ZUS od każdej umowy stanie się faktem? Ministerstwo pracuje nad nowymi zasadami umów

Składki ZUS obejmą umowy cywilnoprawne. Co wiadomo?

Objęcie ZUS-em umów cywilnoprawnych (tzw. umów śmieciowych) to informacja z kategorii uprawdopodobnionych. Serwis prawo.pl zapytał Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, czy rząd planuje zmiany wobec umów śmieciowych. Odpowiedź była optymistyczna:

„Obecnie w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trwają prace analityczne i ustalenia w celu przygotowania projektu ustawy, który będzie realizował kwestie objęcia ubezpieczeniami społecznymi wszystkich umów cywilnoprawnych (…)”

Enigmatyczna odpowiedź jest zbieżna z treścią jednego z kamieni milowych pod kodem A71G. Tam zapisano:

„Wejście w życie ustawy (…) zwiększającej ochronę socjalną wszystkich osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, poprzez objęcie tych umów składkami na ubezpieczenia społeczne”.

Czy objęcie ZUS-em umów cywilnoprawnych rozciągnie się również umowy o dzieło?

W przestrzeni medialnej określenia takie jak „umowy śmieciowe” „umowy cywilnoprawne” i „umowa - zlecenie” są niekiedy używane jak synonimy.

Pojęcie „umowy cywilnoprawne” obejmuje zarówno umowę – zlecenie, jak i umowę o dzieło. Ta druga jest „bardziej śmieciowa” jednak obie zaliczają się do zakresu nazwy „umowy cywilnoprawne”.

Zarówno w kamieniach milowych, jak i w odpowiedzi Ministerstwa Rodziny jest mowa o umowach cywilnoprawnych. Oznaczałoby to objęcie ZUS-em również umów o dzieło.

Tyle w teorii. Niestety, wcześniej pojawiały się pewne nieformalne sygnały ze strony obecnego rządu, że jednak może chodzić tylko o umowy – zlecenie, bez umów o dzieło. Pozostaje czekać na oficjalny projekt ustawy.

Umowy cywilnoprawne bez ZUS-u powodują emerytury groszowe

Zdarzają się przypadki, kiedy dwie osoby pracują w tym samym miejscu, na tym samym stanowisku ale jedna z nich ma „etat”, a druga „śmieciówkę” na podstawie umowy o dzieło. W skrajnym przypadku można przepracować 40 lat, a emeryturę mieć poniżej 100 zł.

Badania Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych pokazują, że niemal 20% osób na emeryturze w „nowym” systemie (autorstwa rządu AWS) otrzymuje świadczenie poniżej emerytury minimalnej. Znaczna część dysponuje kwotą rzędu 900 zł miesięcznie.

Umowy cywilnoprawne to nie tylko ZUS. Również brak płatnych urlopów

Kodeks pracy przyznaje szereg praw wszystkim zatrudnionym. Przykładowo, płatne urlopy i ochrona przed mobbingiem. Jednak Kodeks pracy nie ma zastosowania do umów śmieciowych. To jest legalny sposób na obejście prawa, który może powodować dyskryminację. Zagadnienie zostało dostrzeżone przez Brukselę. Obecnie jest mowa tylko o składkach na ZUS. Pozostaje mieć nadzieję, że projekt rządu uwzględni również pozostałe kwestie powodujące niesprawiedliwość. Również w obszarze umów o dzieło.