Nowe przepisy zostały wprowadzone z myślą o poprawie konkurencyjności polskiego rynku pracy. Mają nie tylko pomóc utrzymać dotychczasowe miejsca pracy, ale i przyczynić się do tworzenia nowych. Kto odczuje zmianę?
Przepisy dotyczące pracy w niedziele i święta dodatkowo objęły ochroną interesy takich firm, które świadczą usługi przez telefon lub drogą e-mailową dla podmiotów zagranicznych z krajów, gdzie kalendarze świąt są inne niż w Polsce, co w praktyce oznacza wszystkie kraje poza Polską, a także z krajów, gdzie obowiązują inne niż w Polsce strefy czasowe. Usługi tych firm, zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy mogących pracować również w niedziele i święta, poszerzyły w kodeksie katalog prac dozwolonych w takie dni.
Komu wolno iść do pracy
Po najnowszych zmianach w art. 151.10 Kodeksu pracy praca w niedziele i święta jest dozwolona:
= w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
= w ruchu ciągłym (czyli taka, która nie może być wstrzymana, a więc np. w elektrociepłowni),
= przy pracy zmianowej,
= przy niezbędnych remontach,
= w transporcie i w komunikacji,
= w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,
= przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
= w rolnictwie i hodowli,
= przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w zakładach świadczących usługi dla ludności, w gastronomii, w zakładach hotelarskich, jednostkach gospodarki komunalnej, zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych, jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę, zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku, w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta,
= przy wykonywaniu prac polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy są u niego dniami pracy,
= przy wykonywaniu prac zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa wyżej.
Dzień wolny za pracę w niedzielę i święto
Pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy pracownikom placówek handlowych, a także wszystkim wyżej wymienionym, także tym objętym właśnie nowelizacją, z wyjątkiem pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W przypadku innego dnia wolnego od pracy za pracę w niedzielę pracodawca jest obowiązany zapewnić taki dzień w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli w tym terminie nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego. Jeśli i w tym terminie nie ma możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100 procent wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę.
W przypadku pracy w święto dzień wolny od pracy za takie święto pracodawca jest obowiązany zapewnić w ciągu okresu rozliczeniowego. Jeżeli jednak nie jest to możliwe, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100 procent wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto.