Zmiany w ustawie o komornikach sądowych
Projekt nowelizacji ustawy o komornikach sądowych autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości zakłada, że komornicy sądowi i asesorzy komorniczy nie będą już odwoływani ze stanowiska po ukończeniu 65. roku życia. Planowana zmiana stanowi powrót do regulacji sprzed 2019 r., co ma na celu ustabilizowanie sytuacji w zawodzie i wykorzystanie doświadczenia starszych komorników. Adam Bodnar, szef MS, podkreślił swoje zaangażowanie w tę sprawę, przypominając, że apelował o zmianę przepisów jeszcze jako Rzecznik Praw Obywatelskich:
"Apelowałem o zmianę przepisów i przywrócenie możliwości pracy komornikom sądowym do 70. roku życia jeszcze jako Rzecznik Praw Obywatelskich. Teraz, już jako Minister Sprawiedliwości konsekwentnie wprowadzam niezbędne zmiany prawne" – zaznaczył Adam Bodnar, cytowany w komunikacie resortu. Bodnar - jeszcze jako RPO - wskazywał, że po zmianach ustawy z 2018 r. komornicy są gorzej traktowani niż sędziowie czy notariusze. Obecnie obowiązująca ustawa przewiduje bowiem, że minister sprawiedliwości odwołuje komornika, jeżeli ukończył on 65. rok życia.
Komornik a inne zawody prawnicze
Tymczasem w innych ustawach odnoszących się do zawodów prawniczych, limit wieku jest określony odmiennie. Na przykład według Prawa o notariacie minister odwołuje notariusza, gdy ten ukończył 70 lat. Z kolei Prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi, że sędzia przechodzi w stan spoczynku, gdy ukończy 65 lat, chyba że oświadczy Krajowej Radzie Sądownictwa chęć dalszego zajmowania stanowiska i przedstawi zaświadczenie zdrowotne. Wówczas - jeśli KRS wyrazi zgodę - sędzia może zajmować stanowisko nie dłużej niż do ukończenia 70. roku życia. Z kolei przepisy o adwokaturze i radcach prawnych nie określają górnej granicy wieku wykonywania zawodów adwokata czy radcy.
"Na tle wskazanych prawniczych grup zawodowych jedynie komornicy w wieku 65 lat muszą – w sposób bezwzględny – zakończyć wykonywanie zawodu" - wskazano w uzasadnieniu projektu.
Jak wskazano w uzasadnieniu, problem ten wymagał rozwiązania szczególnie, gdy od 2020 roku przed sądami administracyjnymi zaczęły zapadać wyroki sądów administracyjnych po skargach odwołanych komorników. "Stanowisko sądów administracyjnych w tej materii jest obecnie ugruntowane, a pozbawieni możliwości wykonywania zawodu komornicy i asesorzy, po uzyskaniu pozytywnego wyroku, nabywają uprawnienia do dochodzenia od Skarbu Państwa roszczeń odszkodowawczych" - zaznaczono.
Emerytura a wiek wykonywania zawodu
Jednocześnie w uzasadnieniu projektu zastrzeżono, że przyznanie komornikom prawa do wykonywania zawodu do czasu osiągnięcia przez nich 70. roku życia nie wyłącza możliwości przejścia na emeryturę z chwilą osiągnięcia przez komornika wieku uzasadniającego nabycie uprawnień emerytalnych. "Wydłużenie wieku uprawniającego do wykonywania zawodu nie przesądza zatem, że wszyscy komornicy i asesorzy będą pozostawać czynni zawodowo do ukończenia 70 lat" - dodano.
Projekt ma także wyeliminować dotychczasowy maksymalny, sześcioletni okres trwania asesury komorniczej, umożliwiając asesorom nieograniczony czas zdobywania praktyki. To ma na celu zwiększenie atrakcyjności zawodu i zachęcenie młodych ludzi do podjęcia tej ścieżki kariery.
"Dbając o stabilność egzekucji sądowej, nie można również tracić z pola widzenia zjawiska stale malejącej liczby kandydatów do odbycia aplikacji komorniczej, a w przyszłości pracy w charakterze asesora, a następnie komornika" - zaznaczono w uzasadnieniu.
Projekt został skierowany do pierwszego czytania w sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka. Dalsze losy nowelizacji zależą od decyzji posłów i ewentualnych poprawek, które mogą zostać wprowadzone w trakcie procesu legislacyjnego. Czy zmiany wejdą w życie i jak wpłyną na funkcjonowanie zawodu komornika? To pytania, na które odpowiedzi poznamy w najbliższej przyszłości.
