Utrzymanie miejsc pracy, zmniejszenie obciążeń i zachowanie płynności finansowej w firmach to główne cele pakietu regulacji, które składają się na tarczę antykryzysową. Projekt ustawy podpisał prezydent Andrzej Duda, a większość regulacji weszła w życie 1 kwietnia br. Wśród rozwiązań, które mają zapobiegać skutkom epidemii koronawirusa w Polsce, jest wsparcie realizowane przez ZUS. Na jaką pomoc z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych mogą liczyć samozatrudnieni, przedsiębiorcy oraz pracownicy firm?
W założeniu specustawa rozkłada koszty związane z obecną sytuacją gospodarczą pomiędzy sektor przedsiębiorstw, pracowników, system finansowy i sektor publiczny „w sposób solidarny i adekwatny do możliwości, z dbałością o bezpieczeństwo wszystkich sfer życia społecznego i gospodarczego w Polsce”. I choć jedna gospodarcza specustawa ledwo weszła w życie, to rząd Mateusza Morawieckiego myśli już o kolejnym pakiecie dla firm ze zwolnieniami z płatności i ulgami podatkowymi, o czym publicznie wspominała w środę minister rozwoju Jadwiga Emilewicz.
1.Zwolnienie ze składek ZUS
Kto będzie mógł skorzystać ze zwolnienia ze składek ZUS?
Płatnicy składek:
- jeśli byli zgłoszeni do ubezpieczeń społecznych jako płatnicy składek przed dniem 1 lutego 2020 r., w tym ci, którzy na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosili do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych (pracowników i zleceniobiorców wraz z sobą)
- są osobą prowadzącą działalność i opłacającą składki sama za siebie lub osobą współpracującą i przychód z prowadzonej działalności nie przekroczył w lutym 2020 r. 300 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
- są duchownymi.
Jak długo będzie obowiązywało zwolnienie?
- Zwolnienie ze składek będzie obejmować 3 miesiące (marzec, kwiecień, maj), co oznacza, że składki nie będą płacone od kwietnia do czerwca br. Zwolnienie od opłacania składek będzie realizowane w formie ich umorzenia.
- Których składek będzie dotyczyło zwolnienie ze składek?
- Wsparcie państwa będzie dotyczyć zwolnienia z płacenia przez firmy składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenia zdrowotne.
Co z prawami do rent i emerytur w czasie zwolnienia ze składek?
Okres 3 miesięcy zwolnienia z opłacania składek będzie uwzględniony w prawie do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinnej oraz w wysokości przyszłej emerytury, gdyż składki zostaną zewidencjonowane na kontach ubezpieczonych
Czy zasada ciągłości ubezpieczeń chorobowych, które w niektórych przypadkach są dobrowolne, będzie również obowiązywała?
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność i osoba z nią współpracująca oraz duchowny zachowują prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jeżeli podlegali ubezpieczeniu chorobowemu w dniu 1 lutego 2020 r. Oznacza to, że osoby te zachowają prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, w przypadku zaistnienia określonego ryzyka (choroba, opieka nad dzieckiem). Analogicznie jak przy ubezpieczeniu chorobowym, zasada ciągłości będzie obowiązywać w przypadku zwolnienia ze składek na ubezpieczenia zdrowotne.
Czy jeśli skorzystam ze wsparcia, to czy po tym okresie poniosę jakieś dodatkowe koszty z tym związane?
Nie. Przedsiębiorca nie ponosi żadnych kosztów zwolnienia ze składek ZUS w trakcie trwania okresu zawieszenia, jak i po jego zakończeniu
Jakie trzeba spełnić jeszcze warunki, żeby otrzymać wsparcie?
W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, opłacających składki wyłącznie za własne ubezpieczenie, zwolnienie ze składek będzie przysługiwać, jeśli przychód z prowadzonej działalności w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o zwolnienie ze składek nie był wyższy od 300 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.
Gdzie złożyć wniosek?
Wniosek może być złożony elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS, przez pocztę lub wrzucony do skrzynek ustawionych w placówkach ZUS.
Kto nie skorzysta ze zwolnienia z ZUS?
Ze zwolnienia ze składek nie skorzystają firmy, które znajdowały się w trudnej sytuacji w grudniu 2019 r. i nie regulowały należności, w tym składek pobieranych przez ZUS. Wynika to z regulacji UE.
2. Świadczenie postojowe na umowie cywilnoprawnej i samo zatrudnionych
- Czym jest świadczenie postojowe? Jest to rodzaj jednorazowej wypłaty z tytułu przestoju ekonomicznego w wyniku wystąpienia zagrożenia epidemicznego. Z tego rozwiązania będzie mogło skorzystać ok. 2,2 mln osób.
- Jakie warunki musi spełniać osoba samozatrudniona ubiegająca się o świadczenie?
