Spis treści
- Krytyczna weryfikacja polityki Energiewende
- Niemcy stawiają na gaz i morskie farmy wiatrowe
- Kanada i globalna ekspansja LNG
- Wielka Brytania i dylematy polityki energetycznej
- Globalna sytuacja energetyczna
- Wyzwania transformacji energetycznej
- Przyszłość sektora energetycznego
Krytyczna weryfikacja polityki Energiewende
Krytyczną weryfikację dotychczasowej strategii, tzw. Energiewende (określanej również jako "reality check"), zarządziła między innymi Katherina Reiche, szefowa resortu gospodarki i energii w Niemczech. Reiche nie ukrywa, że aktualne plany ekspansji zielonych technologii w energetyce wydają jej się "kompletnie przeskalowane", a w zamówieniu na audyt napisano wprost, że jego wyniki mogą być podstawą do zdiagnozowania potrzeby reorientacji polityki energetycznej w taki sposób, by europejskie cele realizować "minimalizując koszty i zapewniając bezpieczeństwo dostaw".
Pierwszy szkic raportu w tej sprawie ma trafić na biurko minister do końca lipca, a ostatecznie prace nad dokumentem zakończyć się miesiąc później.
Niemcy stawiają na gaz i morskie farmy wiatrowe
Po ostatniej aktualizacji celów rozbudowy OZE wprowadzonej za rządów Olafa Scholza i Roberta Habecka zakłada się niemal podwojenie istniejących mocy wiatrowych na lądzie (do 115 gigawatów; dla porównania obecne zasoby Polski tego typu to około 10 GW) oraz trzykrotne powiększenie mocy offshore – z 9 do 30 GW.
Łączna moc niemieckiej fotowoltaiki (obecnie niecałe 90 GW) ma zaś przekroczyć do końca bieżącej dekady 200 GW. Niezależnie od tego, już wiadomo, że dwukrotnie powiększone – z 10 do 20 GW – będą dotychczasowe plany budowy nowych bloków gazowych, które mają stabilizować niemiecki miks.
Nowy rząd nie tylko podtrzymuje wcześniejsze plany dotyczące rozwoju infrastruktury do odbioru gazu skroplonego, lecz także – w ślad za ustaleniami umowy koalicyjnej między chadekami i socjaldemokratami – dał zielone światło realizacji wspólnej z Holandią inwestycji w eksploatację złóż na pograniczu wód obu krajów na Morzu Północnym.
Docelowo ma on zapewnić 13 mld metrów sześciennych gazu rocznie, to około 15 proc. niemieckiego zapotrzebowania. Według Reiche projekt – jeden z pierwszych tego rodzaju realizowanych na wodach niemieckich – wzmocni cały europejski rynek gazu. Pierwsze odwierty mogą zostać zrealizowane jeszcze w tym roku.
Polecany artykuł:
Kanada i globalna ekspansja LNG
Z kolei w Kanadzie odpowiedzią na amerykański kurs na "energetyczną dominację" jest plan przekształcenia kraju w "energetyczne supermocarstwo". W zeszłym tygodniu uruchomiono pierwszy z serii dużych terminali eksportowych LNG, dzięki którym kanadyjscy producenci gazu będą mogli podjąć rywalizację o rynki w Azji.
Na różnych etapach planowania i przygotowań do budowy są w Kanadzie instalacje o łącznej przepustowości ponad 200 mln t rocznie. To skala, która wprowadziłaby sektor paliwowy tego kraju do światowej czołówki. W tym tygodniu premier Mark Carney zasygnalizował, że planowany nowy ropociąg prowadzący od kanadyjskich pól naftowych na zachodnie wybrzeże nie tylko będzie realizowany, ale też najprawdopodobniej uzyska status projektu strategicznego.
Carney nie ukrywa, że jest to odpowiedź na sytuację geopolityczną: świat bardziej podzielony i mniej bezpieczny.
Wielka Brytania i dylematy polityki energetycznej
Blokować licencji na wydobycie ropy i gazu nie zamierza też centrolewicowy rząd Keira Starmera w Wielkiej Brytanii, mimo że pierwotnie laburzyści zapowiadali, że nowych pozwoleń na odwierty na Morzu Północnym nie będzie. W lutym premier oświadczył jednak, że nie zamierza interweniować w sprawie dwóch inwestycji (Shella i Equinora), które stały się zablokować na ścieżce sądowej aktywiści.
W czerwcu Londyn wydał nowe wytyczne dla inwestorów, które mają odblokować proces wydawania nowych koncesji i jednocześnie uwzględnić w większym niż wcześniej stopniu oddziaływanie środowiskowe projektów.
