Jakie są rodzaje umów o pracę?

Umowę o pracę zawiera się na czas nieokreślony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Każda z nich może być poprzedzona umową na okres próbny.

Umowa na okres próbny

* nie może trwać dłużej niż 3 miesiące

* okres wypowiedzenia jest uzależniony od długości okresu próbnego i wynosi

- 3 dni, jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni

- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie

- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące

Umowę taką firma może zawrzeć z tobą tylko raz. Nie wlicza się ona do limitu dwóch umów na czas określony.

Umowa na czas określony

- zostanie rozwiązana po upływie terminu, na który została zawarta, pracodawca nie ma obowiązku jej przedłużenia.

- jeżeli jest zawarta na mniej niż 6 miesięcy, może być rozwiązana tylko za porozumieniem stron

- jeżeli jest zawarta na dłużej niż 6 miesięcy, okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie (jeśli umowa zawiera taką klauzulę, jeżeli jej nie ma, umowy nie można wcześniej wypowiedzieć)

Umowa na czas nieokreślony

- okres wypowiedzenia zależy od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi:

- 2 tygodnie, gdy pracujesz krócej niż 6 miesięcy

- miesiąc, gdy pracujesz co najmniej 6 miesięcy

- 3 miesiące, gdy pracujesz co najmniej 3 lata

Jest ona najkorzystniejsza spośród wszystkich rodzajów umów o pracę. Może być przez pracodawcę rozwiązana w drodze wypowiedzenia tylko z uzasadnionych powodów, a jeżeli pracownik jest reprezentowany przez związek zawodowy, po uprzedniej konsultacji z tym związkiem.

Umowa zlecenie

To umowa cywilnoprawna, a więc regulują ją przepisy kodeksu cywilnego. Jesteś według niej zobowiązany do wykonania określonej pracy, za którą należy ci się określone wynagrodzenie. Cechy umowy-zlecenia:

- pracodawca może odprowadzać składki na ubezpieczenie zdrowotne albo emerytalno-rentowe, pod pewnymi warunkami - pracownik (zleceniobiorca) nie ma żadnych ubezpieczeń z innych tytułów, np. student do 26. roku życia nie ma prawa do składek, natomiast osoba bezrobotna już tak

- przy umowie-zleceniu sprawa jest bardziej skomplikowana. O tym, czy płaci się składki, czy nie, decyduje m.in. fakt posiadania przez zleceniobiorcę innego tytułu do ubezpieczeń

- pracodawca może cię zwolnić bez odprawy i od zaraz

- nie masz prawa do płatnego urlopu oraz zwolnienia chorobowego

- praca na umowę-zlecenie nie liczy się do stażu pracy

- pracodawca nie ma obowiązku wypłacania nadgodzin

Umowa o dzieło

Kolejna umowa cywilnoprawna. Jej następstwem powinno być jakieś dzieło, czyli np. rzecz lub twór niematerialny, np. rozliczenie księgowe. Cechy umowy o dzieło:

- pracodawca nie odprowadza składki na ZUS, dostajesz więc większe wynagrodzenie

- jesteś zobowiązany do wykonania określonej pracy dla pracodawcy

- pracodawca może cię zwolnić bez należnej odprawy i od zaraz

- nie masz prawa do urlopu i zwolnienia chorobowego

- praca na umowę o dzieło nie liczy się do stażu pracy

- pracodawca płaci za rezultat pracy, a nie czas twojej pracy

- najbardziej korzystna finansowo, podatek jest o połowę mniejszy w porównaniu z umowami na etat i zlecenie

Inne umowy

Umowa na zastępstwo

To umowa na czas określony. Stosuje się ją w okresie usprawiedliwionej nieobecności stałego pracownika. W tym czasie firma może zatrudnić inną osobę na umowę o pracę na zastępstwo. Warunki i zakres obowiązków pracownika na zastępstwo powinny być identyczne jak u pracownika zastępowanego. Jednak pracodawca może zmienić wysokość wynagrodzenia np. za pomocą porozumienia. Umowa taka jest rozwiązywana z chwilą powrotu osoby nieobecnej do pracy. Pracownikowi na zastępstwo przysługuje urlop wypoczynkowy.

Umowa na czas wykonania określonej pracy

To umowa terminowa, z jej treści wynika, że pracodawca przyjmuje pracownika na czas trwania konkretnej pracy. Umowa nie precyzuje daty jej zakończenia i nie można jej wypowiedzieć przed ukończeniem danej pracy, chyba że nastąpi to za porozumieniem stron. Jedyny powód wypowiedzenia może nastąpić z winy pracownika (jeśli np. nie stawia się do pracy) albo pracodawcy. Stosowana jest zwykle w przypadku prac sezonowych.

Zatrudnij się sam

Tzw. samozatrudnienie polega na tym, że zakładasz jednoosobową działalność gospodarczą i jako firma przyjmujesz zlecenia. Cechy samozatrudnienia:

- wystawiasz fakturę za usługę

- sam sobie jesteś szefem i decydujesz, ile i kiedy chcesz pracować

- jesteś zobowiązany do płacenia składek ZUS (w ciągu najbliższych 2 lat, jeśli jest to twoja pierwsza działalność gospodarcza, na preferencyjnych warunkach)

- jesteś zobowiązany do płacenia podatków

- za każdy błąd jako właściciel firmy odpowiadasz karnie