- Niemieccy emeryci dysponują medianą dochodów netto wynoszącą 1990 euro (ok. 8,5 tys. zł), co znacznie przewyższa polską średnią emeryturę netto na poziomie ok. 800 euro.
- Mimo wyższych dochodów, doradcy gospodarczy w Niemczech rekomendują podniesienie wieku emerytalnego w celu stabilizacji systemu, co odzwierciedla ogólnoeuropejski problem starzejącego się społeczeństwa.
- W obu krajach występuje znacząca "luka emerytalna" – kobiety w Niemczech otrzymują o 25,8% niższe emerytury niż mężczyźni, a w Polsce różnica ta przekracza 30%.
- W Niemczech jedynie co pięćdziesiąty emeryt pracuje, a większość dochodów seniorów pochodzi ze świadczeń emerytalnych (92%) i kapitału (5%), a dla najuboższych funkcjonuje rozbudowany system zasiłków.
Niemieckie narzekania na emerytury – echo problemów całej Europy?
Doradcy gospodarczy w Niemczech rekomendują podwyższenie wieku emerytalnego, argumentując to koniecznością stabilizacji systemu społecznego. Rosnąca liczba seniorów wyraża niezadowolenie z poziomu życia po zakończeniu kariery zawodowej. Ten problem nie jest obcy również Polsce i innym krajom europejskim.
Jednak, jak wiadomo, "słaba emerytura" w jednym kraju może oznaczać zupełnie inny standard życia niż w innym. Niedawna publikacja niemieckiego urzędu statystycznego (Destatis), zawierająca dane na temat dochodów seniorów, stała się punktem wyjścia do porównania z sytuacją w Polsce. Niestety, wnioski nie są dla nas zbyt optymistyczne.
Dochody niemieckich emerytów – mediana bliżej 2000 euro
Z raportu Destatis z października wynika, że medianowy dochód netto emerytów w Niemczech wynosi 1990 euro (około 8,5 tys. zł). Warto podkreślić, że jest to kwota "na rękę", czyli po odliczeniu podatków i składek. Dla porównania, dochód netto ogółu społeczeństwa niemieckiego to około 2300 euro (blisko 10 tys. zł).
Innymi słowy, połowa emerytów w Niemczech dysponuje kwotą co najmniej 1990 euro miesięcznie.
Polska rzeczywistość emerytalna – średnia poniżej 800 euro
W Polsce średnia emerytura w 2025 r. wyniosła około 4 tys. zł brutto, co przekłada się na nieco ponad 3,4 tys. zł netto (około 800 euro). Mediana jest jeszcze niższa i oscyluje w granicach 3,4-3,6 tys. zł, czyli około 720 euro.
Destatis informuje, że 20% najuboższych niemieckich emerytów musi przeżyć za 1400 euro miesięcznie (niespełna 6 tys. zł netto). W Polsce takimi świadczeniami może pochwalić się jedynie niewielki odsetek najzamożniejszych seniorów.
Należy jednak pamiętać, że koszty życia w Niemczech są znacznie wyższe niż w Polsce, co wpływa na realną wartość tych kwot.
Rozkład dochodów emerytalnych w Niemczech i Polsce – analiza porównawcza
Niemiecki urząd statystyczny podzielił seniorów na pięć grup dochodowych (po 20% w każdej). 20% najbogatszych emerytów w Niemczech ma dochody na poziomie co najmniej 2869 euro miesięcznie netto (około 12 tys. zł). 40% ma dochody powyżej 2200 euro, 60% powyżej 1793 euro, a 80% żyje za co najmniej 1400 euro miesięcznie.
Na podstawie danych ZUS oszacowaliśmy podobne progi dochodowe w Polsce. Zarówno Polska, jak i Niemcy borykają się z problemem starzejącego się społeczeństwa. Choć proces ten przebiega nieco wolniej w Niemczech, jego konsekwencje są odczuwalne.
"W ostatnich latach wzrosła liczba osób w wieku 65 lat i starszych na emeryturze, a także ich dochody. W 2021 r. do tej grupy należało 15,9 mln osób (dziś jest to około 16,5 mln). Ich średni miesięczny dochód w tym czasie wynosił około 1820 euro i wzrósł o 9% do 2024 r." – czytamy w komunikacie Destatis.
Co ciekawe, w Niemczech niewielu seniorów decyduje się na kontynuowanie pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zamiast tego, skupiają się na dochodach z kapitału, takich jak odsetki od inwestycji. Pracuje średnio tylko co pięćdziesiąty niemiecki emeryt.
Destatis wskazuje, że emeryci czerpią dochody głównie ze świadczeń emerytalnych, ale również z innych źródeł. "W gospodarstwach domowych składających się wyłącznie z emerytów, emerytury stanowiły średnio 92% dochodów. 5% dochodów pochodziło z aktywów, 2% z zatrudnienia, a 1% z transferów, takich jak podstawowy dochód dla osób starszych" – czytamy.
Luka emerytalna – problem dotykający kobiety w obu krajach
Kolejnym podobieństwem między Polską a Niemcami jest tzw. luka emerytalna. Kobiety w Niemczech, podobnie jak w Polsce, otrzymują średnio niższe emerytury niż mężczyźni.
"Kobiety w wieku 65 lat i starsze, które pobierały emeryturę lub rentę, osiągały średni miesięczny dochód brutto w wysokości około 1720 euro. W przypadku mężczyzn kwota ta wynosiła około 2320 euro. Dochody emerytalne kobiet były zatem średnio o ponad jedną czwartą niższe niż mężczyzn: tzw. luka emerytalna ze względu na płeć wyniosła 25,8%" – informuje niemiecki urząd statystyczny.
W Polsce luka jest jeszcze większa i wynosi około 1,5 tys. zł (średnia emerytura dla mężczyzn to 4,9 tys. zł, a dla kobiet 3,4 tys. zł), co przekłada się na ponad 30%.
Warto jednak zaznaczyć, że w Niemczech wiek emerytalny jest jednakowy dla kobiet i mężczyzn i wynosi 67 lat (trwa proces jego wydłużania, który zakończy się w 2031 r.).
W Niemczech funkcjonuje rozbudowany system zasiłków dla najuboższych emerytów. Z danych wynika, że na koniec 2024 r. aż 730 tys. seniorów korzystało ze wsparcia państwa, które przysługuje osobom po 65. roku życia, które nie są w stanie utrzymać się z własnych środków.
Podcasty
Playlisty tematyczne
