Ekoschematy - nowe wsparcie w ramach płatności bezpośrednich
Od 2023 roku rolników czekają zmiany w dopłatach i nowy element - ekoschematy. Zasada warunkowości zastąpi zasady wzajemnej zgodności. Rolnicy powinni skorzystać z dotacji z ekoschematów, inaczej płatności bezpośrednie będą niepełne. Dopłata podstawowa wyniesie 118 euro/ha. 25 proc. puli dopłat bezpośrednich będzie związane z realizacją ekoschematów, w ramach których rolnicy będą musieli spełnić odpowiednie wymogi i zebrać punkty, od których zależeć będzie stawka dopłat. W ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR) wprowadzono łącznie 6 ekoschematów.
Obszary z roślinami miododajnymi
Ekoschemat wspierający pszczoły, ma zachęcić rolników do tworzenia obszarów z roślinami miododajnymi, które będą stanowiły długotrwałe, różnorodne i bezpieczne żerowiska dla pszczoły miodnej i dzikich owadów zapylających. Płatność roczna będzie przyznawana do powierzchni gruntów ornych, na których realizowany jest ekoschemat.
Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin
Rolnikom będzie przysługiwała dopłata do prowadzenia w danym roku upraw zgodnie z metodykami integrowanej produkcji roślin pod nadzorem podmiotów certyfikujących. Wymagania dla tego typu interwencji to:
* posiadanie w danym roku certyfikatu krajowego systemu jakości - Integrowana Produkcja Roślin, poświadczającego uprawę roślin zgodnie z metodykami integrowanej produkcji roślin,
* zachowanie w danym roku kalendarzowym, wszystkich posiadanych w gospodarstwie trwałych użytków zielonych.
Biologiczna ochrona upraw
Ten ekoschemat ma doprowadzić do ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin, a tym samym przyczynić się do ochrony różnorodności biologicznej i zmniejszyć przemieszczanie się chemicznych ŚOR do środowiska. Wymagania wobec rolnika, by przysługiwała mu dopłata:
*zastosowanie zabiegu ochrony roślin z wykorzystaniem biologicznej ochrony roślin przy użyciu preparatów mikrobiologicznych zgodnie z etykietą danego środka, zabieg chemicznym środkiem ochrony będzie dopuszczony tylko w ostateczności, gdy nie będzie możliwa eliminacja patogenów poprzez preparaty mikrobiologiczne. Płatność roczna przyznawana do powierzchni gruntów rolnych objętych ekoschematem.
Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych
Celem jest poprawa gospodarki wodnej i ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery (poprzez ograniczenie rozkładu materii organicznej). Wymagania dla interwencji: wystąpienie na trwałych użytkach zielonych zalania lub podtopienia w okresie między 1 maja a 30 września, przez okres co najmniej 12 następujących po sobie dni.
Dobrostan zwierząt
Dopłaty do dobrostanu zwierząt są już znane rolnikom, jednak nie jako ekoschemat. Ma zachęcić rolników do promowania podwyższonych (ponad obowiązujące standardy) warunków dobrostanu zwierząt. Wymagania ogólne dla interwencji:
*posiadanie odpowiedniej siedziby stada zarejestrowanej zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, a w przypadku drobiu – numeru zakładu drobiu,
* posiadanie planu poprawy dobrostanu zwierząt (nie dotyczy wypasu krów mlecznych),
* zwierzęta objęte wymogami muszą być oznakowanie i zarejestrowanie zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.
Rolnictwo węglowe i zarządzaniem składnikami odżywczymi
Wsparciem objęte będzie 8 praktyk:
* Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt
* Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe
* Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy i wariant z wapnowaniem
* Zróżnicowana struktura upraw
* Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji
* Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo
* Uproszczone systemy uprawy
* Wymieszanie słomy z glebą
W przypadku ekoschematu "Rolnictwo węglowe" podstawą do wyliczenia rocznej stawki dopłaty będzie system punktów przypisanych do poszczególnych praktyk