Spis treści
- Za decyzją stoją wskazania medyczne
- Badanie w konkretnym laboratorium
- Tomografia klatki piersiowej
- Diagnostyczne badania obrazowe i inne
- Badania hematologiczne
- Badania biochemiczne i immunochemiczne surowicy krwi
- Badania biochemiczne moczu
- Laboratoryjne badania kału
- Badania układu krzepnięcia krwi
- Badania mikrobiologiczne
- Bezpłatne leki dla seniorów 75+
- Które leki za darmo?
- Bezpłatne leki 65+
Lekarz rodzinny może cię teraz skierować na wiele niezbędnych badań na koszt NFZ. Jeszcze niedawno na kilka dodatkowych badań kierowali wyłącznie lekarze specjaliści. Dzisiaj dodatkowe badania na koszt NFZ może zlecać lekarz rodzinny. Jednak nie są to badania na żądanie, a ich liczba jest ograniczona. Może okazać się więc, że nie są już dla ciebie dostępne.
Uwaga! Jeśli limit dodatkowych badań nie został wyczerpany, ale nie będziesz miał wskazań do wykonania któregoś z nich, lekarz odmówi skierowania cię na nie.
Za decyzją stoją wskazania medyczne
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) może kierować swoich pacjentów na badania diagnostyczne do lekarzy specjalistów lub szpitala, a decyzję podejmuje na podstawie wskazań medycznych.
Badanie w konkretnym laboratorium
Jeśli wykonanie jakichś badań laboratoryjnych jest konieczne, lekarz wskazuje pacjentowi laboratorium lub pracownię, które mając podpisaną umowę z NFZ wykona badania diagnostyczne i mikrobiologiczne na jego zlecenie.
Dodatkowe badania diagnostyczne dodane w ostatnim czasie do katalogu obejmują:
- ferrytynę,
- witaminę B12,
- anty-CCP,
- antygen H. pylori w kale,
- anty-HCV,
- strep-test.
Tomografia klatki piersiowej
Nowością jest, że lekarz POZ może też skierować pacjenta na tomografię klatki piersiowej po uprzednio wykonanym zdjęciu radiologicznym klatki i stwierdzeniu w jego opisie zmian wymagających wyraźniejszego obrazowania.
Uwaga! Pacjenci mogą skorzystać ze skierowania na podstawowe badania w ramach programu Profilaktyka 40 plus i wykonać je w punktach wskazanych przez NFZ. Nie jest potrzebne skierowanie od lekarza. Wystarczy w komputerze wypełnić ankietę dostępną w Internetowym Koncie Pacjenta (IKP) lub w aplikacji mobilnej mojeIKP w zakładce „Profilaktyka”.
Lekarz POZ może kierować pacjentów na następujące diagnostyczne badania obrazowe oraz laboratoryjne, finansowane przez NFZ.
Diagnostyczne badania obrazowe i inne
Badania obrazowe to szeroka grupa, w obrębie której wyróżnia się metody konwencjonalne, jak zdjęcia rentgenowskie, oraz nowsze, jak np. obrazowanie rezonansem magnetycznym, tomografem komputerowym, ultrasonografem. Lista badań finansowanych przez NFZ jest długa, to diagnozowanie: elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku, USG jamy brzusznej, USG tarczyc i przytarczyc, USG ślinianek, USG nerek, USG moczowodów i pęcherza, USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego, USG obwodowych węzłów chłonnych, spirometria, kolonoskopia, gastroskopia, RTG klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej, RTG kostne – w przypadku kręgosłupa, kończyn i miednicy w projekcji AP i bocznej, zdjęcie RTG czaszki i zatok, zdjęcie RTG przeglądowe jamy brzusznej.
Badania hematologiczne
Katalog badań biochemicznym krwi przewiduje diagnostykę: morfologii krwi obwodowej z wzorem odsetkowym, morfologii krwi obwodowej z płytkami krwi, retikulocytów, OB, poziomu glikozylacji hemoglobiny (HbA1c).
