Spis treści
- Trzynastka dla każdego
- Czternastka – kto dostanie dodatkowe świadczenie
- 15. emerytura pod znakiem zapytania
- Kiedy opłaca się przejście na emeryturę?
- Świadczenie ratownicze do emerytury
- Emerytura po zmarłym współmałżonku
- 500 plus dla seniorów
- Jak i kiedy przeliczyć emeryturę?
- Koniecznie uzupełnij lata zerowe
- Nie zapomnij uzupełnić kapitał początkowy
- Poszukaj brakujących dokumentów lub świadków
Trzynastka dla każdego
Emerytura minimalna wzrośnie od marca z 1388,44 zł do 1588,44 zł brutto, czyli na rękę wyniesie 1445,98 zł. I tyle samo powinna wynieść wypłacana w kwietniu trzynasta emerytura, o ile rząd zdecyduje się – tak jak było w 2022 roku, zwolnić ten dodatek z podatku dochodowego. Oznacza to, że nie będzie potrącona miesięczna zaliczka na podatek dochodowy a wyłącznie 9 proc. składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Trzynastka jest przyznawana wszystkim emerytom, nie trzeba składać wniosków do ZUS. Jedynie osoby u których prawo do świadczeń jest zawieszone na dzień 31 marca 2023 nie skorzystają z trzynastej emerytury.
ZUS świadczenie w postaci trzynastej emerytury będzie wypłacał wraz ze świadczeniami wypłacanymi za kwiecień. W przypadku świadczeń i zasiłków przedemerytalnych trzynasta emerytura zostanie wypłacona w maju wraz z tymi świadczeniami.
W przypadku zbiegu prawa do świadczeń (np. emerytury z ZUS i KRUS lub emerytury wypłacanej wraz z rentą wypadkową) osobie uprawnionej przysługuje tylko jedno dodatkowe roczne świadczenie pieniężne (jedna trzynastka). Jeśli świadczenia wypłacane są przez dwa różne organy emerytalno-rentowe, wtedy dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłaci ZUS.
Czternastka – kto dostanie dodatkowe świadczenie
W 2023 roku zostanie wypłacona nie tylko 13., ale też 14. emerytura. Nie ma jeszcze ostatecznego kształtu ustawy, ale czternastka ma być na poziomie minimalnej emerytury –1588 zł brutto. W 2022 roku na pełną kwotę czternastek (równą minimalnej emeryturze) mogły liczyć osoby, których świadczenie podstawowe, np. emerytura i renta, nie przekroczyła 2900 zł brutto. W przypadku osób ze świadczeniem o wysokości powyżej 2900 zł czternastka była zmniejszana zgodnie z zasadą złotówka za złotówkę. Czternastka wypłacana jest z urzędu, nie trzeba składać wniosku. Prawdopodobnie świadczenie będzie wypłacane tak jak to miało miejsce w 2022 roku - na przełomie sierpnia i września.
Ważne! 13. i 14. emerytura są zwolnione z egzekucji komorniczej, nie można z nich dokonywać żadnych potrąceń.
15. emerytura pod znakiem zapytania
Według nieoficjalnych informacji przed wyborami, które mają się odbyć w październiku, zostanie wypłacona nie tylko 13. i 14. emerytura, ale także 15. Jednorazowe świadczenie byłoby równe minimalnej emeryturze, czyli 1588,44 zł. Mieliby je dostać wszyscy seniorzy, bez progu dochodowego, jak przy trzynastej emeryturze. Czy tak będzie? Jak do tej pory nie ma żadnej decyzji politycznej dotyczącej piętnastki, rząd twierdzi, że nie toczą się prace nad ewentualnym projektem.
Kiedy opłaca się przejście na emeryturę?
Okres, w którym przechodzimy na emeryturę nie jest bez znaczenia. Warto zaczekać do lipca. Każdego roku w czerwcu przeprowadzana jest bowiem waloryzacja składek zgromadzanych na kontach przyszłych emerytów. I co ważne, nie ma nic wspólnego z marcową waloryzacją świadczeń. ZUS doliczy wtedy do zebranych składek kolejne tysiące złotych, co pozwoli znacząco podnieść emeryturę.
W momencie przejścia na emeryturę, ZUS wylicza świadczenie, dzieląc to, co jest na koncie, przez prognozowaną długość życia. Zebrane składki emerytalne i kapitał początkowy są wcześniej waloryzowane. W połowie maja rząd podaje, jak bardzo wzrosną składki i kapitał początkowy zebrany na koncie w ZUS.
Świadczenie ratownicze do emerytury
Osoby, które szczególnie zasłużyły się dla swojej społeczności, mogą liczyć na dodatkowe 200 zł do emerytury. Świadczenie ratownicze jest skierowane do osób, które osiągnęli wiek emerytalny, a w przeszłości służyli w Ochotniczej Straży Pożarnej, Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym lub Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym. Świadczenie ratownicze przyznawane będzie dożywotnio, jednak warunkiem jego otrzymania jest przepracowanie w wymienionych służbach co najmniej 20 (w przypadku kobiet) lub 25 (w przypadku mężczyzn) lat. Aby otrzymać dodatkowe 200 złotych do emerytury, należy złożyć wniosek do Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. W przypadku byłych strażaków OSP, wniosek należy dostarczyć do powiatowego lub miejskiego komendanta straży pożarnej.
