- Polska i Czechy rozmawiają o współpracy przy gigafabrykach sztucznej inteligencji.
- Polska złożyła wniosek do KE o utworzenie Baltic AI GigaFactory, łączącej Polskę, Litwę, Łotwę i Estonię.
- KE planuje uruchomienie pierwszych fabryk AI w 2025 roku, a w Polsce powstaną dwie z nich.
Polska i Czechy blisko współpracy w dziedzinie sztucznej inteligencji
Ministerstwo Cyfryzacji intensywnie pracuje nad rozwojem sztucznej inteligencji w Polsce i regionie. Wiceszef resortu, Dariusz Standerski, poinformował PAP o rozmowach z czeskim rządem na temat zacieśnienia współpracy w zakresie budowy gigafabryk AI. To kolejny krok w kierunku wzmocnienia europejskich mocy obliczeniowych i konkurencyjności w globalnym wyścigu technologicznym.
Na początku lipca Komisja Europejska (KE) przyjęła wniosek polskiego resortu cyfryzacji dotyczący stworzenia Baltic AI GigaFactory. Projekt ten ma połączyć Polskę, Litwę, Łotwę oraz Estonię, tworząc centrum wspierające rozwój, trenowanie i wdrażanie bardzo dużych modeli AI na niespotykaną dotąd skalę. Warto dodać, że podobne wnioski złożyło 16 innych państw członkowskich, w tym Czechy.
Rozmowy polsko-czeskie o przyszłości AI
Wiceminister Standerski podkreślił, że prowadzone są "bardzo dobre rozmowy z rządem czeskim w sprawie zbliżenia współpracy pomiędzy bałtyckim a czeskim wnioskiem o gigafabrykę sztucznej inteligencji". Rozmowy mają być wznowione po wyborach parlamentarnych w Czechach, które odbędą się na początku października.
- Dostaliśmy informacje od rządu czeskiego, że zarówno obecna koalicja rządząca, jak i opozycja wspierają ten projekt, mam więc nadzieję, że będziemy mogli bliżej współpracować niezależnie od wyników wyborów być może w ramach jednego dużego projektu. Wszystkie scenariusze są na stole – zaznaczył wiceszef resortu cyfryzacji.
Finansowanie gigafabrykz Komisji Europejskiej
Standerski poinformował również o spotkaniu z członkami Komisji Europejskiej, gdzie omawiano kwestie finansowania gigafabryk z dostępnych środków unijnych. Ministerstwo Cyfryzacji zaproponowało, aby w rewizji Krajowego Planu Odbudowy (KPO) uwzględnić możliwość sfinansowania gigafabryk lub fabryk sztucznej inteligencji jako kluczowej inwestycji.
W bieżącym tygodniu KE ma opublikować nowe wytyczne i standardy dotyczące gigafabryk. "Bardzo tego potrzebujemy, bo to jest projekt, który tworzy się na naszych oczach" – podkreślił Standerski.
Rewizja KPO – szansa na wsparcie AI
Resort cyfryzacji, we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, zaproponował, aby w ramach rewizji KPO przeznaczyć około 426 mln zł (100 mln euro) na budowę fabryki i gigafabryki AI. Mają one stanowić fundament krajowych i europejskich możliwości w zakresie niezależnych mocy obliczeniowych. Decyzja Kolegium Komisarzy w sprawie oceny rewizji spodziewana jest około 25 listopada, a Rada UE ds. Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN) powinna przyjąć projekt zmienionej decyzji wykonawczej Rady UE zatwierdzającej zmiany w polskim KPO do połowy grudnia.
Komisja Europejska uznaje tworzenie fabryk sztucznej inteligencji za priorytet i zaplanowała uruchomienie pierwszych z nich w 2025 roku. Do tej pory wybrano 13 lokalizacji na terenie UE, w tym dwie w Polsce:
- Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH w Krakowie
- Piast-AI w Poznaniu
Gigafabryki sztucznej inteligencji mają być najnowocześniejszymi centrami obliczeniowymi i przechowywania danych, przeznaczonymi do opracowywania, szkolenia i wdrażania modeli i aplikacji AI nowej generacji.
W lutym szefowa Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, ogłosiła, że unijny fundusz InvestAI, z budżetem 20 mld euro, sfinansuje pięć gigafabryk sztucznej inteligencji w UE. W czerwcu 16 państw członkowskich złożyło 76 wstępnych wniosków w tej sprawie.
Szczegóły polskiego wniosku do KE
Polski wniosek o utworzenie Baltic AI GigaFactory zakłada inwestycję w kwocie 3 mld euro. Lokalizacja gigafabryki ma być w Polsce, ale konkretne miejsce nie zostało jeszcze wskazane. Standerski podkreślił, że projekt ma łączyć Polskę, Litwę, Łotwę i Estonię, ale resort jest otwarty na współpracę z innymi państwami UE. Według nieoficjalnych informacji, polski wniosek jest jednym z niewielu o charakterze transgranicznym, co stanowi jego przewagę.
Komisja Europejska planuje zaprosić państwa do składania oficjalnych wniosków w sprawie gigafabryk pod koniec 2025 roku.
