Mąż odszedł od żony ale nie chciał jej pozbawić renty wdowiej. To za mało
Sąd Najwyższy postanowieniem I USK 148/23 odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Wcześniej niekorzystne orzeczenie wydał sąd apelacyjny.
Przyznanie lub nieprzyznanie renty wdowiej było zależne od wspólności małżeńskiej. Mąż odszedł od żony bez rozwodu, dalej utrzymywał z nią kontakty i nie chciał pozbawić jej prawa do renty wdowiej.
Jak podkreśla orzecznictwo:
„Wspólność małżeńska oznacza rzeczywisty związek łączący małżeństwo, obejmujący wspólne zamieszkiwanie i prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego, wspólne pożycie, wierność i pomoc we współdziałaniu dla dobra założonej przez siebie rodziny”.
Uznano, że w opisanym wcześniej stanie faktycznym nie wystąpiła wspólność małżeńska, z tego powodu renta wdowia nie przysługuje.
Renta wdowia – co w przypadku, gdy małżonkowie mieszkali osobno?
Jak podkreślono w orzeczeniu:
„Faktycznie oddzielne zamieszkiwanie nie przeczy przyjęciu, że między małżonkami istniała wspólność małżeńska, lecz istotnym pozostaje jaka przyczyna wywołała odrębne miejsce pobytu (…) Ciężar dowodu niepozostawania w tej wspólności spoczywa na organie rentowym”.
Sam fakt oddzielnego zamieszkiwania nie pozbawia renty wdowiej. Jednak wtedy należy ocenić, czy istniała wspólność małżeńska. We wspomnianym stanie faktycznym mąż odszedł od zony do innej kobiety, co było jedną z kluczowych przyczyn dla odmowy przyznania świadczenia.
Gdyby zamieszkał osobno w celach np. zawodowych, z jednoczesnym utrzymaniem rzeczywistego związku łączącego małżeństwo, to renta wdowia nie przepadłaby.
Okazuje się „nieformalny rozwód” może pozbawić renty wdowiej również bez sądowego rozwodu. W sentencji zaznaczono, że „chciał zapewnić źródło utrzymania dla ubezpieczonej w przyszłości poprzez rentę rodzinną dla niej. Utrzymywał z nią kontakt, zgłosił do ubezpieczenia zdrowotnego, wspomagał finansowo. Ubezpieczona również nie zamierzała występować o rozwód, cały czas „darzyła męża uczuciem”.
Powyższe okoliczności to było jednak za mało, a renta wdowia przepadła.