Nowy urlop w Kodeksie pracy. Dodatkowe nawet 15 tygodni wolnego

• Od 2025 roku Kodeks pracy wprowadza nowy rodzaj urlopu dla rodziców wcześniaków i dzieci wymagających hospitalizacji po urodzeniu.
• Nowe przepisy przewidują możliwość wydłużenia urlopu macierzyńskiego nawet do 15 tygodni, w zależności od wagi dziecka i czasu spędzonego w szpitalu.
• Urlop przysługuje obojgu rodzicom, a także opiekunom prawnym, z zasiłkiem macierzyńskim wynoszącym 100% podstawy.
• Dowiedz się, kto dokładnie skorzysta z tej zmiany i jakie warunki trzeba spełnić, aby uzyskać dodatkowe tygodnie urlopu.

Nowy urlop w Kodeksie pracy – co się zmieni od 2025 roku?

Nowelizacja Kodeksu pracy, która wchodzi w życie 19 marca 2025 roku, wprowadza nowy urlop w Kodeksie pracy, dedykowany rodzicom wcześniaków i dzieci wymagających leczenia szpitalnego tuż po narodzinach. Zmiana ta jest odpowiedzią na wieloletnie starania środowisk rodzicielskich, które zwracały uwagę na trudności związane z koniecznością zapewnienia opieki dziecku przebywającemu w szpitalu, przy jednoczesnym upływie standardowego urlopu macierzyńskiego.

Nowe przepisy wydłużają urlop macierzyński, wprowadzając jego uzupełniającą część. Oznacza to, że rodzice, których dzieci urodzą się przedwcześnie lub będą wymagały hospitalizacji, otrzymają dodatkowy czas na opiekę, który nie będzie skracał podstawowego wymiaru urlopu. W zależności od sytuacji, dodatkowy urlop dla rodziców może wynieść maksymalnie 8 lub nawet 15 tygodni, co stanowi realne wsparcie w pierwszych, najtrudniejszych tygodniach życia dziecka.

Na jakich zasadach będzie przyznawany dodatkowy urlop dla rodziców?

Nowe przepisy precyzyjnie określają, komu i w jakim wymiarze przysługuje dodatkowe wolne. Kluczowe jest tu rozróżnienie dwóch grup rodziców. Najdłuższy, maksymalnie 15-tygodniowy urlop, będzie przyznawany w najtrudniejszych przypadkach. Skorzystają z niego rodzice dzieci urodzonych przed 28. tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową poniżej 1000 gramów. Wymiar urlopu wyniesie wówczas tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu.

Druga grupa, która może liczyć na wsparcie, to rodzice dzieci urodzonych między 28. a 36. tygodniem ciąży, a także tych urodzonych o czasie, ale wymagających hospitalizacji po porodzie. W ich przypadku uzupełniający urlop macierzyński będzie mógł trwać maksymalnie 8 tygodni. Co ważne, z uprawnienia może skorzystać matka lub ojciec, a także opiekunowie prawni, rodzice zastępczy i adopcyjni.

Istotnym elementem nowelizacji jest fakt, że za cały okres dodatkowego urlopu przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100 proc. jego podstawy. Przepisy są też elastyczne – przy ustalaniu wymiaru urlopu sumowane będą wszystkie okresy pobytu dziecka w szpitalu (do 8. lub 15. tygodnia po porodzie), uwzględniając przerwy między hospitalizacjami, a niepełny tydzień będzie zaokrąglany w górę.

Kto stał za nowymi przepisami i dlaczego były potrzebne?

Za nowelizacją stoi Ministerstwo Rodziny, które przygotowało projekt, jednak kluczową rolę w jego ostatecznym kształcie odegrały organizacje społeczne. W opracowaniu przepisów brały udział środowiska skupiające rodziców, w tym m.in. "Koalicja dla Wcześniaka". To właśnie te grupy od lat zabiegały o systemowe rozwiązanie, które realnie wsparłoby rodziny w najtrudniejszych chwilach.

Dotychczasowe regulacje nie uwzględniały specyficznej sytuacji rodziców, których dzieci zaraz po narodzinach trafiają na wiele tygodni do szpitala. Standardowy urlop macierzyński często kończył się, zanim dziecko opuściło oddział. Nowe przepisy są bezpośrednią odpowiedzią na ten problem, likwidując lukę w systemie i dając rodzicom bezcenną możliwość bycia przy dziecku bez obaw o utratę świadczeń czy dni wolnych, które będą niezbędne po powrocie do domu. Wprowadzenie dodatkowego urlopu to zatem nie tylko zmiana w prawie, ale przede wszystkim realna pomoc dla tysięcy rodzin w całej Polsce.