QUIZ PRL: Wszystkich Świętych – od chryzantem i zniczy po cenzurę. Ile wiesz o obchodach w tamtych czasach?
W naszym nostalgicznym cyklu QUIZY SE tym razem QUIZ z czasów PRL, który przeniesie Cię na cmentarze epoki Gomułki i Gierka. Sprawdź, ile pamiętasz o cmentarnych modach, nagrobkach i kwiatach z czasów, gdy chryzantemy i znicze były towarem deficytowym, a 1 listopada nazywano "Świętem Zmarłych".
Laicyzacja święta przez władze komunistyczne
W ramach działań mających na celu wykorzenienie religijnego charakteru święta, władze celowo nie ustanowiły dniem wolnym od pracy 2 listopada, który tradycyjnie był przeznaczony na uczczenie pamięci bliskich zmarłych podczas Zaduszek. Paradoksalnie, ta decyzja przyniosła skutek odwrotny do zamierzonego.
Nieoczekiwane konsekwencje decyzji władz
Polacy, chcąc pielęgnować dawny obrzęd, zaczęli masowo odwiedzać groby członków rodziny właśnie pierwszego, a nie drugiego dnia listopada. Ten zwyczaj tak głęboko wrył się w polską obrzędowość, że do dziś 1 listopada jest w Polsce przede wszystkim dniem odwiedzin na cmentarzach.
Wszystkich Świętych - propaganda i cenzura
W przekazie medialnym PRL-u starannie unikano odniesień religijnych – nie emitowano mszy świętych, nie pokazywano kościołów ani krzyży. Zamiast tego promowano świecki charakter święta, wspominając poległych żołnierzy i pokazując harcerzy porządkujących groby osób uznawanych przez władze za szczególnie zasłużone. Członkowie rozmaitych organizacji, w tym harcerze, podejmowali w tych dniach trud przygotowania grobów osób uważanych za zasłużone dla państwa ludowego.
Deficyt kwiatów i zniczy
Codzienne realia PRL-u mocno odciskały piętno na sposobie obchodzenia święta. Zarówno kwiaty, jak i znicze były towarami deficytowymi, a ich zdobycie wiązało się często z długimi kolejkami i planowaniem na długo przed samym dniem Wszystkich Świętych. W gospodarce centralnie sterowanej o tym, co, gdzie, kiedy i za ile mogą kupić mieszkańcy, decydowali przeważnie urzędnicy. Przed 1 listopada w większych miastach organizowano kiermasze kwiatowe, gdzie sprzedawano chryzantemy, a specjalne punkty sprzedaży lokowano w pobliżu głównych cmentarzy.
Autentyczność ponad ideologią
Pomimo ideologicznych starań władz, Polacy zachowali autentyczny, głęboko religijny wymiar święta. Masowo uczestniczyli we mszach świętych, odwiedzali groby z całymi rodzinami, palili znicze i modlili się za zmarłych. Uroczystość Wszystkich Świętych pozostała dniem wolnym od pracy, choć władze podkreślały jego świecki, a nie religijny charakter. To, czego nie można było osiągnąć bogactwem ozdób ze względu na braki w zaopatrzeniu, rekompensowała autentyczność emocji i niezłomne przywiązanie do tradycji.
Sprawdź swoją wiedzę!
Zapraszamy do sprawdzenia swojej wiedzy w quizie: QUIZ PRL. Wszystkich Świętych w PRL - cmentarne mody, nagrobki, kwiaty i znicze. Przekonaj się, ile pamiętasz o obchodach tego wyjątkowego święta w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej!
Podcasty
Playlisty tematyczne
