Inflacja rośnie, do tego procedura nadmiernego deficytu. Co z obietnicami Tuska?
Lipcowy wstępny odczyt inflacji według Głównego Urzędu Statystycznego wyniósł 4,2 proc., co jest najwyższym odczytem w tym roku, do tego Komisja Europejska objęła Polskę procedurą nadmiernego deficytu. To oznacza, że rząd będzie musiał ciąć wydatki, lub zwiększyć przychody, a tymczasem wciąż zostały niespełnione wszystkie obietnice wyborcze Donalda Tuska z kampanii do wyborów parlamentarnego w 2023 roku. M.in. tak kosztowne, jak podniesienie kwoty wolnej od podatku, oraz co najważniejsze - zapowiedziano, że dotychczasowe świadczenia socjalne nie będą zabrane.
Jak powiedział w rozmowie z Business Insiderem Jakub Borowski, główny ekonomista Credit Agricole, polska polityka fiskalna jest w "trudnej sytuacji", a deficyt sektora finansów publicznych jest "zbyt duży" i jest na ścieżce, żeby przekroczyć 60 proc. w 2026 roku. Jak przypomniał, rząd na jesieni ma przedstawić plany zacieśnienia polityki fiskalnej.
To oznaczałoby konieczność zmniejszenia/likwidacji świadczeń socjalnych aby ciąć wydatki (a rząd obiecywał, że tego nie zrobi), oraz blokowałoby nowe zmiany zmniejszające wpływy, takie jak wyższa kwota wolna od podatku. Rozwiązaniem tego problemu byłoby również podniesienie podatków, co byłoby rzecz jasna niepopularną decyzją wśród Polaków. Jednak w ocenie Borowskiego, jest "trzecia możliwość".
Obietnice Tuska będą spełnione, ale z opóźnieniem?
- Jeżeli polskiej gospodarce uda się pozostać na ścieżce wzrostu, który jest solidny i przyspiesza, jeśli nie będzie żadnych globalnych wstrząsów, wówczas te prognozy się zmaterializują. Będziemy mogli naprawiać finanse publiczne, nie obniżając wydatków w sensie nominalnym, a więc nie zmniejszać wydatkowanych kwot liczonych w złotych. Wystarczy wówczas trochę wolniejszy wzrost wydatków w ujęciu realnym, a więc po uwzględnieniu inflacji - wyjaśnia Borowski w rozmowie z Business Insiderem.
Jak przypomina główny analityk Credit Agricole, o ile emerytury są waloryzowane, tak np. 800 plus nie podlega ustawowej waloryzacji, to rząd decyduje, czy świadczenie zwiększyć. Jak dodał, trzeba będzie znaleźć "nowe źródła oszczędności". Borowski wyjaśnia również, że jeśli chodzi o wprowadzenie nowych programów, takich jak wyższa kwota wolna od podatku jest możliwe, ale metodą kroczącą, np. poprzez stopniowe podnoszenie kwoty wolnej przez wiele lat. Przykładem takiego rozwiązania jest choćby renta wdowia, która przez pierwsze dwa lata będzie wynosić 15 proc. drugiego świadczenia (pierwotny projekt zakładał 50 proc.), później 25 proc., a za kilka lat rząd podejmie decyzję, czy zwiększyć je do 50 proc., w zależności od sytuacji. Wiele w tym wypadku będzie zależeć od inflacji - im będzie wyższa, tym podwyżki świadczeń socjalnych będą mniej obciążały budżet.
- Na przyszły rok rząd zapowiedział wzrost wynagrodzeń w sferze budżetowej o 4,1 proc. To będzie w zasadzie ich realna stagnacja. Przez jeden rok można tak zrobić, zwłaszcza że mieliśmy już wcześniej spore podwyżki. Jednak w kolejnych latach presja będzie narastać, żeby wzrost wynagrodzeń w ujęciu realnym był zbliżony do wzrostu PKB i wzrost płac pracowników sfery budżetowej przyspieszy - mówi Borowski.
Polecany artykuł:
Podcasty
Playlisty tematyczne
