To postanowione. Na L4 pracownik będzie musiał odebrać telefon i odpisać na maila

2025-10-17 11:15

Czy jesteś gotowy na rewolucję w zasadach dotyczących zwolnień lekarskich? Rząd zatwierdził projekt ustawy, który wprowadza znaczące zmiany w tym, co wolno, a czego nie wolno pracownikowi na L4. Od sporadycznego odbierania telefonu od szefa, po możliwość pracy u innego pracodawcy podczas pobierania zasiłku chorobowego – przygotuj się na nową erę zwolnień lekarskich! Sprawdź, co się zmieni i jak to wpłynie na Twoje prawa i obowiązki.

Kobieta w okularach, ubrana w szary żakiet, siedzi przy biurku z laptopem i papierami, wydmuchując nos w chusteczkę. Scena odzwierciedla sytuację pracownika na zwolnieniu lekarskim, co jest tematem artykułu Super Biznes.

i

Autor: Pro Kobieta w okularach, ubrana w szary żakiet, siedzi przy biurku z laptopem i papierami, wydmuchując nos w chusteczkę. Scena odzwierciedla sytuację pracownika na zwolnieniu lekarskim, co jest tematem artykułu Super Biznes.
  • Rząd zatwierdził projekt ustawy rewolucjonizujący zasady zwolnień lekarskich, który ma wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku.
  • Nowe przepisy doprecyzują pojęcia "pracy zarobkowej" i "aktywności niezgodnej z celem zwolnienia", zezwalając na sporadyczne czynności (np. odebranie telefonu od szefa) i codzienne aktywności (np. zakupy).
  • Największa zmiana to możliwość pracy u jednego pracodawcy, jednocześnie pobierając 100% zasiłku chorobowego i 100% wynagrodzenia z drugiego tytułu.
  • Artykuł szczegółowo wyjaśnia, co będzie dozwolone, a co zabronione na L4 po wprowadzeniu tych zmian, co ma zakończyć problemy interpretacyjne obecnych przepisów.

Rząd 14 października 2025 r. przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD114), który wprowadza gruntowne zmiany w zasadach dotyczących zwolnień lekarskich. Projekt ten dotyka kwestii od podejmowania sporadycznych aktywności zawodowych po możliwość wykonywania pracy u innego pracodawcy, jednocześnie pobierając zasiłek chorobowy i pełne wynagrodzenie.

Co wolno, a czego nie wolno na L4 – obecny stan prawny. Obecnie, zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, osoba na zwolnieniu lekarskim nie powinna:

  • wykonywać pracy zarobkowej,
  • wykorzystywać zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem.

Naruszenie tych zakazów, stwierdzone podczas kontroli ZUS lub pracodawcy, może skutkować utratą prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia.

Nowe regulacje – co się zmieni?

Telefon od szefa? Pracodawca będzie mógł oczekiwać odebrania telefonu lub odpisania na e-maila w czasie zwolnienia lekarskiego (od czasu do czasu). Aktywności niezgodne z celem zwolnienia? Zostaną doprecyzowane, co oznacza, że na L4 będzie można udać się na zakupy czy do lekarza. Praca na L4 u innego pracodawcy? Będzie możliwa, z jednoczesnym pobieraniem 100% zasiłku chorobowego i 100% wynagrodzenia. Obecny brak precyzyjnych definicji "pracy zarobkowej" i "aktywności niezgodnej z celem zwolnienia od pracy" prowadzi do problemów interpretacyjnych i niejednolitości w orzecznictwie. Dlatego Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy mający na celu doprecyzowanie tych kwestii.

Obecnie, wykonywanie pracy zarobkowej podczas zwolnienia lekarskiego skutkuje utratą prawa do zasiłku. Ustawodawca nie doprecyzował jednak, co dokładnie oznacza "praca zarobkowa". W praktyce, oznacza to unikanie wszelkich działań związanych z obowiązkami pracowniczymi, nawet sporadycznych czynności.

Wyjątkiem są sytuacje takie jak:

  • uzyskiwanie dochodów niepołączonych z osobistym świadczeniem pracy (np. podpisywanie dokumentów finansowych)
  • formalnoprawne prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej,
  • prowadzenie działalności uzasadnionej potrzebą środowiskową, społeczną lub publiczną.

Za pracę zarobkową uznaje się natomiast:

  • sprawowanie nadzoru nad zatrudnionymi pracownikami,
  • obsługa klientów,
  • przyjmowanie i wydawanie materiałów,
  • wykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym.

W obecnym stanie prawnym, lepiej unikać odbierania telefonu służbowego i odpisywania na e-maile, aby uniknąć problemów w przypadku kontroli ZUS.

Projekt ustawy – co się zmieni?