Aby uzyskać takie świadczenie, przychód uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe musi być o co najmniej 15 proc. niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc i nie może być wyższy od 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku. Ważne jest również, aby osoba zatrudniona miała zarejestrowaną działalność przed 1 lutego 2020 r.
Dodatkowo świadczenie będzie przysługiwać również osobie, która zawiesiła działalność gospodarczą po 31 stycznia i przychód z jej prowadzenia w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie był wyższy od 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
Ile wynosi wsparcie?
Świadczenie postojowe wynosi 80 proc. minimalnego wynagrodzenia, tj. 2080 zł. Natomiast w przypadku osób wykonujących działalność gospodarczą, rozliczających się w formie karty podatkowej – świadczenie postojowe wynosić będzie 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, tj. 1300 zł.
SPRAWDŹ KONIECZNIE: Zawieszenie 500 plus i 13. emerytur przez kryzys na 3 lata. „Niezbędne”
Jakie warunki musi spełnić osoba będąca na zatrudnieniu na umowie cywilnoprawnej?
Aby zleceniobiorca lub wykonawca dzieła był uprawniony do świadczenia, musi udowodnić zawarcie umowy przed 1 lutego 2020 r. Świadczenie nie będzie przysługiwać osobom, których przychód uzyskany w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku przekroczył 300 proc. Przeciętnego wynagrodzenia.
Ile wynosi wsparcie dla takich osób
- W przypadku osób zatrudnionych na umowie cywilnoprawnej przysługuje świadczenie w wysokości 80 proc. minimalnego wynagrodzenia.
- Świadczenie postojowe wynosi 80 proc. minimalnego wynagrodzenia, tj. 2080 zł.
W przypadku osób wykonujących pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej i których przychód z tych umów nie przekroczył w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, tj. kwoty 1300zł, wysokość świadczenia postojowego wynosić będzie sumę wynagrodzeń z tytułu wykonywania tych umów. Przykładowo, w przypadku 3 umów cywilnoprawnych na kwotę 300 zł każda świadczenie postojowe wynosić będzie 900 zł.
3. Ulga w opłacaniu składek bez opłaty prolongacyjnej – odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty należności z tytułu składek
Ulga dotyczy wszystkich płatników składek. Składek zarówno za przedsiębiorcę i pracujące dla niego osoby. Nie ma znaczenia, od kiedy płatnik prowadzi działalność. Nie ma też znaczenia wielkość jego firmy. Z ulgi mogą skorzystać także samozatrudnieni. Mowa o składkach od stycznia 2020 r. Dzięki uldze można opłacić składki do ZUS w dłuższym czasie. Jeśli płatnik złoży wniosek przed terminem płatności składek, nie poniesie żadnych kosztów związanych z ulgą. Jeśli wniosek złoży po terminie, ZUS naliczy odsetki za zwłokę na dzień złożenia wniosku.
4. Gdzie złożyć wniosek o wsparcie z ZUS?
Aby otrzymać wsparcie realizowane przez ZUS w ramach tarczy antykryzysowej, trzeba złożyć odpowiedni wniosek:
- RDZ – wniosek o zwolnienie z opłacania składek,
- RSP-C – wniosek o świadczenie postojowe dla umów cywilnoprawnych (wypełnia zleceniodawca lub zamawiający),
- RSP-D – wniosek o świadczenie postojowe dla prowadzących działalność,
- RDU – wniosek o ulgę w opłacaniu składek (odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty należności z tytułu składek) bez opłaty prolongacyjnej.
Wszystkie te wnioski są dostępne online – na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS oraz na stronie www.zus.pl.
CZYTAJ TAKŻE: Co dalej ze składkami ZUS? Kompleksowy pakiet dla przedsiębiorców i pracowników
Wnioski można złożyć:
- drogą elektroniczną przez PUEZUS,
- za pośrednictwem poczty,
- osobiście w placówce ZUS – do skrzynki na dokumenty oznakowanej napisem,
- „Tarcza antykryzysowa” (bez kontaktu z pracownikiem ZUS). Wnioski są uproszczone i opierają się głównie na oświadczeniach przedsiębiorcy.
Łukasz Trybulski, „Super Biznes”: Czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest gotowy do realizowania założeń tzw. tarczyantykryzysowej?
Prof. Gertruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: – Jesteśmy przygotowani na wdrożenie rozwiązań prawnych, które są ułatwieniem zarówno dla wielu pracodawców, jak i pracowników. Co więcej, przewidziane wustawie trzymiesięczne zwolnienie z obowiązku opłacania składek przez mikroprzedsiębiorców nie wpłynie negatywnie na ich świadczenia wypłacane z ZUS.
– Całkowite zwolnienie ze składek ZUS dla mikrofirm to jeden z głównych elementów pomocowych dla przedsiębiorców. Czy każdy prowadzący firmę skorzysta z tego rozwiązania?
