- Dzieci otrzymują pierwszy smartfon już w wieku 9-10 lat i spędzają w sieci średnio 5 godzin dziennie
- 47 proc. młodych ludzi milczy o doświadczanej w internecie cyberprzemocy
- Ponad połowa nastolatków odczuwa wysoki poziom samotności, a ChatGPT zastępuje im rozmowy z rodzicami
- 11 proc. dzieci zdecydowałoby się na spotkanie z poznaną w sieci obcą osobą
W czwartek 4 grudnia w Warszawie rozpoczęła się akcja „Cała Polska czyta Dorosłym”. To wspólna inicjatywa Human Answer Institute i NASK - Państwowego Instytutu Badawczego. Projekt ma otworzyć oczy rodzicom na realne zagrożenia czyhające na ich dzieci w przestrzeni cyfrowej.
Raport NASK odsłania cyfrową rzeczywistość nastolatków
Podczas inauguracyjnego wydarzenia głośno odczytano najbardziej alarmujące fragmenty najnowszego raportu NASK „Nastolatki”. Dokument ujawnia skalę problemów, z jakimi mierzą się młodzi ludzie online - od cyberprzemocy przez przestępczość internetową po łatwy dostęp do treści pornograficznych.
Czytanie zainaugurowali wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski oraz Małgorzata Rozenek-Majdan, prezeska Fundacji MRM. W kolejnych dniach do akcji dołączą samorządowcy, którzy w mediach społecznościowych będą dzielić się fragmentami raportu.
Rodzice w błogiej nieświadomości o czasie spędzanym przez dzieci online
Badania NASK pokazują dramatyczną rozbieżność między percepcją rodziców a rzeczywistością. Większość nastolatków otrzymuje swój pierwszy smartfon i komputer z dostępem do internetu już w wieku 9-10 lat. Dzieci spędzają w sieci ok. 5 godzin dziennie. Tymczasem rodzice szacują ten czas na zaledwie 2,5 do 3 godzin.
Zachłysnęliśmy się nową technologią. W żadnym stopniu całej tej radości z cyfrowej rewolucji nie towarzyszyła refleksja „a gdzie bezpieczeństwo?
- mówił minister Gawkowski. Zauważył, że dla nastolatków granica między światem rzeczywistym i wirtualnym w zasadzie nie istnieje.
Kto odpowiada za bezpieczeństwo dzieci w sieci?
– Dzisiaj telefon jest częściej w kieszeni młodego człowieka niż portfel - podkreślił wicepremier Gawkowski. - To on jest dzisiaj źródłem wszystkiego. Państwo też w tym pomaga, bo np. zainstalowało tam legitymację szkolną. W związku z tym państwo ma jeszcze więcej odpowiedzialności za przygotowywanie rodzica i młodego człowieka.
Kto więc powinien chronić młodych ludzi przed cyberzagrożeniami? Minister zasugerował, że to wspólna odpowiedzialność państwa, szkoły i rodziców.
Higiena cyfrowa kluczem do bezpieczeństwa nastolatków
Jako osoba aktywna cyfrowo od dłuższego czasu i będąca mamą nastolatków, nie mam wątpliwości, że nauczenie dzieci higieny w przestrzeni cyfrowej jest kluczowe - skomentowała Małgorzata Rozenek-Majdan. - Bardzo często my, rodzice, uważamy internet za miejsce, w którym nasze dzieci spędzają czas i do którego nie powinniśmy zaglądać, bo one sobie tam dadzą świetnie radę.
Prezeska Fundacji MRM dodała, że raport jest dobrym pretekstem do rozpoczęcia rozmowy z dziećmi na temat cyberzagrożeń.
ChatGPT zastępuje rodziców jako powiernik nastolatków
Raport ujawnia kolejny alarmujący fakt - nastolatki coraz częściej wybierają ChatGPT jako obiekt swoich zwierzeń. To pokazuje, że rodzice są zbyt mało obecni w życiu swoich podopiecznych.
W poprzednim raporcie NASK okazało się, że ponad 50 proc. nastolatków wykazywało wysoki i bardzo wysoki poziom poczucia osamotnienia. Nie mamy pojęcia, jak one są samotne - powiedziała Ewa Domańska z NASK. Zachęcała, by pokazywać swoim dzieciom, że są ważniejsze niż telefon.
Okres przedświąteczny idealnym czasem na rozmowę o zagrożeniach w sieci
Zbliżające się święta to moment, gdy rodzina spędza ze sobą więcej czasu. To doskonała okazja do podjęcia ważnych rozmów, w tym tych dotyczących cyberzagrożeń i higieny cyfrowej.
Ja pytam moich synów o osoby z przestrzeni internetowej, których nie znam. To ich otwiera na rozmowę o internecie. Pojawiają się nowe fenomeny, osoby, które nie są znane z mediów tradycyjnych. Naszym obowiązkiem jako rodziców jest rozmawianie z naszymi dziećmi o zagrożeniach
- podkreśliła Małgorzata Rozenek-Majdan.
47 proc. dzieci milczy o doświadczanej cyberprzemocy
Internet to nie tylko rozrywka i wsparcie w nauce. To też miejsce cyberzagrożeń, przede wszystkim przemocy, o której aż 47 proc. dzieci nie mówi nikomu. Jeszcze bardziej niepokojące dane dotyczą spotkań z obcymi osobami - 11 proc. młodych osób zdecydowałoby się na takie spotkanie z kimś poznanym w internecie.
Raport pokazuje, że już jedenastolatki spotykają się w sieci z treściami pornograficznymi. Do tego dochodzą niebezpieczne challenge, oglądanie patostreamerów i trudności z rozstaniem się z telefofonem, choćby na chwilę.
Pięć zasad bezpieczeństwa cyfrowego dla rodziców
Eksperci NASK przygotowali praktyczne wskazówki dla rodziców:
- Odłóż smartfon podczas rozmowy z nastolatkiem. Pełna uwaga to fundament budowania relacji i zaufania.
- Zabieraj dziecku telefon przed snem. Niebieskie światło ekranu zaburza sen, a nocne przeglądanie mediów społecznościowych pogłębia problemy emocjonalne.
- Spożywajcie posiłki bez ekranów. Wspólny czas przy stole to okazja do rozmów i budowania więzi rodzinnych.
- Zadawaj pytania i słuchaj. Interesuj się tym, co dziecko robi w sieci, jakich ma idoli, co budzi jego obawy.
- Bądź obecny. To najprostsza, ale zarazem najważniejsza zasada bezpieczeństwa cyfrowego.
Cały raport „Nastolatki" jest dostępny na stronie nask.pl. Warto zapoznać się z pełnymi wynikami badań, by lepiej zrozumieć cyfrową rzeczywistość swoich dzieci.
Podcasty
Playlisty tematyczne
