Pracodawca ma obowiązek objęcia pracowników profilaktyczną opieką zdrowotną. Zgodnie z przepisami nie wolno dopuścić do pracy pracownika, który nie posiada aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Najwyższa Izba Kontroli i Państwowa Inspekcja Pracy wzięły pod lupę działania lekarzy i pracodawców w tym zakresie. Co się okazało?
Przede wszystkim problemy wynikają z samych przepisów. Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca jest zobowiązany do przechowywania orzeczenia lekarskiego wydanego na podstawie badań. Nie ma jednak obowiązku przechowywania w aktach osobowych pracownika kopii samego skierowania na takie badania. A takie skierowanie wyraźnie pokazuje, czy pracodawca zawarł tam wyczerpujące informacje o występujących na stanowisku pracy czynnikach szkodliwych dla zdrowia, aktualnych wynikach ich badań i pomiarów oraz warunkach uciążliwych.
Zobacz: Rynek SPA i wellness w Polsce
A jak czegoś nie trzeba robić pod groźbą surowej kary, to większość pracodawców tego nie robi. I tym sposobem podczas kontroli inspektorzy pracy nie mogli sprawdzić ponad połowy skierowań na badania profilaktyczne z powodu nieposiadania ich kopii przez skontrolowanych pracodawców. 22 proc. zbadanych przez inspektorów skierowań zawierało niepełne informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących na stanowiskach pracy (52 proc. z nich zostało wystawione przez pracodawców zatrudniających do 20 pracowników). Ocenę ryzyka zawodowego nierzetelnie sporządziła blisko połowa skontrolowanych pracodawców.
Błędy popełniają też sami lekarze medycyny pracy. Okazuje się, że w skontrolowanych wojewódzkich ośrodkach medycyny pracy, najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami były: wykonywanie przez lekarzy badań bez skierowania lub na podstawie skierowania niezawierającego wymaganych informacji o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących na stanowisku pracy, zawężanie zakresu tych badań oraz nieprawidłowe wyznaczanie terminu kolejnych badań. Lekarze medycyny pracy nie wizytują firm, których pracowników oceniają.
Zobacz: Co drugi Polak wybiera gabinet prywatny zamiast NFZ
Jaką zatem ma receptę NIK? Dokonanie zmian w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy:
- umożliwiających Państwowej Inspekcji Pracy kontrolę skierowań na badania profilaktyczne przekazywanych lekarzom
- nakładających na lekarzy medycyny pracy obowiązek wizytacji przynajmniej tych stanowisk pracy, które charakteryzują się wysokim ryzykiem zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika.