Petru i Hołownia luzują zakaz handlu. Jak to ma wyglądać w praktyce?

Czy zakaz handlu w niedzielę pomaga dyskontom wygrywać z mniejszymi sklepami?

Projekt Polski 2050 przewiduje wprowadzenie dwóch niedziel handlowych w miesiącu. Za pracę w niedzielę przysługiwałoby podwójne wynagrodzenie, a pracodawca miałby obowiązek wyznaczyć pracownikowi dzień wolny 6 dni przed albo 6 dni po dniu pracy w niedzielę.

Zdaniem Polski 2050, zakaz handlu w niedzielę nie przyczynił się do wsparcia lokalnych sklepów w konkurencji z sieciami handlowymi, był też pretekstem do nadużyć.

"W okresie 2014-2023 liczba placówek handlowych w Polsce zmalała o 33,5 tys., a w samym 2023 roku zamknięto 3 tys. placówek. Ostatnie lata są natomiast czasem rozkwitu wielkich sieci handlowych, a zwłaszcza tzw. sieci dyskontowych – dzięki agresywnej strategii marketingowej i cenowej oraz długim godzinom otwarcia udało im się skłonić potencjalnych klientów do robienia tam zakupów w piątki i soboty" - wskazano.

Projekt Polski 2050 w kwestii handlu w niedzielę forsowany jako kompromis

"Zgoda na częściowe niedzielne otwarcie sklepów wraz z wyższymi wynagrodzeniami dla pracowników pozwolą pogodzić interesy klientów chcących robić zakupy oraz pracowników sektora. Warto też pamiętać, że z możliwości pracy w niedzielę korzystają też osoby, które ze względu na naukę nie mogą pracować w inne dni tygodnia – np. studenci chcący choćby częściowo pokryć koszt życia w mieście akademickim" - wskazano w uzasadnieniu.

Zdaniem autorów projektu, obecne przepisy zakazujące handlu w niedzielę są pełne arbitralnych zwolnień, które mogą być pretekstem do nadużyć oraz prowadzić do sytuacji podważających szacunek obywateli do całego systemu prawnego.

Organizacje przedsiębiorców zgłaszają zarzuty do projektu

Przeciwna jest Polska Izba Handlu. Uważają, że podwójne wynagrodzenie za niedziele handlowe to za duży koszt dla mniejszych przedsiębiorców.

- Coraz wyższa presja płacowa jest szczególnie niebezpieczna dla MŚP i ma również wpływ na zwiększanie kosztów prowadzenia działalności, w niektórych przypadkach oznaczając konieczność zamykania różnych firm. Co więcej, w wielu regionach kraju konsumenci nie zgodzą się na wzrost płac przeniesiony bezpośrednio na ceny i po prostu zrezygnują z zakupów w sklepach – uważa PIH.

Związek Polskich Pracodawców Handlu i Usług postuluje handel w niedzielę z krótszymi godzinami otwarcia sklepów.

Według ZPPHiU nie ma sensu utrzymywanie tak długiego dnia pracy sklepów w niedzielę, jak w czasach przed wprowadzeniem zakazu, bo klienci korzystaliby z niego w niewielkim stopniu. Krótszy czas funkcjonowania obiektów handlowych umożliwi również ograniczenie czasu świadczenia usług wchodzących w skład kosztów wspólnych.

Opinia społeczna podzielona w kwestii zakazu handlu w niedzielę

Jak wynika z badania “Polacy a handel w niedzielę” przeprowadzonego na zlecenie BIG InfoMonitor, dla 18 proc. Polaków nie ma znaczenia, czy sklepy są otwarte siedem, czy sześć dni w tygodniu. Zwolenników rozwiązań skrajnych - takich, które dopuszczają handel w każdą niedzielę lub całkowicie go zakazują jest równo po 21 proc. Pozostałe 40 proc. respondentów wybiera opcje pośrednie.

Inne badania wskazują, że zdecydowana większość zatrudnionych na kasach byłaby skłonna pracować w niedzielę w zamian za podwójną stawkę.

Wszystko wskazuje na to, że obowiązujący obecnie zakaz handlu w niedzielę upadnie. Nie wiadomo jedynie w jakim zakresie. Projekt Polski 2050 to pierwsza próba sił w sejmie, w dodatku reklamowana jako kompromis. Jednak nie ma kompromisu, który odpowiadałby wszystkim. Pozostaje oczekiwanie na relacje z sejmu.