ZUS zażąda zwrotu "czternastki"! Kto odda pieniądze, choć już je wydał?

• ZUS wypłacił 7,6 miliarda złotych czternastej emerytury dla 6,5 miliona seniorów, ale część z nich otrzyma wezwanie do zwrotu pieniędzy
• Problem dotyczy osób pobierających wcześniejszą emeryturę lub rentę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego – kobiet przed 60. rokiem życia i mężczyzn przed 65. rokiem życia
• Zwrot czternastki będzie wymagany, gdy dodatkowy zarobek przekroczy 11 651 zł brutto miesięcznie i spowoduje zawieszenie świadczenia w sierpniu
• Seniorzy, którzy osiągnęli już powszechny wiek emerytalny, mogą dorabiać bez żadnych ograniczeń i nie muszą obawiać się zwrotu czternastej emerytury

Czternasta emerytura trafiła do milionów seniorów

Prawie 6,5 miliona emerytów otrzymało czternastą emeryturę – informuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który zakończył tegoroczną wypłatę dodatkowego świadczenia. Łączna wartość przelewów wyniosła ponad 7,6 miliarda złotych netto. To istotne wsparcie dla seniorów borykających się z rosnącymi kosztami życia, rachunkami za energię i wydatkami na leki.

Nie wszyscy dostali pełną czternastkę z ZUS

W przeciwieństwie do trzynastej emerytury, czternastka nie była jednakowa dla wszystkich. Pełne świadczenie w wysokości 1 878,91 zł brutto (około 1 709,81 zł netto) otrzymali tylko ci seniorzy, których emerytura lub renta nie przekracza 2 900 złotych brutto.

Osoby z wyższymi świadczeniami otrzymały czternastą emeryturę pomniejszoną według zasady „złotówka za złotówkę". Oznacza to, że każda złotówka powyżej progu 2 900 zł brutto zmniejszała kwotę czternastki o tę samą wartość. Senior z emeryturą 3 400 zł brutto dostał 1 378,91 zł brutto czternastki, a przy świadczeniu 4 730 zł brutto – zaledwie 44 zł netto. Emeryci z świadczeniem powyżej 4 800 zł brutto nie otrzymali czternastej emerytury wcale.

Kto musi zwrócić czternastą emeryturę do ZUS

Niektórzy seniorzy mogą otrzymać nieprzyjemną niespodziankę w postaci decyzji ZUS o konieczności zwrotu czternastej emerytury. Problem dotyczy szczególnej grupy – osób pobierających wcześniejsze emerytury lub renty, które nie osiągnęły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego.

Chodzi o kobiety przed sześćdziesiątym rokiem życia i mężczyzn przed sześćdziesiątym piątym rokiem życia, którzy zdecydowali się dorabiać do swojego świadczenia. Dla tej grupy obowiązują ścisłe limity dodatkowych przychodów.

Limity dorabiania do emerytury – dwa krytyczne progi

Seniorzy, którzy osiągnęli już powszechny wiek emerytalny, mogą dorabiać bez żadnych ograniczeń. Inaczej jest w przypadku osób na wcześniejszej emeryturze lub rencie. Dla nich obowiązują dwa progi dochodowe, aktualizowane kwartalnie:

• Pierwszy próg odpowiada 70 procentom przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce. Jego przekroczenie powoduje obniżenie świadczenia o kwotę nadwyżki.
• Drugi próg to 130 procent średniej pensji. Od 1 września 2025 roku wynosi on dokładnie 11 651 zł brutto. Przekroczenie tego limitu skutkuje zawieszeniem wypłaty świadczenia przez ZUS za dany miesiąc.

Zawieszenie świadczenia w sierpniu oznacza zwrot czternastki

Tutaj tkwi pułapka, w którą wpadają nieświadomi seniorzy. Prawo do czternastej emerytury przysługuje wyłącznie tym osobom, które w dniu 31 sierpnia miały prawo do pobierania swojego głównego świadczenia emerytalnego lub rentowego.

Jeśli ZUS w rocznym lub miesięcznym rozliczeniu stwierdzi, że dochód seniora w sierpniu przekroczył próg 11 651 zł brutto i świadczenie zostało zawieszone, automatycznie uznaje, że czternasta emerytura została wypłacona niesłusznie.

List z ZUS i wezwanie do zwrotu pieniędzy

W takiej sytuacji emeryt otrzymuje decyzję o nienależnie pobranym świadczeniu i wezwanie do zwrotu całej kwoty czternastej emerytury. Dla wielu osób to prawdziwy szok – pieniądze często zostały już wydane na bieżące potrzeby, rachunki czy leki.

System jest jednak nieubłagany. Przepisy są precyzyjne, a urzędnicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych skrupulatnie weryfikują prawo do świadczeń. Wystarczy jeden miesiąc zbyt wysokiego przychodu w sierpniu, by czternasta emerytura, zamiast być wsparciem finansowym, stała się zobowiązaniem do spłaty.

Seniorzy pobierający wcześniejsze świadczenia powinni więc dokładnie kontrolować wysokość swoich dodatkowych zarobków, szczególnie w sierpniu, aby uniknąć przykrej niespodzianki w postaci żądania zwrotu czternastej emerytury od ZUS.