Kogo nie można zwolnić z pracy i w jakich sytuacjach? Jakie są podstawy prawne i uzasadnienia takiej ochrony? Ochrona przed zwolnieniem ma na celu zapobieganie dyskryminacji, zapewnienie stabilności zatrudnienia i dochodu oraz umożliwienie godzenia życia zawodowego i rodzinnego. Ta ochrona jest także wyrazem realizacji konstytucyjnych praw i wolności pracowników.
Grupy pracowników chronionych przed zwolnieniem
Pracownicy chronieni przed zwolnieniem z pracy to m.in.:
- Kobiety w ciąży: Kobiety w ciąży cieszą się szczególną ochroną, aby uniknąć dyskryminacji związanej z ciążą.
- Kobiety na urlopie Macierzyńskim: Pracownice na urlopie macierzyńskim są chronione przed zwolnieniem na czas trwania urlopu.
- Mężczyźni na urlopie Ojcowskim: Podobnie jak kobiety, mężczyźni korzystający z urlopu ojcowskiego mają zapewnioną ochronę.
- Pracownicy na urlopie rodzicielskim i wychowawczym: Osoby na urlopie rodzicielskim i wychowawczym nie mogą być zwolnione ze względu na to, że dbają o swoje dzieci.
- Pracownicy przed emeryturą: Osoby zbliżające się do wieku emerytalnego również są objęte ochroną przed zwolnieniem.
- Działacze związkowi: Działacze związkowi mają prawo do ochrony przed zwolnieniem związanym z ich działalnością w związku zawodowym.
- Pracownicy na zwolnieniu lekarskim (L4): Pracownicy na zwolnieniu lekarskim są chronieni, aby uniknąć niesprawiedliwego zwolnienia z pracy ze względu na chorobę.
- Pracownicy na urlopie wypoczynkowym: Osoby korzystające z urlopu wypoczynkowego mają gwarancję nieusuwalności z pracy podczas tego okresu.
Istnieją pewne sytuacje, w których pracodawca ma prawo zakończyć umowę z pracownikiem objętym ochroną przed zwolnieniem. Jednym z wyjątków jest sytuacja likwidacji zakładu pracy lub ogłoszenia upadłości firmy. Drugim jest zwolnienie z winy pracownika, gdy jego działania negatywnie wpływają na pracodawcę lub naruszają przepisy prawa związane z Kodeksem pracy.
Ochrona pracowników na umowie o pracę
Szczególne uprawnienia, jakie mają wymienione wyżej grupy w zakresie ochrony przed zwolnieniem z pracy, mają zastosowanie do osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę. Stosunek pracy wynikający z UoP reguluje bowiem Kodeks pracy.