Sprawdź, czy możesz przejść na świadczenie przedemerytalne

Nie wiem, ile wynosi świadczenie przedemerytalne

Jagoda Kownacka (58 l.) z Kołobrzegu:
- Dowiedziałam się, że mogłabym przyjść już na świadczenie przedemerytalne, ale nie wiem, czy to dla mnie dobre rozwiązanie. Fakt, jestem zmęczona pracą, ale to świadczenie z pewnością byłoby niższe niż moja pensja. Tak naprawdę nie wiem, ile ono wynosi.

Jeśli straciłeś pracę nie z własnej winy, a jesteś za młody na emeryturę, sprawdź, czy przysługuje ci świadczenie przedemerytalne. To pomoc finansowa dla osób o długim stażu pracy, które z powodu wieku nie mogą znaleźć nowego zatrudnienia.

Świadczenie przedemerytalne otrzymasz, jeśli spełniasz wymienione warunki:

1. Jeśli straciłaś(-eś) pracę z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy:
- musisz mieć ukończone co najmniej 56 lat (kobieta) lub co najmniej 61 lat (mężczyzna) do dnia rozwiązania umowy o pracę (lub stosunku służbowego) oraz udowodniony staż pracy wynoszący co najmniej 20 lat (kobieta) i 25 lat (mężczyzna). Warunek dodatkowy - u tego pracodawcy byłaś(-eś) zatrudniona(-y) nie krócej niż sześć miesięcy,
- bez względu na wiek, ale pod warunkiem że do 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie umowy o pracę twój staż pracy wynosił co najmniej 34 lata (kobieta) i 39 lat (mężczyzna). Warunek dodatkowy: pracowałaś(-eś) w tej firmie co najmniej na pół roku przed jej zamknięciem.

2. Jeśli straciłaś(-eś) pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy (np. likwidacja stanowiska, zwolnienia grupowe, przyczyny ekonomiczne):
- musisz mieć ukończone co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna) do dnia rozwiązania stosunku pracy (lub stosunku służbowego) oraz masz 30-letni (kobieta) lub 35-letni staż pracy (mężczyzna). Warunek dodatkowy: przepracowałaś w tej firmie co najmniej sześć miesięcy;
- bez względu na wiek, jeśli do dnia rozwiązania umowy (stosunku służbowego) masz staż pracy wynoszący co najmniej 35 lat (kobieta) lub 40 lat (mężczyzna). Warunek dodatkowy: przepracowałaś(-eś) w tej firmie co najmniej 6 miesięcy.

3. Jeśli prowadziłaś(-eś) własną firmę i sąd ogłosił jej upadłość:
- do dnia, w którym sąd wydał postanowienie o upadłości firmy, musisz mieć ukończone co najmniej 56 lat (kobieta) oraz co najmniej 61 lat (mężczyzna);
- oraz legitymować się stażem pracy wynoszącym 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Ważne!
Działalność gospodarcza (niezwiązana z rolnictwem) musiała być prowadzona bez przerwy co najmniej dwa lata przed dniem ogłoszenia upadłości i za ten okres były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne.

4. Jeśli straciłaś(-eś) prawo do renty
- musisz mieć ukończone co najmniej 55 lat (kobieta) oraz co najmniej 60 lat (mężczyzna) oraz udowodnić 20-letni (kobieta) lub 25-letni (mężczyzna) staż pracy. Wcześniej przez pięć lat bez przerwy musiałaś pobierać rentę z tytułu niezdolności do pracy.
- warunek dodatkowy - musisz zarejestrować się w urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia, w którym straciłaś(-eś) do niej prawo.

5. Jeśli pracowałaś(-eś) przy azbeście:
- byłeś zatrudniony w dniu 28 września 1997 r. w zakładach produkujących wyroby zawierające azbest oraz w zakładach, które zaprzestały produkcji azbestu lub oddelegowany do tych zakładów lub zatrudniony w przedsiębiorstwach powstałych w wyniku przekształcenia, podziału lub połączenia tych zakładów do czasu zaprzestania produkcji wyrobów zawierających azbest;
- rozwiązałaś(-eś) umowę o pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz osiągnęłaś(-ąłeś) okres uprawniający do emerytury w wymiarze 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat w zakładach produkujących azbest.

6. Jeśli byłaś(-eś) pracownikiem stoczni, które były objęte postępowaniem kompensacyjnym

Złóż wniosek

Wiesz już, że spełniasz warunki konieczne do otrzymania pieniędzy. Teraz musisz złożyć wniosek i dołączyć do niego komplet dokumentów potwierdzających twoje prawo do świadczenia.

