Potężna luka w budżecie NFZ. Zabiegi i operacje będą odwołane?

• NFZ prognozuje deficyt 14 mld zł w 2025 roku i 23 mld zł w 2026 roku, co wymaga dodatkowej pomocy państwa.
• Ustawa podwyżkowa dla pracowników ochrony zdrowia pogłębia deficyt, a minister zdrowia nie gwarantuje braku ograniczeń w dostępie do świadczeń.
• Mimo zwiększenia planowanej dotacji budżetowej dla NFZ do 13 mld zł na 2025 rok, luka finansowa pozostaje znaczna.
• Wzrost przychodów NFZ i dotacji na 2026 rok nie pokryje rosnących kosztów, w tym waloryzowanych wynagrodzeń w ochronie zdrowia.

NFZ z rosnącym deficytem

Według najnowszych prognoz, już w 2025 roku  w NFZ zabraknie 14 mld zł, a w 2026 roku niedobór sięgnie 23 mld zł. Jak wyjaśniła minister zdrowia, bez dodatkowej pomocy państwa nie ma szans na utrzymanie finansowania systemu.

– „Tak jak powtarzaliśmy już od pewnego czasu: bez dotacji budżetowej nie jesteśmy w stanie takich środków w ramach NFZ wygospodarować” – stwierdziła Sobierańska-Grenda.

Ustawa podwyżkowa i ryzyko dla świadczeń

Problemem dla budżetu NFZ są nie tylko rosnące koszty świadczeń, ale także tzw. ustawa podwyżkowa, która nakłada obowiązek zwiększania wynagrodzeń w ochronie zdrowia. Jeśli będzie w pełni realizowana, deficyt dodatkowo się pogłębi.

Minister podkreśliła, że chce, aby pacjenci nie odczuli braku środków, choć nie mogła jednoznacznie odpowiedzieć, czy w praktyce nie dojdzie do ograniczeń w dostępności świadczeń. – „Chciałabym, żeby pacjent nie odczuwał braku środków finansowych, stąd też będą na pewno rozmowy w sprawie ustawy podwyżkowej” – zaznaczyła.

Rozmowy na szczeblu rządu

W obliczu rosnącego kryzysu finansowego, minister zdrowia zapowiedziała spotkanie z ministrem finansów Andrzejem Domańskim, a następnie także z premierem Donaldem Tuskiem.

Wstępnie planowana dotacja dla NFZ w 2025 roku miała wynieść 18,3 mld zł, ale została zwiększona o kolejne 9 mld zł, a po uwzględnieniu innych źródeł – o 13 mld zł. Mimo to, luka w budżecie wciąż pozostaje ogromna.

Prognozy na 2026 rok

Z dokumentu planu finansowego NFZ wynika, że w 2026 roku przychody funduszu mają osiągnąć 217,4 mld zł, czyli o 9,9 proc. więcej niż rok wcześniej. Same wpływy ze składki zdrowotnej mają wzrosnąć o 6,5 proc. i sięgnąć 184,3 mld zł. Rząd planuje także zwiększenie dotacji podmiotowej do 26 mld zł, co oznacza wzrost o 42 proc. względem pierwotnych założeń na 2025 rok.

Rosnące wynagrodzenia w ochronie zdrowia

Dodatkowym obciążeniem dla budżetu NFZ są rosnące koszty pracy. Zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu, od 1 lipca 2026 po raz kolejny wzrosną pensje pracowników ochrony zdrowia. Mechanizm waloryzacji, wprowadzony w 2022 roku, powoduje regularny wzrost płac w oparciu o wskaźniki publikowane przez GUS.