Zastrzegłeś numer PESEL? Sprawdź, kiedy możesz zrobić to drugi raz

Jak zablokować i odblokować PESEL

Czym jest numer PESEL? Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności to centralny zbiór danych prowadzony w Polsce przez ministra właściwego do spraw informatyzacji na mocy ustawy o ewidencji ludności. Każdy obywatel ma swój indywidualny numer, którym posługuje się w rozmaitych sytuacjach. Służy on dokładnej i łatwej identyfikacji danej osoby. Co ważne, numer PESEL mogą otrzymać także obcokrajowy. Wystarczy, że zameldują się w Polsce na okres powyżej 30 dni.

Numer PESEL, który m.in. wpisany jest na dowodzie osobistym potrzebny jest do załatwienia wielu spraw. Trzeba go podawać także m.in. biorąc pożyczkę z banku czy innej instytucji finansowej. Niestety, cudzymi PESEL-ami posługują się oszuści i złodzieje. Zatem może się zdarzyć, że dana osoba zechce zastrzec swój numer PESEL. I jest to możliwe. Można to zrobić na kilka sposobów. Zastrzeżenie numer PESEL umożliwia aplikacja mObywatel. To narzędzie wprowadzone przez Ministerstwo Cyfryzacji, ma na celu ochronę przed osobami zaciągającymi kredyty na cudze dane. Co ważne, również przez aplikację można cofnąć zastrzeżenia numeru PESEL. Można to zrobić także poprzez na stronę internetową mObywatel lub bezpośrednio w urzędzie gminy. Zastrzeżenie można cofnąć bezterminowo lub czasowo. Oczywiście w każdej chwili w razie potrzeby można przywrócić zastrzeżenie. Choć tutaj jest pewna pułapka. Czas oczekiwania może wynieść nawet 12 godzin. Resort cyfryzacji podaje przykłady, kiedy czas oczekiwania może być dłuższy. Na przykład, Anna musiała odczekać 30 minut po cofnięciu zastrzeżenia swojego PESEL, aby ponownie go zablokować po zakupach AGD. Z kolei Marcin, nieświadomy zastrzeżenia swojego PESEL, dowiedział się w banku, że musi czekać 12 godzin na wypłatę środków, co ma zabezpieczyć przed oszustwami typu "na wnuczka" czy "na policjanta".

Kiedy odblokować zastrzeżenie numeru PESEL

Ważne jest to, że konieczność cofnięcia zastrzeżenia PESEL pojawia się przy zawieraniu umów z firmami i instytucjami finansowymi, takimi jak banki, instytucje kredytowe, notariusze czy operatorzy telekomunikacyjni.

Wraz z dniem 1 czerwca 2024 roku weszły w życie ważne przepisy mówiące o tym, że jeżeli ktoś zaciągnie kredyt na zastrzeżony PESEL, to obywatel, którego numer został wykorzystany, nie będzie musiał spłacać zobowiązania. Wszystkie instytucje finansowe, zanim udzielą komuś pożyczki czy podpiszą umowę, będą musiały sprawdzać Rejestr Zastrzeżeń Numerów PESEL.