Polacy kpią sobie z sądów? Miliony z niezapłaconych grzywien

Polacy mają milionowe zaległości sądowe

Zaległości niemal 162 tys. osób wobec sądów wpisanych do Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor wyniosły na koniec 2022 r. prawie 750 mln zł.

Największą część zobowiązań stanowią obecnie nieopłacone grzywny (330,1 mln zł). Na drugiej pozycji są długi skazanych na zwrot mienia pochodzącego z przestępstwa (327 mln zł). Kolejna, pod względem wysokości jest kwota nieuregulowanych kosztów sądowych (84,5 mln zł), a dalej dług z tytułu nawiązek na rzecz Skarbu Państwa (5,8 mln zł) oraz kar porządkowych (blisko 1,4 mln zł). Pomijając zgłoszonych do rejestru dłużników BIG InfoMonitor za niezwrócenie pieniędzy z przestępstwa, gdzie w grę wchodzi średnio 855 tys. zł długu na osobę, pozostali mają przeciętnie do zwrotu 2,6 tys. zł.

Według analityków BIG InfoMonitor, biorąc pod uwagę, że sądy rozstrzygają rocznie ponad 14 mln spraw, "162 tys. dłużników nie jest liczbą bardzo wysoką, choć z pewnością kłopotliwą". Przy wynoszących ok. 10 mld zł rocznym budżecie polskiego sądownictwa, dług wynoszący 749,6 mln zł wystarczyłby na sfinansowanie niemal miesiąca ich pracy. "Pozytywny jest fakt, że od ponad półtora roku sytuacja zaległości wobec sądów nie pogorszyła się, choć nie widać też poprawy" - wskazał PAP prezes BIG InfoMonitor Sławomir Grzelczak.

Jak zwrócił uwagę, w zeszłym roku różnego rodzaju instytucje zdecydowały się na sprawdzenie w rejestrze wiarygodności płatniczej potencjalnych klientów niemal 18 mln razy. "Mowa tu tylko o konsumentach" - podkreślił. Dodał, że jeśli pobrany raport wykazuje dług, zwykle sprawdzana osoba jest o tym informowana i często mobilizuje ją to do spłaty zaległości.

Tylko 30 dni na uregulowanie kosztów sądowych

Radca prawny BIG InfoMonitor Grzegorz Pietraszkiewicz zaznaczył, że koszty sądowe orzeczone przez sąd do zwrotu na rzecz Skarbu Państwa należy uregulować w ciągu 30 dni od pisemnego wezwania. "Wpłacić je można na wskazany w wezwaniu rachunek bankowy lub bezpośrednio w kasie sądu, który przesłał wezwanie. Można to też zrobić wcześniej, wystarczy sprawdzić, numer rachunku bankowego na stronie internetowej sądu, który prowadził postępowanie" - dodał. Pod hasłem „konta bankowe” znajduje się właściwy do ich zapłaty numer rachunku opisany jako - konto dochodów budżetowych (wpisy sądowe, grzywny, opłaty kancelaryjne, koszty w sprawach cywilnych, karnych i gospodarczych). Ekspert zwrócił uwagę, że brak zapłaty należności sądowych skutkuje wydaniem przez sąd z urzędu polecenia wszczęcia egzekucji i skierowaniem go do komornika. Po wszczęciu egzekucji komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne najczęściej zajmuje rachunek bankowy dłużnika, co uniemożliwia wypłatę zgromadzonych tam środków, czy dokonywanie płatności z zajętego konta - wyjaśnił. "Komornik może także zwrócić egzekucję przeciwko innym składnikom majątku, zająć wynagrodzenie za pracę, ruchomości (np. samochód, komputer, telewizor), lub nieruchomość stanowiącą własność dłużnika" - stwierdził.

Halina Kochalska z BIG InfoMonior dodała, że w przypadku bezskuteczności egzekucji kara grzywny może zostać zamieniona na prace społecznie użyteczną albo karę pozbawienia wolności. Dłużnik może złożyć wniosek o umorzenie kosztów sądowych, odroczenie płatności lub o rozłożenie na raty. "Sądy "niechętnie" jednak decydują o umorzeniu należności sądowych. W przypadku rozłożenia na raty należy pamiętać, że brak uregulowania w terminie którejkolwiek z rat, sprawia, że następuje konieczność natychmiastowej spłaty pozostałej kwoty" - dodała.

Jak przypomnieli eksperci, długi osób, które nie chcą płacić kosztów sądowych czy zastosować się do wyroków, zaczęły trafiać do rejestrów dłużników po nowelizacji kodeksu karnego w 2015 r. - stało się tak przede wszystkim ze względu na narastający problem unikania przez skazanych płacenia zasądzanych kar pieniężnych.