Emerytura po zmarłym współmałżonku
Po śmierci małżonka, emeryt może zdecydować, czy chce dalej pobierać swoje świadczenie, czy zmarłej żony lub męża. Emerytury odziedziczyć co prawda nie można, ale wdowy często po śmierci mężów rezygnują ze swojej emerytury i pobierają rentę rodzinną. ZUS jednak nie wypłaca wdowie lub wdowcowi pełnej emerytury zmarłego, a tylko 85 proc. Warto sprawdzić, które świadczenie będzie wyższe.
Prawo do renty rodzinnej ma wdowa lub wdowiec, który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli:
- w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy albo
- wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat,
- opiekuje się dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej
- ma skończone 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
500 plus dla seniorów
To świadczenie uzupełniające dla osoby niepełnosprawnej, niezdolnej do samodzielnej egzystencji powyżej 75 lat i pobierającej zasiłek pielęgnacyjny. Przyznanie seniorowi comiesięcznego świadczenia zależy od ZUS-u, dla którego opinię wydaje lekarz orzecznik. Do wniosku należy dołączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów. Jeśli takie orzeczenie zostało już kiedyś złożone w ZUS, nie trzeba go ponownie dołączać. Wysokość świadczenia zależy m.in. od łącznej wysokości przysługujących danej osobie świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych. Od 1 marca 2023 próg uprawniający do świadczenia wynosi 2157,80 zł brutto miesięcznie. Gdy emerytura, renta albo inne świadczenie przekracza tę kwotę, dodatek zostanie pomniejszone według zasady „złotówka za złotówkę”.
Jak i kiedy przeliczyć emeryturę?
Emeryturę można podwyższyć, jeśli ZUS zgodzi się przeliczyć na nowo nasze świadczenie.
Przeliczenie ma miejsce w następujących przypadkach:
- Jeśli przy składaniu wniosku o przyznanie emerytury nie dysponowałeś wszystkimi dokumentami za okresy ubezpieczenia, a teraz udało się je znaleźć,
- Jeśli przy składaniu wniosku o przyznanie emerytury nie mogłeś udokumentować zarobków, a teraz trafiłeś na taki dowód
- Jeśli po przyznaniu emerytury pracowałeś i odprowadzałeś składki,
- Jeśli otrzymujesz emeryturę, ale nadal pracujesz.
Pracujący senior może przeliczyć świadczenie raz na rok. Jeśli jako emeryt lub rencista wykonujesz pracę zarobkową i z tego tytułu podlegasz ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, możesz zgłosić wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia z doliczeniem okresów składkowych.
Koniecznie uzupełnij lata zerowe
Warto również wliczyć minimalne wynagrodzenie zamiast lat zerowych. Niektórym nie udało się w momencie składania wniosku udowodnić wysokości uzyskiwanych zarobków, to ZUS uznawał je za tzw. lata zerowe. Warto wiedzieć, że od stycznia 2009 r., ZUS może przyjmować do wyliczeń świadczenia, zamiast zerowych zarobków, obowiązującą w tym okresie płacę minimalną. To korzystne rozwiązanie dla tych seniorów, którzy nie są w stanie przedłożyć urzędnikom dokumentów płacowych. Ale uwaga! Przeliczenie nastąpi tylko na twój wniosek, a nie z urzędu.
Nie zapomnij uzupełnić kapitał początkowy
Jeśli przed 1999 r. opiekowałaś się dzieckiem przebywając na urlopie wychowawczym i masz emeryturę wyliczoną z uwzględnieniem kapitału początkowego, złóż wniosek o jego przeliczenie. Wówczas okresy urlopu wychowawczego były traktowane jako lata nieskładkowe. Obecnie za ten czas odprowadzane są składki emerytalno-rentowe z budżetu państwa. Możesz też powiększyć swój kapitał początkowy, dzięki temu, że inaczej jest liczony czas studiów - w porównaniu do całego okresu zatrudnienia, a nie tylko w stosunku do daty przejścia na emeryturę. Lata studiów są traktowane jako okresy nieskładkowe i nie mogą przekroczyć 1/3 okresów składkowych.
Poszukaj brakujących dokumentów lub świadków
Sprawdź, czy posiadasz dokumentację, która podniesie wysokość świadczenia. Mowa o dokumentach:
- potwierdzających staż,
- potwierdzających okresy składkowe i nieskładkowe - np. świadectwa pracy, legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenie uczelni potwierdzające ukończenie studiów,
- płacowych (np. druk Rp-7 wystawiony przez pracodawcę lub jego następcę prawnego, kopie list płac, zaświadczenia wydane przez archiwa lub inne placówki przechowujące dokumentację płacową, legitymacje ubezpieczeniowe zawierające wpisy o zarobkach).
Jeśli nie uda ci się zdobyć żadnych nowych dokumentów, możesz poszukać świadków, którzy potwierdzą, że pracowałeś w danej firmie, czy byłeś ubezpieczony itp.
Pamiętaj! Przeliczenie świadczenia następuje na Twój wniosek. Jeśli okazałoby się, że po przeliczeniu przysługuje Ci niższe świadczenie, to ZUS nadal będzie wypłacał świadczenie w dotychczasowej wysokości.
W kieszeni polskiego emeryta i tak zostanie coraz mniej pieniędzy?
Znany ekonomista wyjaśnia, dlaczego. POSŁUCHAJ!
Listen on Spreaker.
Podcasty
Playlisty tematyczne
