Obiady w szkole. Za co nie powinni płacić rodzice w roku szkolnym 2024/2025

Spis treści

1. Ciepły posiłek w szkole – czy każdy uczeń ma takie prawo?
2. Jak szkoły realizują ten obowiązek?
3. Kto płaci za obiady szkolne? Rozkład kosztów
4. Na co uważać przy opłatach za obiady szkolne?
5. Co zrobić, gdy szkoła żąda zbyt wysokich opłat?
6. Bezpłatne obiady szkolne – komu przysługują?
7. Jak uzyskać bezpłatny posiłek?
8. Dodatkowe wsparcie:

Ciepły posiłek w szkole – czy każdy uczeń ma takie prawo?

Od 1 września 2022 roku wszystkie szkoły podstawowe w Polsce zobowiązane są zapewnić uczniom możliwość zjedzenia jednego gorącego posiłku dziennie. Obiady w szkole to nie tylko zapewnienie dzieciom zbilansowanego odżywiania, niezbędnego dla ich prawidłowego rozwoju, ale także kształtowanie zdrowych nawyków żywieniowych od najmłodszych lat. W tym kontekście szczególnie kontrowersyjne są opłaty za obiady szkolne. Czy rodzice muszą ponosić pełne koszty wyżywienia swoich dzieci w szkole?

Jak szkoły realizują ten obowiązek?

Nie każda szkoła musi posiadać własną stołówkę. Aby zapewnić uczniom ciepły posiłek, placówka może:

• Zorganizować własną kuchnię: Przygotowując posiłki na miejscu.
• Korzystać z usług firmy cateringowej: Zamawiając gotowe posiłki.
• Zawrzeć porozumienie z inną szkołą: Wykorzystując istniejącą już infrastrukturę.

Choć szkoła zapewnia możliwość skorzystania z ciepłego posiłku, to decyzja o tym, czy dziecko z niej skorzysta, należy do rodziców lub opiekunów.

Kto płaci za obiady szkolne? Rozkład kosztów

Chociaż szkoły mają obowiązek zapewnić uczniom możliwość skorzystania z ciepłego posiłku, to korzystanie z tej opcji jest dobrowolne i zazwyczaj wiąże się z opłatami. Jednakże rodzice nie ponoszą pełnych kosztów wyżywienia dziecka w szkole.

Wysokość opłat za obiady ustala dyrektor szkoły, ale tylko w zakresie tzw. "wsadu do kotła", czyli kosztów produktów spożywczych. Pozostałe koszty, takie jak wynagrodzenia pracowników kuchni, utrzymanie stołówki czy koszty dowozu posiłków, powinny być pokrywane przez organ prowadzący szkołę (np. gminę, powiat). Takie stanowisko potwierdza orzecznictwo sądowe.

Oznacza to, że rodzice płacą jedynie za składniki, z których przygotowywane są posiłki. Pozostałe wydatki związane z organizacją wyżywienia w szkole obciążają budżet publiczny.

Na co uważać przy opłatach za obiady szkolne?

Choć prawo jasno określa, że rodzice powinni płacić jedynie za surowce użyte do przygotowania posiłków szkolnych, w praktyce zdarza się, że szkoły, zwłaszcza korzystające z usług firm cateringowych, przerzucają na rodziców dodatkowe koszty, takie jak wynagrodzenia pracowników kuchni, utrzymanie stołówki czy koszty dowozu.

Dlaczego tak się dzieje? Niektórzy dyrektorzy szkół błędnie interpretują przepisy, uważając, że skoro szkoła nie posiada własnej kuchni, to ograniczenia dotyczące wysokości opłat nie mają zastosowania. Tymczasem orzecznictwo sądowe jednoznacznie stwierdza, że rodzice nie powinni ponosić kosztów wykraczających poza wartość produktów spożywczych, niezależnie od tego, czy posiłki są przygotowywane w szkole, czy dostarczane przez zewnętrznego dostawcę.

Co zrobić, gdy szkoła żąda zbyt wysokich opłat?

• Przejrzyj dokładnie szczegółowy wykaz opłat: Sprawdź, czy obejmuje on wyłącznie koszty produktów spożywczych.
• Zapoznaj się z orzecznictwem sądowym: Wiedza o tym, jakie prawa przysługują rodzicom, może być przydatna w rozmowie z dyrektorem szkoły.
• Skontaktuj się z rzecznikiem praw ucznia: Jeśli nie możesz dojść do porozumienia z dyrektorem, zwróć się o pomoc do rzecznika praw ucznia.
• Rozważ złożenie skargi: W przypadku naruszenia przepisów prawa, możesz złożyć skargę do odpowiednich organów, np. kuratorium oświaty.

Pamiętaj, że masz prawo domagać się jasnego rozliczenia kosztów obiadów szkolnych i nie zgadzać się na opłaty, które wykraczają poza koszt surowców.

Bezpłatne obiady szkolne – komu przysługują?

Wiele dzieci z rodzin o niskich dochodach może skorzystać z bezpłatnych obiadów w szkole. Program rządowy „Posiłek w szkole i w domu” zapewnia takie wsparcie finansowe. Aby otrzymać bezpłatny posiłek, dziecko musi pochodzić z rodziny, której dochód na osobę nie przekracza określonego progu (zwykle 200% kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z pomocy społecznej, choć gminy mogą podwyższyć ten próg).

Jak uzyskać bezpłatny posiłek?

• Zgłoszenie do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (MOPS): Rodzice powinni złożyć wniosek w MOPS-ie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania.
• Wywiad środowiskowy: Pracownik socjalny przeprowadzi wywiad, aby ocenić sytuację materialną rodziny.
• Decyzja administracyjna: Na podstawie wywiadu MOPS wyda decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania bezpłatnego posiłku.

Dodatkowe wsparcie:

• W szczególnie uzasadnionych przypadkach: Nawet jeśli dochód rodziny przekracza próg uprawniający do bezpłatnych obiadów, dyrektor szkoły może zwrócić się do MOPS o pomoc dla ucznia.
• Zwolnienie z opłat: W wyjątkowych sytuacjach, takich jak trudna sytuacja materialna lub losowa, dyrektor szkoły może samodzielnie zwolnić ucznia z opłat za posiłki.

Ważne! Kryteria dochodowe i zasady przyznawania bezpłatnych posiłków mogą się różnić w zależności od gminy, dlatego warto dokładnie zapoznać się z informacjami dostępnymi w swoim MOPS-ie.