Zasiłek pogrzebowy 7000 zł. Kto dostanie więcej i jakie są nowe zasady?

• Analiza nowych przepisów ujawnia, jak rządowa strategia w obszarze świadczeń społecznych wprowadza mechanizm zarządzania ryzykiem inflacyjnym
• Skrócenie terminu wypłaty świadczenia bezpośrednio wspiera płynność finansową gospodarstw domowych w kryzysowym momencie
• Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że trendy rynkowe w branży funeralnej nie są wprost powiązane z wysokością publicznego wsparcia, co wpływa na model biznesowy firm
• Nowe regulacje zmieniające warunki zwrotu z inwestycji dla podmiotów organizujących pochówek, takich jak pracodawcy, wymagają aktualizacji wewnętrznych procesów
• Eksperci rynku wskazują, że nowy zasiłek celowy to narzędzie do optymalizacji procesów wsparcia w sytuacjach generujących ponadstandardowe koszty

7000 zł na ostatnie pożegnanie. Rząd kończy 14-letni impas i wprowadza nowy mechanizm

Od 1 stycznia 2026 roku rodziny w Polsce będą mogły liczyć na wyższy zasiłek pogrzebowy, który wzrośnie z 4 000 zł do 7 000 zł. To pierwsza zmiana od blisko piętnastu lat, ponieważ kwota świadczenia pozostawała zamrożona od marca 2011 roku, kiedy to paradoksalnie została obniżona z poziomu niemal 6 400 zł. Nowe przepisy, które prezydent Karol Nawrocki podpisał w sierpniu tego roku, są reakcją na rosnącą przepaść między wysokością państwowego wsparcia a realnymi kosztami ostatniego pożegnania. Analizy z 2024 roku pokazują, że średni koszt organizacji pogrzebu wahał się od 11 300 zł do 14 300 zł, co oznacza, że nawet po 75-procentowej podwyżce zasiłek wciąż nie pokryje całości wydatków.

Nowe przepisy wprowadzają także mechanizm, który ma chronić wartość zasiłku w przyszłości. Od 1 marca 2026 roku świadczenie będzie automatycznie waloryzowane, czyli podnoszone o wskaźnik inflacji z poprzedniego roku, ale tylko wtedy, gdy przekroczy on 5%. Rząd tłumaczy, że takie rozwiązanie z jednej strony zabezpieczy realną wartość pieniędzy w czasach szybkiego wzrostu cen, a z drugiej ma zniechęcić branżę pogrzebową do automatycznego podnoszenia cenników w oczekiwaniu na coroczną podwyżkę. Szacuje się, że ta zmiana będzie kosztować budżet państwa od 1,4 do 2,3 mld zł rocznie. Co ciekawe, dane GUS za lata 2015-2022 pokazują, że mimo zamrożenia kwoty zasiłku, wydatki Polaków na usługi pogrzebowe w tym okresie nie rosły, co sugeruje, że ceny w tej branży nie są bezpośrednio powiązane z wysokością świadczenia.

Pieniądze w 14 dni i nowa zapomoga. Kto jeszcze skorzysta na zmianach?

Nowelizacja ustawy to nie tylko wyższa kwota, ale również usprawnienie procedur. Najważniejszą zmianą dla obywateli jest skrócenie maksymalnego czasu oczekiwania na pieniądze. Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie miał teraz 14 dni na wypłatę świadczenia, a nie 30, jak dotychczas. Termin ten będzie liczony od momentu, w którym ZUS potwierdzi wszystkie niezbędne formalności. Bez zmian pozostaje natomiast czas na złożenie wniosku (formularz Z-12), który wynosi 12 miesięcy od dnia śmierci. Utrzymano także zasadę, że członkowie rodziny zmarłego otrzymują pełną kwotę 7 000 zł, niezależnie od wysokości poniesionych kosztów. Inne podmioty, jak pracodawca czy osoba niespokrewniona, które zorganizowały pogrzeb, mogą liczyć na zwrot udokumentowanych wydatków do wysokości nowego zasiłku.

System wsparcia zostanie dodatkowo uzupełniony o nowy instrument, który zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Będzie to zasiłek celowy z pomocy społecznej, przeznaczony na pokrycie tych kosztów pogrzebu, które przewyższają kwotę zasiłku z ZUS. To rozwiązanie ma pomóc w szczególnych sytuacjach, na przykład gdy konieczne jest sprowadzenie zwłok z zagranicy, co potrafi wygenerować koszty rzędu 10-20 tys. zł. Nowe przepisy rozszerzają również grono osób uprawnionych do zasiłku pogrzebowego. Łatwiej będzie go uzyskać rodzicom w przypadku martwego urodzenia dziecka, niezależnie od czasu trwania ciąży, a także rodzinom, które zdecydowały się przekazać ciało zmarłego na cele naukowe.