Jednocześnie brytyjski rząd ogłosił kompleksowy plan przemysłowy, który ma przekształcić kraj w światowego lidera czystej energii. "Clean Energy Industries Sector Plan" zakłada potrojenie inwestycji w OZE, rozwój krajowego przemysłu, tworzenie tysięcy miejsc pracy i długofalową niezależność energetyczną.
Globalna sytuacja energetyczna
Mimo intensywnych wysiłków transformacyjnych zarówno Europa, jak i świat zachodni pozostają zależne od paliw kopalnych. W 2023 roku, jak wyliczają analitycy Our World in Data, z węgla, ropy i gazu pochodziło ponad 2/3 zużytej w Unii Europejskiej energii pierwotnej. Jeszcze wyższy poziom zależności od tych surowców w zakresie zaspokajania potrzeb energetycznych charakteryzuje USA, Australię, Koreę Południową i Japonię.
Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) nakłady finansowe na paliwa kopalne zmniejszą się w tym roku po raz pierwszy od czasu pandemii COVID-19. Spadek jest szczególnie widoczny w sektorze naftowym, gdzie znaczne obniżenie cen zmusza firmy do weryfikacji swoich planów inwestycyjnych. Eksperci przewidują 6-procentowy spadek wydatków na produkcję ropy naftowej w 2025 roku.
Jednak nowe dane Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) wskazują, że zamiast odchodzić od inwestycji w paliwa kopalne, rządy wydają na nie coraz więcej. Analizy OECD i IEA wykazały, że w 2021 roku rządy 51 krajów przeznaczyły na projekty związane z paliwami kopalnymi 697,2 miliardów dolarów.
Wyzwania transformacji energetycznej
Zgodnie z najnowszym raportem Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) Unia Europejska z powodzeniem ograniczyła emisje CO₂ w sektorze elektroenergetycznym, który przez dekady opierał się głównie na paliwach kopalnych. Tempo dekarbonizacji w sektorach ogrzewania i transportu, zdominowanych przez gaz i ropę, jest jednak wciąż zbyt wolne, by zapewnić spójną realizację unijnych celów klimatycznych.
Według IEA w 2024 r. zapotrzebowanie na prąd w Unii Europejskiej wzrosło o 1,4% rok do roku. Na lata 2025-2027 prognozowany jest dalszy wzrost w średnim tempie 1,7% rocznie. To powrót do stabilnego wzrostu po wcześniejszych spadkach wynikających z kryzysu energetycznego.
W 2024 r. inwestycje w czystą energię będą dwukrotnie wyższe niż w paliwa kopalne. Przy łącznej wartości globalnych wydatków na energetykę na poziomie powyżej 3 bln dolarów sektory "czystych technologii" wydadzą 2 bln dolarów, czyli 2/3 sumarycznej kwoty.
Przyszłość sektora energetycznego
Proces odchodzenia od ropy i gazu oraz produktów powstających z ich przerobu nie będzie tak szybki, jak zakładano jeszcze kilka lat temu. Może potrwać nawet kilka dekad. Ropa naftowa może się wyczerpać już za 30-50 lat, gaz ziemny za 40-60 lat, a węgiel za 70-150 lat. Te prognozy powinny skłonić nas do refleksji nad naszym modelem rozwoju gospodarczego i konsumpcji energii.
Transformacja energetyczna pozostaje nieunikniona, ale jej tempo i kształt podlegają istotnym korektom w obliczu rosnących kosztów, wyzwań technologicznych i presji geopolitycznej. Europa stoi przed trudnym wyborem między ambicjami klimatycznymi a bezpieczeństwem energetycznym i konkurencyjnością gospodarki.
Najważniejsze informacje dla Ciebie:
- Niemcy rewidują politykę Energiewende wprowadzając plany budowy nowych bloków gazowych i eksploatacji złóż na Morzu Północnym
- Kanada buduje imperium LNG z planowaną przepustowością ponad 200 mln ton rocznie, co ma uczynić kraj energetycznym supermocarstwem
- Wielka Brytania balansuje między zielonymi celami a bezpieczeństwem nie blokując nowych licencji na wydobycie przy jednoczesnych rekordowych inwestycjach w OZE
- Globalne inwestycje w czyste technologie dwukrotnie przewyższają wydatki na paliwa kopalne lecz rządy nadal zwiększają wsparcie dla węglowodorów w odpowiedzi na kryzys energetyczny
Podcasty
Playlisty tematyczne