Świadczenia przedemerytalne przyznaje i wypłaca ZUS. Jeśli się o nie starasz, musisz się zgłosić do oddziału ZUS w miejscu twojego zamieszkania (to znaczy - miejscu ostatniego zameldowania na pobyt stały) albo właściwego dla miejsca twojego zameldowania (np. jeśli mieszkasz na wsi, a ZUS znajduje się w mieście powiatowym).

Wniosek musisz złożyć w ciągu 30 dni od wydania przez powiatowy urząd pracy zaświadczenia potwierdzającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Musisz dotrzymać tego terminu, bo inaczej ZUS nie przyzna ci świadczenia (w wyjątkowych wypadkach na twój wniosek ZUS może przywrócić ten termin).

Jeśli w okresie poprzedzającym złożenie wniosku pracowałeś (nawet w ramach prac interwencyjnych czy robót publicznych) i praca zakończyła się po upływie 6-miesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, to wniosek musisz złożyć w ciągu 14 dni od zakończenia tej pracy i nie masz żadnej możliwości przedłużenia tego terminu.

Czekaj na decyzję ZUS

Jeśli spełniasz wszystkie warunki i złożyłeś wniosek w terminie, ZUS wydaje decyzję o przyznaniu świadczenia oraz podaje jego wysokość i termin wypłaty. Prawo do świadczenia przysługuje ci od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z wymaganymi dokumentami. Jeśli jednak nie złożysz wymaganych dokumentów w wyznaczonym terminie, ZUS wyda decyzję odmawiającą przyznania ci prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Możesz się odwołać

Od decyzji w sprawie świadczenia możesz się odwołać do sądu, ale za pośrednictwem ZUS. Masz na to miesiąc od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie składasz na piśmie lub ustnie do protokołu. Jeśli ZUS uzna odwołanie za słuszne, musi zmienić lub uchylić decyzję nie później niż w ciągu 30 dni od wniesienia odwołania. Jeśli natomiast ZUS nie uwzględni twego odwołania, musi przekazać sprawę (wraz z uzasadnieniem) do sądu nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia odwołania. Odwołanie rozpatruje sąd pracy i ubezpieczeń społecznych w sądzie okręgowym właściwym ze względu na twoje miejsce zamieszkania.

Ile wynosi świadczenie

Co roku możesz liczyć na podwyższenie swego świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego, bo są one waloryzowane na takiej samej zasadzie co emerytury.
- Do końca lutego 2011 r. jest to kwota 867,25 zł miesięcznie.
- Od 1 marca 2012 r. (po waloryzacji) świadczenie będzie wynosiło 938,25 zł.

Nie jesteś skazany tylko na świadczenie

Każdy, kto ma prawo do świadczenia (zasiłku) przedemerytalnego, może dodatkowo pracować i dorabiać do tych skromnych pieniędzy. Ale musisz uważać i dokładnie liczyć swoje dochody. ZUS kontroluje, ile zarabiasz i dorabiasz. Gdy przekroczysz dopuszczalny limit zarobków, może ci zawiesić lub zmniejszyć świadczenie. Od 1 marca 2011 r. w związku z nowelizacją ustawy o świadczeniach przedemerytalnych zmieniły się zasady dotyczące zawieszania i zmniejszania świadczeń lub zasiłków przedemerytalnych

Jakie zmiany

- nowa wysokość dopuszczalnej kwoty przychodu;
- uproszczone zasady zmniejszania wysokości świadczeń;
- zniesienie zasady zawieszenia - niezależnie od kwoty osiąganego przychodu - świadczeń, których wysokość przekracza dopuszczalną kwotę przychodu;
- wprowadzenie zasady miesięcznego rozliczenia przychodu;
- nałożenie na osoby uprawnione do świadczeń oraz płatników składek obowiązku nadsyłania zaświadczeń o kwotach przychodu uzyskanych w poszczególnych miesiącach minionego roku rozliczeniowego.

Jak rozliczyć się za rok 2010/11 i lata poprzednie

W takiej sytuacji stosuje się dotychczasowe zasady.
- Możesz bezkarnie dorabiać do świadczenia, jeśli twoje dochody wraz ze świadczeniem nie są wyższe niż 50 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji. Od 1 marca 2010 roku jest to 1551,50 zł.
- Jeśli w ciągu miesiąca zarobisz (łącznie z przyznanym świadczeniem lub zasiłkiem) więcej niż 1551,17 zł, ZUS zmniejszy ci świadczenie. Obniżone świadczenie będziesz dostawać tak długo, aż powiadomisz ZUS, że już nie dorabiasz lub że twoje łączne zarobki są niższe niż 1551,17 zł.
- Natomiast wypłata świadczenia podlega zawieszeniu (w związku z osiąganiem przychodu) w dwóch wypadkach. Po pierwsze - gdy twoje zarobki (bez świadczenia) będą wyższe niż 2172,10 zł. Po drugie - bez względu na wysokość dodatkowego zarobku - gdy wysokość twego świadczenia przekroczy 1551,17 zł.

