkowej i Andów.