Projekt ustawy definiuje "pracę zarobkową" jako każdą czynność o charakterze zarobkowym, niezależnie od podstawy prawnej. Wyjątkiem będą czynności incydentalne, których podjęcia wymagają istotne okoliczności, ale nie na polecenie pracodawcy.

Uzasadnienie projektu wskazuje, że "praca zarobkowa, jako negatywna przesłanka prawa do zasiłku chorobowego, nie będzie utożsamiana z każdą aktywnością ludzką realizowaną na każdej podstawie prawnej." Sporadyczne i wymuszone okolicznościami przejawy aktywności zawodowej nie będą skutkować utratą zasiłku.

Oznacza to, że podpisanie faktury czy odpisanie na e-mail nie powinno skutkować utratą prawa do zasiłku. Istnieje jednak ryzyko nadużyć ze strony pracodawców, którzy mogą oczekiwać od pracowników wykonywania pewnych czynności podczas zwolnienia. Zabezpieczeniem dla pracownika jest zastrzeżenie, że istotną okolicznością nie może być polecenie pracodawcy.

Obecnie, "wykorzystywanie zwolnienia w sposób niezgodny z celem" również nie jest precyzyjnie zdefiniowane. Orzecznictwo wskazuje, że chodzi o wszelkie czynności, które mogą przedłużyć okres niezdolności do pracy, czyli utrudniające leczenie i rekonwalescencję.

Przykłady to:

  • wykonywanie remontu mieszkania,
  • wyjazd na wakacje,
  • uczestniczenie w zawodach sportowych.

Można natomiast wykonywać zwykłe czynności życia codziennego oraz związane ze stanem zdrowia (np. wizyta u lekarza, zakupy).

Projekt ustawy definiuje "aktywność niezgodną z celem zwolnienia od pracy" jako "wszelkie działania utrudniające lub wydłużające proces leczenia lub rekonwalescencję". Wyjątkiem są "zwykłe czynności dnia codziennego lub czynności incydentalne, których podjęcia w okresie zwolnienia od pracy wymagają istotne okoliczności".

Wyjazd za granicę na L4 – co się zmieni?

Pierwotna wersja projektu zakładała utratę prawa do zasiłku w przypadku przebywania w innym miejscu niż wskazane w zwolnieniu, chyba że nieobecność była uzasadniona względami zdrowotnymi lub koniecznością podjęcia czynności incydentalnych.

Obecnie, ubezpieczony musi podać adres pobytu w okresie niezdolności do pracy, a także informować o jego zmianie. Projektowana regulacja miała doprecyzować, że nie każda nieobecność podczas kontroli będzie skutkować odmową prawa do zasiłku.

Projekt przewidywał również, że miejscem wskazanym w zwolnieniu może być adres pobytu w innym państwie, jeżeli jest to uzasadnione zaleceniami lekarza lub innymi istotnymi okolicznościami, chyba że ZUS ma możliwość zlecenia przeprowadzenia kontroli w tym państwie.

Praca na L4 u innego pracodawcy – rewolucja!

Projekt ustawy dodaje ust. 1c do art. 17, który stanowi, że "W przypadku spełniania warunków do podlegania ubezpieczeniom społecznym z co najmniej dwóch tytułów do tych ubezpieczeń niezdolność do pracy z powodu choroby dotyczy każdego z tych tytułów, dla których odrębnie wystawia się zwolnienie od pracy."

Oznacza to, że na żądanie ubezpieczonego, zwolnienie lekarskie nie musi obejmować pracy wykonywanej na podstawie innego tytułu, niż praca, której dotyczy zwolnienie. Pracownik będzie mógł wykonywać pracę, która z uwagi na jej rodzaj, może być wykonywana w czasie przebywania na L4 w innej pracy.

Pracownik będzie zobowiązany do powiadomienia pracodawcy, u którego będzie wykonywał pracę podczas przebywania na zwolnieniu w innej pracy, o okresie na jaki zostało mu wystawione to zwolnienie.

Oznacza to, że możliwe będzie pobieranie 100% zasiłku chorobowego z jednego tytułu, a z drugiego tytułu 100% wynagrodzenia za pracę.

Projekt ustawy zakłada, że nowe przepisy miałyby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. Przepisy dotyczące możliwości pracy u jednego z pracodawców podczas niezdolności do pracy u innego pracodawcy mają wejść w życie po upływie 12 miesięcy od ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw. 

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej - Karpacz 2025
Super Biznes SE Google News
QUIZ PRL. Dekrety i plany – gospodarka PRL w pigułce
Pytanie 1 z 15
Jakie przedsiębiorstwa dominowały w gospodarce PRL?
QUIZ PRL: „Dekrety i plany – gospodarka PRL w pigułce”

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki