- Milion osób na emeryturze w 3 lata: Po obniżeniu wieku emerytalnego prawie milion Polaków przeszło na emeryturę w latach 2022-2024, ale jednocześnie rośnie trend odraczania tej decyzji.
- Znaczące różnice w emeryturach kobiet i mężczyzn: W 2024 r. mężczyźni otrzymywali średnio o blisko 1500 zł wyższe świadczenia niż kobiety, co pogłębia dysproporcje.
- Popularność PIT-0 dla seniorów: Ulga zwalniająca z PIT osoby pracujące po osiągnięciu wieku emerytalnego zyskała popularność, zachęcając do dłuższej aktywności zawodowej.
- Brak rekomendacji podniesienia wieku emerytalnego: Mimo głosów ekspertów, rządowy raport nie rekomenduje podniesienia wieku emerytalnego, stawiając na dalsze zachęty do dłuższej pracy.
Po wprowadzeniu przez rząd PiS reformy obniżającej wiek emerytalny do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, co trzy lata przeprowadzany jest przegląd emerytalny. Ma on na celu ocenę skutków tej zmiany. Najnowszy raport, nad którym prace trwały przez ostatnie miesiące, ujawnia, że w ciągu zaledwie trzech lat na emeryturę przeszło prawie milion osób. — Dokument ma charakter sprawozdawczy i zawiera podsumowanie skutków obowiązywania przepisów ustawy w latach 2022–2024. Zgodnie z ustawą, dokument koncentruje się przede wszystkim na analizie działania systemu emerytalnego, nie zawiera jednak szczegółowych rekomendacji legislacyjnych. Jest to narzędzie oceny funkcjonowania zmian wprowadzonych ustawą z 2016 r. — tak na pytania "Faktu" o przegląd odpowiedział sam resort rodziny. Z raportu, który dotarł m.in. do Kancelarii Premiera, wynika, że choć liczba osób przechodzących na emeryturę jest wysoka, to coraz więcej Polaków decyduje się odroczyć ten moment.
Wiek emerytalny w Polsce
Analiza danych z przeglądu emerytalnego pokazuje, że choć większość osób przechodzi na emeryturę w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego, to zauważalny jest trend odraczania tej decyzji. O ile w 2023 r. na emeryturę dokładnie w wieku emerytalnym przeszło 219 tys. osób, o tyle rok później — już 200 tys. Skutki obniżenia wieku emerytalnego są szczególnie widoczne w danych dotyczących wysokości wypłacanych świadczeń. Istnieje znacząca różnica między emeryturami kobiet, które przechodzą na emeryturę pięć lat wcześniej, a emeryturami mężczyzn:
- w grudniu 2022 r. przeciętna wysokość emerytury dla mężczyzn wyniosła 3 628,09 zł, dla kobiet — 2 468,43 zł,
- w grudniu 2023 r. przeciętne świadczenie emerytalne mężczyzn wynosiło 4 251,56 zł, kobiet — 2 920,98 zł,
- w grudniu 2024 r. przeciętna emerytura mężczyzn to 4 818,02 zł, kobiet — 3 321,12 zł.
"Istnieją istotne różnice w wysokości przeciętnej emerytury ze względu na płeć i w prezentowanym okresie wartość ta zwiększała się na niekorzyść grupy kobiet: 1 159,66 zł w 2022 r., 1 330,58 zł w 2023 r., 1 496,90 zł w grudniu 2024 r." — czytamy w rządowym raporcie.
PIT-0 dla Seniorów
Resort rodziny zwraca również uwagę na inną reformę wprowadzoną za rządów PiS – PIT-0 dla seniorów. Ta ulga podatkowa, zwalniająca z podatku dochody z pracy dla osób, które nie przeszły na emeryturę, zyskuje na popularności. "Analiza danych pochodzących z systemu podatkowego pokazała stopniowe, rosnące korzystanie z tzw. PIT-0 dla seniora — po dwóch pierwszych latach obowiązywania regulacji. W 2022 r. z ww. ulgi podatkowej skorzystało prawie 126 tys. osób, a w 2023 r. było to 142,5 tys. osób" — czytamy w przeglądzie emerytalnym.
Oznacza to, że coraz więcej osób decyduje się odroczyć moment przejścia na emeryturę, rezygnując z trzynastek i czternastek, aby uniknąć płacenia PIT od dochodów z pracy.
Podwyżka wieku emerytalnego
Mimo głosów ekspertów sugerujących konieczność podniesienia wieku emerytalnego, najnowszy przegląd emerytalny nie potwierdza takiej potrzeby. "Propozycje podniesienia wieku emerytalnego nie są odpowiedzią na problem starzenia się społeczeństwa. Obecny wiek emerytalny gwarantuje osobom starszym poczucie bezpieczeństwa" — czytamy w rządowej informacji.
Resort argumentuje, że "korzyści wynikające z dłuższej aktywności zawodowej, uzależnione od indywidualnej sytuacji". Zamiast podnosić wiek emerytalny, zaleca się wprowadzenie większej liczby zachęt do dłuższej pracy.
"Obecnie stosowane zachęty do kontynuacji aktywności zawodowej osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny przynoszą efekty, wyrażone we wzroście wskaźników obrazujących zatrudnienie w tej grupie i należy tę tendencję wzrostową, kontynuować" — czytamy w przeglądzie emerytalnym.
