Nieruchomości Kościoła warte pół miliarda złotych i zero podatku. Wierni płacą nawet za płot

• Majątek Kościoła katolickiego w postaci nieruchomości szacowany jest na ponad 494 mln zł, obejmuje grunty orne, nieruchomości wypoczynkowe, mieszkania i kamienice
• Zwolnienie z podatku od nieruchomości przysługuje kościelnym osobom prawnym na cele niemieszkalne, z wyjątkiem części zajmowanej na działalność gospodarczą
• Wierni płacą podatek od nieruchomości według stawek ustalanych przez gminy, w tym 2 proc. wartości od budowli takich jak ogrodzenia wykorzystywane gospodarczo
• Podatek od działalności gospodarczej musi uiszczać również Kościół, gdy wykorzystuje nieruchomości do wynajmu czy prowadzenia punktów sprzedaży dewocjonaliów

Kto płaci podatek od nieruchomości i za co

Podatek od nieruchomości obciąża właścicieli gruntów, budynków oraz budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2025 roku zmieniły się definicje obiektów budowlanych dla celów podatkowych. Budynkiem jest obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, trwale związany z gruntem, wydzielony przegrodami budowlanymi i posiadający fundamenty oraz dach.

Budowle to obiekty niebędące budynkami, wymienione w załączniku do ustawy o podatkach lokalnych. Obejmują one między innymi ogrodzenia, które mogą być opodatkowane, jeśli służą działalności gospodarczej. Stawki podatku od nieruchomości ustalają rady gmin w swoich uchwałach, jednak nie mogą przekroczyć górnych granic wyznaczanych przez Ministra Finansów.

Warto podkreślić, że stawka podatku od budowli ma charakter procentowy i wynosi 2 proc. ich wartości, podczas gdy pozostałe stawki są kwotowe. W przypadku gruntów i budynków związanych z działalnością gospodarczą stosowane są wyższe stawki opodatkowania.

Zwolnienia podatkowe dla Kościoła katolickiego

Kościół katolicki, będący dominującym wyznaniem w Polsce (87,6 proc. ludności według ostatniego spisu), korzysta z preferencyjnych regulacji podatkowych. Zgodnie z ustawą o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego, kościelne osoby prawne są zwolnione z podatku od nieruchomości na cele niemieszkalne.

Zwolnienie z podatku od nieruchomości nie dotyczy jednak części zajmowanej na wykonywanie działalności gospodarczej. Oznacza to, że Kościół musi płacić podatek od gruntów wynajmowanych lub dzierżawionych oraz od lokali, w których prowadzone są punkty sprzedaży dewocjonaliów.

Podobne preferencje podatkowe przysługują również innym kościołom i związkom wyznaniowym działającym w Polsce, zgodnie z ustawą o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.

Majątek nieruchomościowy Kościoła w liczbach

Analiza danych z Elektronicznych Ksiąg Wieczystych przeprowadzona przez portal WP ujawniła imponujące rozmiary majątku Kościoła katolickiego. Nieruchomości kościelne obejmują:

Grunty rolne - przeszło 3533 hektary gruntów ornych, łąk, pastwisk i nieużytków o wartości ponad 240 milionów złotych. Nieruchomości wypoczynkowe - hotele, pensjonaty, domy wczasowe i ośrodki rekolekcyjne wycenione na ponad 56 milionów złotych.

Nieruchomości miejskie stanowią kolejną znaczącą część majątku - mieszkania o łącznej powierzchni ponad 3580 m² wycenione na ponad 23 miliony złotych oraz kamienice, domy i budynki na działkach o powierzchni ponad 10 hektarów, warte ponad 173 miliony złotych.

Od znacznej części tego majątku nieruchomościowego Kościół nie uiszcza podatku od nieruchomości, co stanowi istotną preferencję w porównaniu z obowiązkami podatkowymi zwykłych obywateli, którzy muszą płacić daninę nawet od ogrodzeń wykorzystywanych gospodarczo.