Zapłaciliśmy 20 tys. zł za utrzymanie państwa. Na co poszły Twoje pieniądze?

– Jeśli przygotowując rozliczenie podatków za 2015 rok dojdziemy do wniosku, że podatki są za wysokie, warto się zastanowić, na co państwo polskie wydaje te pieniądze. Bo choć wielu polityków chętnie mówi o obniżaniu podatków, to mało jest chętnych by dyskutować o obniżaniu wydatków, a są to dwie strony tego samego medalu – tłumaczy Fundacja Obywatelskiego Rozwoju, która już po raz piąty przygotowało zestawienie publicznych wydatków w przeliczeniu na jednego mieszkańca Polski ("Rachunek od państwa").

Wbrew stereotypom największa część publicznych pieniędzy jest wydawana nie na administrację, ale na wypłatę rent i emerytur. W 2015 r. przeliczeniu na jednego mieszkańca państwo polskie wydało na nie 6 153 zł. Największą część tej kwoty stanowią emerytury wypłacane przez ZUS (2853 zł) i KRUS (331 zł) oraz renty z obu instytucji (1016 zł); do tego należy jeszcze doliczyć różnego rodzaju dodatki i zasiłki, na które trafia 612 zł.

Po rentach i emeryturach trzy największe kategorie wydatków publicznych stanowią: służba zdrowia (2 327 zł), edukacja (2 302 zł), transport i infrastruktura (1417 zł). Na piątym miejscu znalazły się wydatki na bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa, które łącznie wyniosły 1369 zł. 

Kolejną pozycją w strukturze wydatków publicznych jest pomoc społeczna i wsparcie dla bezrobotnych (1 098 zł). - Choć w tym przypadku należy pamiętać, że część pomocy społecznej w Polsce jest niejako ukryta w wydatkach ZUS i KRUS – zaznacza FOR.

Czytaj również: Które podatki finansują 500+? Miał być niższy VAT, a są nowe daniny

Z wyliczeń Forum wynika, że dopiero na siódmym miejsu znalazły się wydatki na administrację, które wyniosły 1 009 zł. Ósmą pozycję zajęły koszty obsługi długu publicznego (można je porównać do płacenia odsetek od kredytu zaciągniętego przez państwo). W 2015 r. każdy mieszkaniec Polski wydał na ten cel 983 zł.

Kolejne miejsca w "Rachunku od państwa" zajmują: składka do budżetu Unii Europejskiej (479 zł), ochrona środowiska (357 zł), kultura (321 zł), gospodarka mieszkaniowa (211 zł), sport i wypoczynek (200 zł) oraz rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo bez środków UE (186 zł).

Zobacz: Finansowy plan rządu na najbliższe lata: więcej wydatków, mniej strat

Nasze pieniadze trafiają także na wsparcie nauki, informatyki, handlu i turystyki. Choć nakłady na te działy są relatywnie małe, to po zsumowaniu dają kwotę 1833 zł ("Inne").

Wedle wstępnych szacunków ubiegłoroczny "Rachunek od państwa" w Polsce był o 651 zł (3 proc.) wyższy niż ostateczny rachunek za 2014 r. To oznacza realny wzrost wydatków publicznych. Przed wzrostewm zadłużenia uratował nas fakt, że 2015 r. był dobrym rokiem dla polskiej gospodarki. Dzięki temu relacja wydatków publicznych do PKB (czyli łącznej sumy dóbr i usług wytworzonych przez naszą gospodarkę) nieznacznie spadła - z 42,1 proc. w 2014 r. do 41,9 proc. w 2015 roku.

Czytaj: Szałamacha: Nie będzie obniżki VAT w 2017 roku

Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju została założona w marcu 2007 r. przez Leszka Balcerowicza, który jest jej wyłącznym fundatorem.

Źródło: Fundacja Obywatelskiego Rozwoju, oprac. MK