Badania biochemiczne i immunochemiczne surowicy krwi
Badania biochemiczne i immunochemiczne surowicy krwi obejmują oznaczenie stężenia mikroelementów i związków takich jak: sód, potas, wapń zjonizowany, żelazo, stężenie transferyny, mocznik, kreatynina, glukoza, test obciążenia glukozą, białko całkowite, proteinogram, albumina, białko C-reaktywne (CRP), kwas moczowy, cholesterol całkowity, cholesterol-HDL, cholesterol-LDL, triglicerydy (TG), bilirubina całkowita, bilirubina bezpośrednia, fosfataza alkaliczna (ALP), minotransferaza asparaginianowa (AST), aminotransferaza alaninowa (ALT), gammaglutamylotranspeptydaza (GGT), amylaza, kinaza kreatynowa (CK), fosfataza kwaśna całkowita (ACP), czynnik reumatoidalny (RF), miano antystreptolizyn O (ASO), hormon tyreotropowy (TSH), antygen HBs-AgHBs, VDRL, ferrytyna, witamina B12, kwas foliowy, anty CCP – wykorzystywane w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), CRP (szybki wzrost CRP oznacza stan zapalany), przeciwciała anty-HCV - przeciwciała przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C.
Badania biochemiczne moczu
Lekarz może zlecić ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu, ilościowe oznaczanie białka, ilościowe oznaczanie glukozy, ilościowe oznaczanie wapnia, ilościowe oznaczanie amylazy.
Laboratoryjne badania kału
W diagnostyce wielu chorób układu pokarmowego istotne jest badanie kału, dlatego lekarz może zlecić: badanie ogólne, badanie na obecność pasożytów, badanie na obecność krwi utajonej – metodą immunochemiczną, antygen Helicobacter Pylori w kale (obecność H. pylori może być przyczyną rozwoju choroby wrzodowej dwunastnicy i żołądka).
Badania układu krzepnięcia krwi
NRZ pokrywa koszty badań takich, jak: wskaźnik protrombinowy (INR), czas kaolinowo-kefalinowy (APTT), fibrynogen.
Badania mikrobiologiczne
Badania mikrobiologiczne finansowane przez NFZ obejmują: posiew moczu z antybiogramem, posiew wymazu z gardła z antybiogramem, ogólny posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella lub Shigella, Strep-test (wymaz z gardła pozwalający określić przyczynę objawów chorobowych górnych dróg oddechowych).
Bezpłatne leki dla seniorów 75+
Po ukończeniu 75 lat, masz prawo do bezpłatnych leków na choroby wieku podeszłego. Potrzebujesz na nie recepty.
Bezpłatne leki przysługują od dnia 75. urodzin pacjenta, który objęty jest ubezpieczeniem zdrowotnym. Wydawane są tylko na receptę.
Które leki za darmo?
Bezpłatne są leki wymienione w wykazie ministerstwa zdrowia. Wykaz obejmuje leki, które na podstawie obowiązującego obwieszczenia refundacyjnego są wydawane pacjentom (mającym mniej niż 75 lat) za odpłatnością ryczałtową 50 proc. lub 30 proc. Są to leki stosowane w leczeniu chorób wieku podeszłego. Lista bezpłatnych leków z roku na rok rośnie.
Aktualny wykaz leków dostępnych bezpłatnie można pobrać na stronie rządowego projektu leki 75+. Adres internetowy strony: 75plus.mz.gov.pl
Bezpłatne leki 65+
Sejm 13 lipca br. przyjął ustawę o bezpłatnych lekach dla osób do 18 r.ż. (dzieci) oraz powyżej 65 r.ż. Od 1 stycznia 2024 obie te grupy wiekowe zostaną objęte specjalnym programem refundacji leków. Teraz należy czekać na listę leków refundowanych, którą przygotuje Ministerstwo Zdrowia.