– Zwolnienie dotyczy mikrofirm zgłaszających do ZUS do 9 osób ubezpieczonych, łącznie z przedsiębiorcą. Zwolnienie dotyczy składek za przedsiębiorcę i pracujące dla niego osoby. Z tego rozwiązania mogą skorzystać również samozatrudnieni, którzy nikogo nie zatrudniają i opłacają składki wyłącznie za siebie, pod warunkiem że ich przychód jest niższy od 15681zł. To jest kwota odpowiadająca 3-krotności prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na 2020 r. Co ważne, zarówno przedsiębiorcy, jak i pracujące dla nich osoby zachowują prawo do świadczeń zdrowotnych, zasiłków, rent, a składka emerytalna jest zapisywana na koncie w ZUS. Przedsiębiorcy zachowują ciągłość dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i prawo do zasiłków, jeżeli byli nim objęci na 1 lutego br.
– Jak ZUS skontaktuje się z przedsiębiorcą, który złożył wniosek?
– Jeśli będziemy mieli wątpliwości dotyczące wniosku, skontaktujemy się zprzedsiębiorcą e-mailem lub telefonicznie. Jeśli firma ma prawo do zwolnienia, poinformujemy ją na Platformie Usług Elektronicznych ZUS, że wszystko w porządku. Jeśli firma nie ma profilu na naszym portalu, prześlemy tę informację pocztowo. Decyzję administracyjną wydamy tylko w razie odmowy, np. z powodu niespełnienia warunków z ustawy.
– Jak najszybciej złożyć dokumenty w ZUS?
– Wnioski można przesłać elektronicznie na PUE, pocztą lub złożyć osobiście w skrzynce dostępnej w placówce ZUS. Gorąco zachęcamy jednak do zakładania kont i korzystania zPUE. To nowoczesne rozwiązanie, które ułatwia kontakt klientów z ZUS. Bez wychodzenia z domu można złożyć odpowiednie wnioski. PUE usprawnia również rozpatrywanie dokumentów.
– Kiedy firmy mogą spodziewać się rozpatrzenia ich wniosków?
– Wnioski przedsiębiorców, którzy ponieśli straty w związku z epidemią koronawirusa, będą realizowane priorytetowo i będą zautomatyzowane. Wychodzimy z założenia, że w tym trudnym czasie należy zrobić wszystko, aby jak najszybciej pomóc przedsiębiorcom i pracownikom. Pamiętajmy także, że ubezpieczenia społeczne działają na zasadzie samoobliczenia. Co miesiąc płatnicy składek opłacają należne składki i przekazują nam deklaracje rozliczeniowe i nie czekają na informację zwrotną. Jeśli firma spełnia ustawowe warunki do zwolnienia ze składek, to nie ma powodu, aby go nie otrzymała. Nie ma tu naszej uznaniowości.
– Firmy, które znalazły się w trudnej sytuacji, jeszcze przed przyjęciem tarczy mogły liczyć na pomoc ZUS. W jakiej formie?
– Tak, możliwe było m.in. odroczenie terminu opłacenia składek oraz rozłożenie zaległości składkowych na korzystne raty ze względu na epidemię koronawirusa. Skróciliśmy do jednej strony i maksymalnie uprościliśmy wniosek w tej sprawie. Wystarczy wypełnić kilka danych i krótko wyjaśnić, w jaki sposób epidemia koronawirusa wpłynęła na sytuację finansową firmy. Ponadto takie osoby będą zwolnione z opłaty prolongacyjnej.
– A co z tzw. świadczeniem postojowym?
– Świadczenie postojowe dla osób na umowie-zlecenie, agencyjnej lub o dzieło wynosi co do zasady 2080 zł. Jest to świadczenie nieoskładkowane i nieopodatkowane. Dla wykonujących umowy cywilnoprawne, których suma przychodów z umów cywilnoprawnych w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożony został wniosek o świadczenie postojowe, wynosi mniej niż 1300zł, to świadczenie postojowe przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń z tych umów. Postawiono tu jednak warunek. Przychód w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie może przekraczać 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Poza tym zawarcie umowy musi nastąpić przed 1 lutego 2020 r. Świadczenie postojowe dla samozatrudnionych również wynosi co do zasady 2080 zł. Wyjątkiem, są osoby na tzw. karcie podatkowej, których przychodu nie badamy. Świadczenie dla nich wynosi 1300 zł. Samozatrudnionych również obowiązuje próg przychodu 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Ponadto przychód samozatrudnionych w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku musi spaść o co najmniej 15 proc. W stosunku do miesiąca poprzedniego. Nie trzeba zawieszać działalności, ale świadczenie przysługuje także osobom, które zawiesiły ją po 31 stycznia br.
Rozmawiał ŁUKASZ TRYBULSKI
i
Podcasty
Playlisty tematyczne
