QUIZ PRL. Wszystkich Świętych w PRL-u. Czy w PRL można było uczcić zmarłych?

QUIZ PRL. Wszystkich Świętych, czy Święto Zmarłych, czyli cmentarne dylematy PRL-u

Krajobraz powojennej Polski był naznaczony prowizorycznymi miejscami pochówku - w czasie działań wojennych ludzi grzebano pośpiesznie na podwórkach, skrajach lasów, w masowych grobach oznaczonych prowizorycznie wykonanymi krzyżami. W pierwszych latach powojennych odkryto tysiące bezimiennych grobów ofiar wojny. Rozpoczęto systematyczną akcję ekshumacji i przenoszenia szczątków na cmentarze. Powstawały nowe kwatery z rzędami identycznych krzyży, gdzie spoczęli polegli żołnierze.

W naszym cyklu QUIZY SE dzisiaj QUIZ z czasów PRL o dniu Wszystkich Świętych, który stał się Świętem Zmarłych. 

Przykładowo na warszawskich Powązkach utworzono specjalne kwatery dla poległych powstańców warszawskich, a w 1946 roku odsłonięto pomnik Gloria Victis. Później, w latach 50., powstała tam także Aleja Zasłużonych.

Przez cały okres PRL 1 listopada pozostawał dniem wolnym od pracy. Zmieniał się charakter nagrobków - dawne podziały na bogate kamienne pomniki i skromne ziemne mogiły zastępowało demokratyczne lastryko, dostępne dla szerszego grona.

Cmentarny krajobraz tamtych czasów był dość niezmienny - znicze płonęły w szklanych lampkach i glinianych miseczkach, dominowały chryzantemy w bieli, żółci i fiolecie, ze szczególnie cenionymi złocistymi odmianami. Charakterystycznym elementem były też stragany z obwarzankami przy bramach cmentarzy oraz harcerze sprzedający własnoręcznie wykonane znicze, by zebrać fundusze na renowację grobów bezimiennych ofiar II wojny światowej.

Charakterystycznym elementem tego okresu były organizowane przez szkoły i zakłady pracy zbiorowe wyjazdy na cmentarze wojenne i miejsca pamięci. Młodzież szkolna i harcerze angażowali się w porządkowanie grobów żołnierskich i zapalanie zniczy na opuszczonych mogiłach.

W okresie PRL Święto Zmarłych nabrało szczególnego wymiaru społecznego i patriotycznego. Mimo prób nadania mu świeckiego charakteru przez władze komunistyczne, pozostało głęboko zakorzenione w polskiej tradycji. Cmentarze stawały się miejscem nie tylko pamięci o zmarłych, ale także manifestacji narodowej tożsamości.

QUIZ PRL. Wszystkich Świętych, czy Święto Zmarłych, czyli cmentarne dylematy, mody i obyczaje z czasów PRL-u