Rosną koszty, ale i płaca minimalna
Z corocznej symulacji przeprowadzonej przez WIB na przykładzie studenta ekonomii z Wrocławia, polski student wydaje miesięcznie na swoje utrzymanie 3951,56 zł. Wydatki te wprawdzie wzrosły w stosunku do roku poprzedniego, ale tempo wzrostu jest mniejsze niż w poprzednich latach.
Autorzy raportu informują, że w porównaniu do roku ubiegłego koszty wynajmu mieszkania wzrosły o 100 zł miesięcznie osiągając poziom 1450 zł. Koszt ten stanowi ponad 1/3 (37%) wszystkich wydatków. Równocześnie możemy zaobserwować względną stabilizację kosztów ponoszonych na zakup żywności (603,72 zł). Wpływ na to mógł mieć poziom inflacji, której odczyt w kilku poprzednich miesiącach mieścił się w celu inflacyjnym.
Z danych raportu WIB i ZBP wynika, że ciągu ostatnich sześciu lat uśrednione wydatki studenta wzrosły o ponad 2000 zł – w 2018 roku wyniosły one bowiem 1904,49 zł.
"Należy jednak podkreślić, że obecnie respondenci dość pozytywnie oceniają swoją sytuację materialną, co może wskazywać, że biorąc pod uwagę aktywność zawodową studentów i wzrost płacy minimalnej, rosnące wydatki nie zawsze muszą stanowić barierę nie do pokonania" - uważają autorzy opracowania.
Według raportu, 13% polskich studentów, ich sytuacja finansowa uległa znacznej poprawie (wzrost o 4 p.p. r/r), dla 31% nieco się poprawiła (wzrost o 4 p.p. r/r), a w przypadku 25% pozostała bez zmian (spadek o 3 p.p. r/r). W porównaniu do poprzedniego roku mniej było osób sceptycznie nastawionych do swojej sytuacji finansowej. 19% oceniło, że nieco się ona pogorszyła (spadek o 2 p.p. r/r), a 7% było zdania, iż uległa ona znacznemu pogorszeniu (spadek o 4 p.p. r/r).
Studenci uważają, że pod względem finansowym i materialnym na tle rówieśników wypadają bardzo dobrze – 10% (wzrost o 2 pp. r/r) lub raczej dobrze – 28% (wzrost o 1 p.p. r/r). Porównywalnie do innych oceniło się 35% respondentów (wzrost o 2 p.p. r/r), a raczej słabo – 20% (spadek o 2 pp. r/r). Swoją sytuację jako bardzo słabą w porównaniu do rówieśników wskazało 4% osób (spadek o 1 p.p. r/r).
Coraz więcej studentów oszczędza
"Powyższe dane tylko pozornie mogą cieszyć, jednak w szerszym ujęciu jednoznacznie potwierdzają tezę, że potencjalne problemy dotykają niemal proporcjonalnie całą grupę społeczną, jaką są studenci" - wnioskują autorzy raportu.
Według autorów Raportu zmiany zachodzą również w podejściu studentów do oszczędzania. Kurczy się grupa, która nie oszczędza żadnych, nawet najmniejszych kwot. W tegorocznym badaniu jedynie 12% ankietowanych wskazało, że nie odkłada żadnych środków. Jest to spadek o 2 p.p. względem badania z 2023 roku. Znaczący wzrost odnotowano w grupie oszczędzających powyżej 500 zł miesięcznie do poziomu 28% (wzrost o 5 p.p. względem 2023 roku). Wzrost sum miesięcznych oszczędności nie jest jednak jeszcze widoczny w powiększeniu własnych poduszek finansowych. Grupy studentów, których oszczędności wynosiły od 7 do 10 tysięcy oraz powyżej 10 tysięcy wynosiły kolejno 7% i 20% co stanowiło zaledwie wzrost o 1 p.p. w obu kategoriach.
Wiedza ekonomiczna to "klucz do potęgi"
Jak wskazuje raport, studenci skłaniają się raczej w stronę negatywnej oceny ich możliwości na rynku pracy w odniesieniu do dostępności ofert pracy, warunków zatrudnienia, oferowanego wynagrodzenia i możliwości łączenia studiów z pracą. Jedynie 3% (wzrost o 1 p.p. r/r) oceniło perspektywy rynku pracy jako bardzo dobre.
Badania pokazują, że za tym, że są one raczej dobre opowiedziało się 20% studentów (wzrost o 5 p.p. r/r). Z kolei 12% studentów oceniło je bardzo źle (spadek o 1 p.p. r/r), a raczej źle aż 31% (spadek o 6 p.p. r/r). W kontrze jednak do oceny rynku pracy pozostają możliwości zawodowe studentów, które w oczach badanej grupy, zwiększają się.
Studenci dostrzegają także coraz częściej wartość wiedzy ekonomicznej. 38% ocenia, że wiedza w tym zakresie może pozwolić im na lepsze gospodarowanie domowym budżetem – przychodami i wydatkami. Studenci uważają, że poprawa poziomu ich wiedzy ekonomicznej może przyczynić się do zwiększenia poczucia ich bezpieczeństwa finansowego (31%) Są zdania, że dzięki niej może osiągnąć lepsze efekty w oszczędzaniu (34%), lepsze rozumienie mechanizmów gospodarki (25%), wyższe wynagrodzenie (24%) oraz lepsze warunki życia (23%). Oczekują również, że dzięki wiedzy ekonomicznej mogliby otrzymać lepszą pracę (23%), a także osiągnąć lepsze efekty w inwestowaniu (23%). To ważne dane w kontekście trwającego Roku Edukacji Ekonomicznej 2024.