Polscy producenci soków i napojów produkowanych z owoców ostrzegają, że zmiany w opodatkowaniu ich produktów doprowadzą nie tylko do zmian w cenach, ale w przyszłości także do kryzysu w polskim sadownictwie.
Pomimo często bliźniaczo podobnych opakowań i ilustracji na kartonach, napoje produkowane z owoców sprzedawane są w trzech kategoriach. Pierwszą z nich są soki owocowe. Pod tą nazwą sprzedawać można wyłącznie napój zawierający 100 proc. soku (świeżo wyciśniętego, lub odtworzonego z zagęszczonego) bez żadnych dodatków.
Napoje o mniejszej zawartości (w przypadku jabłek, gruszek, pomarańczy, brzoskwiń i ananasów minimum 50 proc.) soku określane są nazwą handlową nektaru. Do nektarów nie można dodawać barwników i konserwantów. Ostatnia kategoria to napoje owocowe o zawartości minimum 20 proc. soku, które mogą zawierać dodatki.
We wszystkich trzech przypadkach zastosowanie ma preferencyjna stawka VAT 5 proc. Według proponowanego rozwiązania tak opodatkowane miałyby być wyłącznie soki i nektary (początkowo te drugie również miały zostać objęte wyższym podatkiem). Napoje owocowe opodatkowane byłyby 23 proc. stawką VAT.
- Polska branża sokownicza oparła się inwazji koncernów zagranicznych - zwrócił uwagę Julian Pawlak, prezes Krajowej Unii Producentów Soków (KUPS).
Według jego analizy zmiany w matrycy VAT spowodują zmianę struktury spożycia. Mówiąc wprost, kiedy wzrosną ceny klienci, którzy dotychczas sięgali po napoje o niższej zawartości soku owocowego, będą woleli sięgnąć po napoje gazowane. Czemu zamiast tego nie sięgną po produkt zawierający wyłącznie sok owocowy?
- Na podstawie doświadczeń krajów Unii Europejskiej można stwierdzić, że soki i napoje konsumowane są z różnych przyczyn. Soki pijamy ze względów prozdrowotnych, jako zamiennik owoców. Napoje służą do gaszenia pragnienia. Dodatkowo, rynek soków jest już nasycony - powiedział Pawlak.
Zgodnie z wyliczeniami Krajowej Unii Producentów Soków, po podwyżce VAT na napoje, cena produktu wzrośnie o 1,3 zł na litrze. Obciążenie branży i konsumentów wyniesie 450 mln zł rocznie.
Przypomnijmy, że z przeprowadzonego dla „Super Expressu” sondażu wynika, że aż 9 na 10 Polaków pije niegazowane napoje owocowe. Co dziesiąty Polak pije je nawet codziennie, a aż ¼ z nas spożywa je kilka razy w tygodniu. Sama kwestia wysokości podatku VAT od towarów i usług jest dla Polaków niemal jednoznaczna – niemal 80 proc. badanych stwierdziło, że ten jest już teraz zbyt wysoki.
KUPS twierdzi, że efekty odczuje nie tylko branża producentów soków i napojów, ale także sadownicy. Organizacja szacuje, że zapotrzebowanie na owoce spadnie o nawet 60 proc.