Świadczenia przedemerytalne rozlicza się (z pewnymi wyjątkami) po zakończeniu roku rozliczeniowego. Wynik rozliczenia zależy od tego, jaki przychód uzyskałeś w całym rozliczanym roku i w jakiej wysokości było wypłacane świadczenie lub zasiłek przedemerytalny. Roczne rozliczenie stanowi więc bilans tego, w jakiej wysokości świadczenie (zasiłek) przedemerytalne było wypłacane w trakcie roku rozliczeniowego, a w jakiej przysługiwało faktycznie (z uwagi na osiąganie przychodu). O ostatecznym wyniku rozliczenia decydują także roczne kwoty przychodu - dopuszczalna i graniczna. Dla roku rozliczeniowego trwającego od 1.03.2010 r. do 28.02.2011 r. kwoty przychodu wynoszą: dopuszczalna - 18 618 zł, graniczna - 26 065,20 zł.

Wznowienie wypłaty świadczenia jest możliwe, ale tylko wtedy, gdy złożysz wniosek w ZUS informujący, że przestałeś zarabiać albo zarabiasz mniej, niż wynoszą progi.

UWAGA!
Zasiłek lub świadczenie przedemerytalne jest wypłacane tylko do osiągnięcia wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn).

Jak rozliczyć się za rok 2011/12 i w latach następnych

Prawo do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego zostanie zawieszone, gdy twój przychód przekroczy graniczną kwotę przychodu, stanowiącą 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, ogłoszonego przez prezesa GUS do celów emerytalnych. Do czasu nowelizacji wprowadzonej w 2011 r. świadczenie emerytalne było zawieszane, niezależnie od wysokości osiąganego przychodu, jeśli jego wysokość przekraczała dopuszczalną kwotę przychodu (w roku rozliczeniowym 2010/2011 była to kwota 1551,50 zł). Nowe przepisy zlikwidowały tę zasadę. W związku z tym w stosunku do osób, których świadczenia przekraczają dopuszczalną kwotę przychodu, stosuje się takie same zasady zmniejszania świadczeń, jak w odniesieniu do osób pobierających świadczenia w niższej wysokości.

Analogicznie jak dotychczas - niezależnie od tego, w jakiej wysokości świadczenia i zasiłki przedemerytalne były wypłacane w ciągu roku rozliczeniowego - ostateczne ich rozliczenie następuje zawsze po zakończeniu tego roku. Jednak począwszy od roku rozliczeniowego 2011/2012, świadczenia i zasiłki przedemerytalne mogą być rozliczane rocznie lub miesięcznie, w zależności od tego, co jest dla ciebie korzystniejsze (ZUS jest zobowiązany do wyboru korzystniejszego wariantu).

Roczne rozliczenie stanowi bilans tego, w jakiej wysokości świadczenie (zasiłek) przedemerytalne było wypłacane w trakcie roku rozliczeniowego, a w jakiej przysługiwało ci faktycznie (z uwagi na osiąganie przychodu). Gdy twój przychód przekracza roczną kwotę graniczną, twoje świadczenie (zasiłek) - w całym rozliczanym okresie - podlega zawieszeniu. Gdy przekroczysz roczną dopuszczalną kwotę przychodu (przy rocznym rozliczeniu), twoje świadczenie (zasiłek) przedemerytalne w całym roku zostanie odpowiednio zmniejszone.

Przy rozliczeniu miesięcznym ZUS porównuje kwotę przychodu uzyskaną w danym miesiącu do granicznej lub dopuszczalnej kwoty przychodu, żeby ustalić, czy w danym miesiącu świadczenie powinno być zawieszone, zmniejszone czy przysługuje ci w pełnej wysokości. Bilans rozliczeń dokonanych dla każdego miesiąca decyduje o ostatecznym rozliczeniu świadczeń. Rozliczenie to stosuje się w przypadku, gdy jest korzystniejsze od rozliczenia rocznego.

Kiedy ZUS zawiesi lub zabierze ci świadczenie

- gdy uzyskasz prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty inwalidzkiej;
- gdy będziesz pobierał rentę strukturalną lub świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej;
- na twój wniosek.

Prawo do świadczenia przedemerytalnego stracisz:
- gdy złożysz wniosek o ustanie prawa do tego świadczenia;
- w dniu poprzedzającym ukończenie 60 lat (dla kobiety) i 65 lat (dla mężczyzny);
- w dniu poprzedzającym dzień, w którym ZUS przyznał ci prawo do emerytury;
- w dniu, w którym zostałeś właścicielem nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe albo współwłaścicielem nieruchomości rolnej, jeżeli twój udział przekracza 2 ha przeliczeniowe.